ŞEHİRİÇİ TRAFİK KAZALARINA ETKİ EDEN FAKTÖRLERİN LOJİSTİK REGRESYON MODELİ İLE İNCELENMESİ: AKSARAY ÖRNEĞİ

Yıl 2008, Cilt: 23 Sayı: 3, 25 - 34, 01.09.2008

Salih Bektaş Mehmet Ali Hınıs

Öz

Türkiye’de 2005 yılı verilerine göre, trafik kazalarında 4525 kişi ölmüş ve 154094 kişi yaralanmıştır. Ölümlerin %25,6’sı, yaralanmaların %50,52 ‘si ve maddi hasarların da %60,3 ‘ü şehir içindeki trafik kazalarında meydana gelmiştir. Bu maddi hasarların bedeli 1 milyon TL’nin üzerindedir. Bu çalışmada Aksaray ili şehir içindeki trafik kazalarına karışan yaya, bisikletli, motorsikletli (YBM) ve taşıt sürücülerinin (SC), trafik kazasına karışmalarına etki eden 15 adet faktör incelenmiş ve bunlara ait temel istatistik değerler sunulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünde ise sadece taşıtların karıştığı şehiriçinde meydana gelen trafik kazaları incelenmiştir. Kaza sonucu maddi hasar ve diğerleri (ölüm, yaralanma) alınarak sınıflandırılmış ve bağımlı değişken olarak lojistik regresyon analizine tabi tutularak incelenmiş ve bu kazalara etki eden istatistik açısından önemli olan 6 adet faktör (mevsim, zaman, kaplama cinsi, yol yüzeyi, sürücü yaşı ve sürücü tecrübesi) belirlenmiştir. Bunların bağımlı değişken ile ilişkileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Şehiriçi trafik kazaları, Aksaray örneği, Lojistik regresyon.

Investigation of Parameters Effecting Accidents in Urban Roads by Logistic Regression Modelling: Aksaray Case

Öz

Based on the database on traffic accidents in 2005, there were 4525 fatalities and 154094 injured in traffic accidents in Turkey. Out of 25,6% of fatalities, 50,52% of injuries and 60,3% of physical damages occurred in urban roads traffic accidents. Physical damages cost more than 1 million TL. In the present study, 15 parameters were investigated in part of traffic accidents in urban roads of Aksaray city in which car driver (SC) and pedestrian, cyclist or motorcyclist (PCM) are involved and descriptive statistical results were given. The second part of the study was focused on only in car accidents. Accident results were classified as physical damages and others (fatalities or injuries) and a logistic regression model was constructed by taking accident results as dependent variable. Six effective factors (season, time, pavement type, surface type of road, age of driver, and experience of driver) were determined as important to define the accident results and kept in the logistic model. Effects of independent factors on dependent factor were determined as a result of logistic regression analysis.

Anahtar Kelimeler

Urban traffic accident, Aksaray example, Logistic regression.

Kaynakça

• Agresti, A. 1990. Categorical Data Analysis. Wiley & Sons, New York.
• Alsop, J., Langley, J. 2001. Under-reporting of motor vehicle traffic crash victims in New Zeland. Accident Analysis and Prevention 33, 353-359.
• Anonim, 2006a. KGM Bak m Dairesi Ba kanl , Trafik Kazalar Özeti 2005, Haziran, Ankara.
• Anonim, 2006b. Aksaray Emniyet Müdürlü ü, Trafik ube Müdürlü ü. Aksaray ehiriçi 2000-2003 Trafik Kazas Dosyalar , Aksaray.
• Anonim, 2008. IRTAD (International Road Traffic And Accident Data Base),http://www.irtad.net , Kas m 2008.
• Çolak, E., Özdamar, K. 2004. Ölümle Sonuçlanan Trafik Kazalar nda Risk Faktörlerinin Ko ullu ve
• rland lm Lojistik Regresyon Yöntemleri le ncelenmesi, OGÜ T p Fakültesi Dergisi, 26 (1), 7-14.
• Elvik, R., Christensen, P., Amundsen, A. 2004. Speed and road accidents. An evaluat on of Power Model. Institute of Transport Economics TOI, Oslo
• Hosmer, D., Lemeshow, S. 2000. Applied Logistic Regression Wiley & Sons, New York.
• Kalayc , . (Editör) 2005. SPSS Uygulamal Çok De kenli statistik Teknikleri, Asil Yay n Da m, Ankara.
• Marshall, S.W., Langley, J.D., Begg, D.J. 1993. Motorcycle fatalities in New Zeland: a database linkage study. Road Transport Research 2, 46-55.
• Marques de Sa J.P., 2007. Applied Statistics Using SPSS, Statistica, Matlab and R, 2nd edition, Springer- Verlag, Berlin.
• Lawal, B. 2003. Categorical Data Analysis with SAS and SPSS Applications. Lawrence Erlbaum Ass. London.
• Pham, H.(Ed.) 2006. Handbook of Engineering Statistics. Springer-Verlag. London.
• Simomcic, M. 2001. Road accident in Slovenia involving a pedestrian, cyclist or motorcyclist anda a car. Accident Analysis and Prevention 33, 147-156.
• SPSS Inc., SPSS 13 for Windows, Release 13, 2004.