A Text-Linguistic Study on the Story “Ticks of the Clocks”

Year 2018, , 374 - 386, 29.12.2018

Aysel Huseynzade

https://doi.org/10.19126/suje.445351

Abstract

In this research; the text
of Yusuf Atılgan’s story named ‘’Saatlerin Tıkırtısı’ (Ticks of the Clocks) on the
time hanging heavy on the hands and which is not published in any magazine is
examined in terms of its micro-structure reflecting the coherence of the text
and macro-structure reflecting the consistency of the text in the light of
principles and approaches of text-Linguistics. The main objective of this
research is to analyze these types of literature Works which are rarely found
and contribute to further potential researches to be conducted in the future.
In this study, document analysis method which is one of the qualitative
research methods is used. The study was conducted by using the latest version
2.3 of Cibakaya. The story consists of 790 words and 177 sentences in total.
When the story text of ‘Ticks of the Clocks’ of Yusuf Atılgan is examined in
terms of minor structure (anaphoric reference relation, connection element,
repeating the same word, elliptical structure, inferences, verb time,
inter-sentential connection elements, adverbs of the text) and macro-structure
(privatization, generalization, cause and effect relationship, comparison,
relation of contrast), we observe a text created meticulously by the author. It
is observed that the text of the subject story of our study is appropriate for
a review as a whole where the parts complement each other.

Keywords

Ticks of the Clocks, text, cohesiveness, consistency

“Saatlerin Tıkırtısı” Hikâyesi Üzerine Metin Dil Bilimsel Bir İnceleme

Abstract

Bu incelemede; Yusuf
Atılgan’ın “zamanın geçmezliği” konusu üzerinde duran ve daha önce herhangi bir
dergide yayınlanmamış olan “Saatlerin Tıkırtısı” isimli hikâyesinin, metnin
bağdaşıklık görünümlerini yansıtan küçük yapısı ve tutarlılık görünümlerini
yansıtan büyük yapısı, metin dil biliminin ilkeleri ve yaklaşımları ışığında
ele alınarak incelenmiştir. Araştırmanın temel amacı; örneklerine çok az
rastlanan bu tür eserlerin analizinin yapılarak ilerleyen zamanlarda bu konuda
yapılacak araştırmalara katkı sunmaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden
doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, Cibakaya 2.3 en son sürümü
kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Hikâye toplam 790 kelime ve 177 cümleden
oluşmaktadır. Yusuf Atılgan’ın “Saatlerin Tıkırtısı” hikâyesi, metnin küçük
yapısı (gönderimsel ilişki, bağlantı öğesi, aynı kelimenin yinelemesi,
eksiltili yapı, çıkarsamalar, eylem zamanı, cümleler arası bağıntı öğeleri,
metnin belirticileri) ve büyük yapısı (özelleştirme, genelleştirme, sebep-sonuç
ilişkisi, karşılaştırma, karşıtlık ilişkisi) doğrultusunda incelendiğinde,
yazar tarafından titizlikle oluşturulmuş bir metinle karşı karşıya
kalınmaktadır. Çalışmamıza konu olan hikâyenin, parçaların birbirini
tamamladığı ve bütün olarak inceleme için uygun bir metin olduğu görülmektedir.

Keywords

metin, Saatlerin Tıkırtısı, bağdaşıklık görünümü, tutarlılık görünümü

References

• Engin, Y.(2010). Uygulamalı metin bilgisi.
• Doğan, G.(2007). Metin bilgisi.
• İleri, S. (2015). İlk gençlik çağına öyküler. Everest yayınları
• Göktürk, A. (2010). Okuma uğraşı.
• Coşkun, E. (2005). İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara
• Demir, F. (2013). Yusuf Atılgan’ın öykülerinde bireyin modernleşme arzusu TurkishStudies
• Oraliş, M., & Ozil, Ş. (1992). Metindilbilimsel yaklaşımla yazınsal bir metni çözümleme denemesi.
• Doğan, G. (2003). Metinbilgisi. Multilingual Yayınları, İstanbul
• Aytaş, G (2008). Çağdaş gelişmeler ışığında şiir tahlilleri. Ankara: Akçağ
• Subaşı, L.(1995). Orhon Yazıtlarının Metindilbilimsel Yapısı, Simurg yay, Ankara.