HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKLARIN YAPISAL DEĞİŞİKLİK KARARLARINDA NİSAP SORUNU (TTK ve SERPK HÜKÜMLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ)

Year 2025, Volume: 33 Issue: 3, 2083 - 2120, 29.09.2025

Yasemin Aşlar Üçyıldız

https://doi.org/10.15337/suhfd.1660587

Abstract

Halka açık anonim ortaklıkların yapısal değişiklik kararlarında aranacak nisaplar hususunda, Sermaye Piyasası Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nda benimsenen nisap rejimi birbirinden farklıdır. Bunun yanı sıra Sermaye Piyasası Kurulu tarafından çıkarılan II-23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği’nde de yapısal değişiklik kararlarında uygulanacak nisapları etkileyen bazı düzenlemelere yer verilmiştir. Mevzuatımız, mezkûr konuda sorunlu bir nisap sistemine sahiptir. Şöyle ki Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ikincil mevzuattaki hükümler, birbiriyle uyum içinde değildir. Bu uyumsuzluk, halka açık anonim ortaklıkların yapısal değişiklik kararlarında aranacak nisaplara ilişkin birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Halka açık anonim ortaklıklar ile bu ortaklıkların alt türü olan pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören ortaklıkların yapısal değişiklik kararlarında nisap sorununu çözebilmek için, II-23.3 sayılı Tebliğ’in ilgili hükümlerinin normlar hiyerarşisi yönünden değerlendirilmesi, TTK ve SerPK arasındaki koordinasyon sorununun çözüme kavuşturulması ve TTK’da sorunlu bir lafza sahip olan konuyla ilgili maddenin (TTK m. 421/5) nasıl anlaşılması gerektiğinin saptanması gerekmektedir.

Keywords

Halka açık anonim ortaklık , pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören şirket , önemli nitelikteki işlem , birleşme , bölünme.

THE PROBLEM OF QUORUM IN STRUCTURAL CHANGE DECISIONS OF PUBLICLY HELD JOINT STOCK COMPANIES (RELATIONSHIP BETWEEN THE PROVISIONS OF THE TURKISH TRADE LAW AND THE CAPITAL MARKET LAW)

Abstract

The quorum regime adopted in the Capital Markets Law and the Turkish Commercial Code differ from each other with respect to the quorums to be sought in the structural change decisions of publicly held joint stock companies. In addition, the Notification No. II-23.3 on Significant Transactions and Exit Right issued by the Capital Markets Board also includes some regulations affecting the quorums to be applied in structural change decisions. Our legislation has a problematic quorum system in this regard. Namely, the provisions of the Turkish Commercial Code, the Capital Markets Law and secondary legislation are not in harmony with each other. This incompatibility brings along many problems regarding the quorums to be sought for the decisions on structural changes of publicly held joint stock companies. In order to resolve the quorum problem in the structural amendment resolutions of public joint stock companies and companies whose shares are traded on stock exchanges, it is necessary to evaluate the relevant provisions of Notification No. II-23.3 in terms of the hierarchy of norms, to resolve the coordination problem between the TCC and the CML, and to determine how the relevant article (421/5) in the TCC, which has a problematic wording, should be understood.

Keywords

Publicly held joint stock companies , company whose shares are traded on stock exchanges , material transaction , merger , spin-off.

References

• ADIGÜZEL, Burak: “Anonim Şirketlerde Rüçhan Hakkının Sınırlanması veya Kaldırılması”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVIII, S. 1, 2014, s. 1-48 (Rüçhan).
• ADIGÜZEL, Burak: “Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Pay Sahibinin Ayrılma Hakkı”, AHBVÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 18, S. 2, 2014, s. 1-52 (Ayrılma).
• ADIGÜZEL, Burak: Sermaye Piyasası Hukuku, Ankara 2022 (Sermaye Piyasası).
• ALTAN, Derin: “Sermaye Piyasasında Pay Sahiplerinin Ayrılma Hakkı ve Önemli Nitelikteki İşlemler”, Banka ve Finans Hukuku Dergisi, C. 3, S. 11, 2014, s. 117-161.
• ATAR, Yavuz/AYAN, Mehmet/KARAHAN, Sami/SÜMER, Haluk Hadi/ARSLAN, İbrahim/ULUKAPI, Ömer: Hukuk Bilimine Giriş, 3. Baskı, Konya 1997.
• BAHTİYAR, Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, İstanbul 2024 (Ortaklıklar).
• BAHTİYAR, Mehmet: Sermaye Piyasası Hukukuna Giriş, İstanbul 2021 (Sermaye Piyasası).
• BAHTİYAR, Mehmet: “Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğlerine İlişkin Bazı Notlar”, Makaleler I, İstanbul 2018, s. 87-96 (Tebliğ).
• BAHTİYAR, Mehmet/HAMAMCIOĞLU, Esra: Yeni TTK’ya Göre Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantıları, İstanbul 2014.
• BEKTAŞ, İbrahim: “Halka Açık Anonim Ortaklıkların Önemli Nitelikteki İşlemleri Nedeniyle Doğan Ayrılma Hakkı ve Pay Alım Teklifi Zorunluluğu”, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü 60. Yıl Armağanı, Ankara, Bankacılık Enstitüsü Yayınları, 2015, s. 751 825.
• BİÇER, Levent/HAMAMCIOĞLU, Esra: “Anonim Ortaklık Genel Kurulunun Devredilemez Yetkileri Kapsamında Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı”, KHÜHFD, C. 1, S.1, 2013, s. 34-51.
• CANKAT, Rıfat: Anonim Ortaklıklar Hukukunda İlişkili Taraf İşlemleri, İstanbul 2022.
• COŞTAN, Hülya: Yeni Türk Ticaret Kanunu’na Göre Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme Kararları, 3. Baskı, Ankara 2013.
• ÇAM, Gülçin: Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Önemli Nitelikteki İşlemler, Ankara 2019.
• ÇAĞA, Tahir: “Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder Mi?, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1991/3, s. 366-375.
• ÇANGA BELBER, Eda: Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Önemli Nitelikte İşlemler, İstanbul 2017.
• EMİNOĞLU, Cafer/DALGIÇ ALTINTAŞ, Berrin: “Türk Ticaret Kanunu'nun 340. Maddesi: Sermaye Şirketleri Hukukunda Sözleşme Özgürlüğünün Sonu Mu?”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 2, 2014, s. 1 – 25.
• GÖKTÜRK, Kürşat: Şirketler Topluluğunda Sorumluluk Esasları, 2. Baskı, Ankara 2022.
• GÖRMEZ, Onur: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Rüçhan Hakkının Kısıtlanması, İstanbul 2017.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Ankara 2001.
• İLBASMIŞ HIZLISOY, Özlem: Halka Açık Anonim Şirket Genel Kurulunun Toplanma ve Karar Alma Esasları ile Bu Esaslara Aykırılığın Hukuki Akıbeti, Ankara 2024.
• KARASU, Rauf: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 18, S. 2, 2012, s. 311-332.
• KARAYALÇIN, Yaşar: Hukukta Öğretim Kaynakları Metod-Problem Çözme, BTHAE, 4. Baskı, Ankara 1994.
• KAYA, Arslan: “Örtülü Kazanç Aktarımı Yasağının TK’ya Tabi Şirketler/Şirketler Topluluğu ve SerPK ile İlişkisi Bakımından Değerlendirilmesi”, Vakıa Üzerinden Bir Deneme, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, Ankara 2012, s. 1531-1547.
• MANAVGAT, Çağlar: “Türk Ticaret Kanunu Hükümlerinin Halka Açık Anonim Ortaklıklara Uygulanması ve Sınırları”, İÜHFM C. LXXI-2, s. 287-298 (Sınırlar).
• MANAVGAT, Çağlar: Hukuki Bakımdan Halka Açık Anonim Ortaklıklar ve Halka Arz, Ankara 2016 (HAAO).
• OKAN, Neval: Türk Ticaret Kanunu Md. 407-424, Şirketler Hukuku Şerhi C. II, (Kemal Şenocak, Editör), Ankara 2023, s. 2217-2339.
• OKUTAN NİLSSON, Gül: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Şirketler Topluluğu Hukuku, İstanbul 2009.
• PASLI, Ali: “Türk Ticaret Kanunu’ndaki Sermaye Piyasası Hukukuna İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi”, Türk Ticaret Kanunu Ekseninde Sermaye Piyasası Hukuku Toplantı Serisi (Tebliğler ve Tartışmalar), İstanbul 2019 (Sermaye).
• PULAŞLI, Hasan: Şirketler Hukuku Şerhi C.II, 5. Baskı, Ankara 2024.
• TARHAN, Damla Gül: Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Önemli Nitelikteki İşlemler ve Sonuçları, Ankara 2018 (Önemli).
• TARHAN, Damla Gül: “Halka Açık Anonim Ortaklıkların Birleşme İşlemleri Açısından Ayrılma Hakkı ve Ayrılma Akçesi”, BATİDER, C. 33, S. 1, Mart 2017, s. 211-258 (Birleşme).
• TEKİNALP, Ünal: Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, İstanbul 2013.
• TEKİNALP, Ünal/POROY, Reha/ÇAMOĞLU, Ersin: Ortaklıklar Hukuku, C. I, Güncellenmiş Yeniden Yazılmış 15. Bası, İstanbul 2021.
• TURAN, Gökçen: “6362 Sayılı Kanun’da Halka Açık Ortaklık Pay Sahiplerine Tanınan Ayrılma Hakkı”, Legal Hukuk Dergisi, C. 12, S. 139, 2014, s. 75-117.
• VELİOĞLU, Ayşen: Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Anonim Ortaklıkların Önemli Nitelikte İşlemleri, Ankara 2019.
• YANLI, Veliye: “Halka Açık Şirketlerde Önemli Nitelikteki İşlemler”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2015, C. 6, S. 2, s. 459-472.
• YEŞİLTEPE, Salih Önder: Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Çıkarma ve Satma Hakları, 2. Baskı, Ankara 2015.