Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesi Çerçevesinde TTK 421/2-a Bendinin Değerlendirilmesi

Year 2022, Volume: 30 Issue: 3, 1209 - 1252, 15.09.2022

Ferhat Kayış

https://doi.org/10.15337/suhfd.1103399

Cited By: 1

Abstract

Anonim ortaklıkta pay sahiplerinin asli borcu, sermaye taahhüdünü yerine getirmektir. Nitekim TTK 329/2’de pay sahiplerinin sadece taahhüt ettikleri sermaye paylarıyla şirkete karşı sorumlu oldukları belirtilmiştir. Bu açıdan pay sahiplerinin şirket alacaklılarına karşı herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı gibi, sermaye koyma borcu dışında şirkete karşı kural olarak herhangi bir yükümlülük altında olduğu da söylenemez. Bu durum, anonim ortaklıklar hukukunda tek borç ilkesi olarak anılmaktadır. Tek borç ilkesi, mutlak nitelikte değildir; ancak hangi durumların bu ilkenin istisnası olduğu tartışmalıdır. Bu çalışmada öncelikle tek borç ilkesi ve istisnaları karşılaştırmalı hukuk da dikkate alınarak incelenmiştir.
TTK 421/2-a bendinde ise, esas sözleşme değişikliğiyle bilanço zararlarının kapatılması amacıyla pay sahiplerine yükümlülük ve ikincil yükümlülük getirilebileceği hükme bağlanmıştır. Çalışmamızın devamında tek borç ilkesi çerçevesinde TTK 421/2-a bendi değerlendirilmiş, söz konusu düzenlemenin bu ilkenin bir istisnası olup olmadığı tartışılmıştır. Daha sonra ise TTK 421/2-a bendinin uygulama şartları ele alınarak, pay sahiplerine sermaye koyma borcu dışında getirilecek ek yükümlülüklerin şartları ve kapsamı belirlenmeye çalışılmıştır.

Keywords

Tek borç ilkesi, Yükümlülük ve ikincil yükümlülük, Bilanço zararı

References

• AYAN, Özge: Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün İhlalinin Sonuçları, Ankara 2013.
• AYHAN, Rıza/ÇAĞLAR, Hayrettin/ÖZDAMAR, Mehmet: Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 3. Baskı, Ankara 2021.
• BAHTİYAR, Mehmet: “Anonim Ortaklıkta Payların Üçüncü Kişilere Satılması Durumunda Diğer Ortaklara Önalım Hakkı
• Tanıyan Anasözleşme Hükümleri ve Etkileri”, BATİDER, C. XXI, S. 2, 2001.
• BAHTİYAR, Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, Güncellenmiş 15. Bası, İstanbul 2021.
• BİLGİLİ Fatih/DEMİRKAPI, Ertan: Şirketler Hukuku Dersleri, 7. Basım, Bursa 2020.
• BOZKURT, Tamer: Şirketler Hukuku, 13. Baskı, Ankara 2021.
• CAN, Mustafa Erdem: “Anonim Şirkette Sermaye ve Kanuni Yedek Akçeler Toplamının Üçte İkisinin Kaybının Hukuki Sonuçları”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIII, S. 1, 2018.
• ERGÜN, Mevci: Anonim Şirketler Hukuku, 1. Baskı, Ankara 2021.
• GÖLE, Celal: Anonim Ortaklıklarda Nakdi Sermaye Koyma Borcu ve Bu Borcu İfada Temerrüt, Ankara 1976.
• GRİGOLEİT, Hans Christoph (Hrgb): Aktiengesetz Kommentar, 2. Auflage, München 2020 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Grigoleit AktG).
• HAMAMCIOĞLU, Esra: “Anonim Ortaklıkta Tek Borç İlkesine İlişkin Gelişmeler”, KHÜHFD, C. 6, S. 1, Haziran 2018.
• HANDSCHİN, Lucas/JUNG, Peter (Hrgb): Zürcher Kommentar Die Aktiengesellschaft, Rechte und Pflichten der Aktionäre, Art. 660-697m OR, 2. Auflage, Zürich 2021 (Anılış: İlgili bölüm yazarı, ZK).
• HOFFMANN-BECKİNG, Michael (Hrsg): Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts, Band 4, Aktiengesellschaft, 5. Auflage, München 2020 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Hoffmann-Becking AktG).
• İMREGÜN, Oğuz: Kara Ticaret Hukuku Dersleri, 9. Bası, İstanbul 1991.
• KARASU, Rauf: Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi, Ankara 2009.
• KAYIHAN, Şaban: Şirketler Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2020.
• MAUERHOFER, Marc André: Gültigkeit statutarischer Schieds- und Gerichtsstandsklauseln, GesKR 2011, S. 20.
• MEİER-MAZZUCATO, Giorgio: “Sanierung von Unternehmen”, Sprecher, Thomas (Hrgb), Sanierung und Insolvenz von Unternehmen X, Zürich 2020.
• MOROĞLU, Erdoğan: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Değerlendirme ve Öneriler, 7. Baskı, İstanbul 2012.
• NOMER, Füsun: Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Sadakat Yükümlülüğü, İstanbul 1999.
• OKUTAN NİLSSON, Gül: Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri, İstanbul 2004.
• POROY, Reha/TEKİNALP, Ünal/ÇAMOĞLU, Ersin: Ortaklıklar Hukuku, C. II, 14. Bası, İstanbul 2019.
• PULAŞLI, Hasan: Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 7. Baskı, Ankara 2021.
• ROBERTO, Vito/TRÜEB, Hans Rudolf (Hrgb): CHK – Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Personengesellschaften und Aktiengesellschaft – Vergütungsverordnung, 3. Auflage, Zürich 2016, s. 511, No. 1 (İlgili bölüm yazarı, CHK).
• ROUSSEAU, Marc-André/WASSE, Norman: “Der Beschluss der Hauptversammlung über die Verwendung eines Bilanzverlustes”, NZG 2010.
• SAVAŞ, Fatma Burcu: “Pay Sahiplerinin Anonim Şirkete Karşı Sadakat Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, Cilt. I, İstanbul 2007.
• SCHMİDT, Karsten/LUTTER, Marcus (Hrgb): AktG Kommentar, 4. Auflage, Köln 2020, s. 606, § 54, No. 1 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Schmidt/Lutter/AktG Komm).
• SEVİ, Ali Murat: Anonim Ortaklıkta Sermayenin Oluşturulması ve Pay Sahiplerine İade Edilmesi Yasağı, Ankara 2013.
• SPİNDLER, Gerald/STİLZ, Eberhard (Hrgb): Kommentar zum Aktiengesetz, Band I, 4. Auflage, München 2019 (Anılış: İlgili Bölüm Yazarı, Spindler/Stilz AktG).
• ŞENER, Oruç Hami: Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku, 3. Bası, Ankara 2017.
• TÜRK, Ahmet: Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları, 1. Baskı, Ankara 1999.
• TÜRK, Ahmet: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Geneli, Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümler ve Anonim Ortaklığa İlişkin Hükümlerinden Bazıları Hakkında Düşünceler”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, Cilt: 2, Ankara 2010, s. 2163-2191.
• ULUSOY, Erol: “Anonim Şirketlerde Tali Yükümler”, M.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 1999, Cilt: XV, S. 1.
• ÜÇIŞIK, Güzin/ÇELİK, Aydın: Anonim Ortaklıklar Hukuku Cilt I, 1. Baskı, Ankara 2013.
• VON DER CRONE, Hans Caspar: Aktienrecht, 2. Auflage, Bern 2020.
• WİBMER, K. Jeannette (Hrgb): Orell Füssli Aktienrecht Kommentar, Zürich 2016, s. 225, No. 3 (Anılış: İlgili bölüm yazarı, OFK).
• WORCH, Karl-Heinz: Treuepflichten von Kapitalgesellschaftern untereinander und gegenüber der Gesellschaft, Frankfurt am Main 1983.
• ZENGİN, İbrahim Çağrı: Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklık Genel Kurulunda Yetersayılar, İstanbul 2020.