ULUKIŞLA HAVZASI KUZEYİNDE (ÇAMARDI-NİĞDE) KD-GB GİDİŞLİ KAVAKLIGÖL BİNDİRMESİNİN PALEONTOLOJİK VE YAPISAL VERİLERİ

Yıl 2007, Cilt: 22 Sayı: 1, 59 - 72, 01.03.2007

Şeyda Parlar Yaşar Eren Ramazan Demircioğlu

Öz

Bu çalışmada Çamardı (Niğde) çevresindeki Paleosen-Eosen yaşlı farklı iki kayaç topluluğu arasındaki sınırın özelliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma alanında temel birimleri, Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı Niğde Masif’ine ait Gümüşler ve Aşıgediği metamorfitleri oluşturmaktadır. Niğde Masifi, Senomaniyen-Maastrihtiyen yaşlı Üçkapılı granodiyoritleri tarafından kesilmiştir. Çamardı formasyonu ve Evliyatepe formasyonundan oluşan Orta Lütesiyen yaşlı Celaller Grubu temel kayaları uyumsuz olarak örtmektedir. Ulukışla magmatitleri ve Ovacık formasyonundan oluşan Orta-Üst Paleosen yaşlı Eskiburç Grubu ise Celaller Grubu üzerinde yer almaktadır. Çamardı formasyonu ve Evliyatepe formasyonu içerisinde belirlenen Lütesiyen (Orta Eosen) fauna topluluğu şu şekildedir: Nummulites beaumonti d’Archiac ve Haime, N. praeaturicus Schaub, N. aturicus Joly&Leymerie,, N millecaput Boubée, Discocyclina cf. harrisoni Vaughan, Sphaerogypsina globula (Reuss), Asterigerina rotula (Kaufmann), Assilina exponens (Sowerby), Amphistegina sp., Eorupertia magna (Le Calvez), Rotalia sp., Gypsina sp., Globigerina sp. Ovacık formasyonuna ait Karataş kireçtaşı üyesi içinde Glomalveolina sp., Valvulinidae, Miscellanea sp., Laffiteina sp., Corallinoideae, Rotalia sp., Parachaetes sp., Pyrgo (Biloculina) sp. gibi fosiller belirlenerek Orta-Üst Paleosen yaşı verilmiştir. Ulukışla Magmatitleri içinde Mavraş kireçtaşı olarak adlandırılan birimde bol miktarda kırmızı ve yeşil alg (Dictichoplax biserialis (Dietrich), Parachaetes sp., Ethelia sp., Lithoporella sp., Corallinoideae), Discocyclina sp., Miscellanea sp., Pyrgo (Biloculina) sp., Miliola sp., Quinqueloculina sp., Rotalia sp. gibi fosiller belirlenerek Orta-Üst Paleosen yaşı verilmiştir. Paleontolojik bulgular, Celaller Grubuna ait birimlerin Orta Eosen yaşlı ve Eskiburç Grubuna ait birimlerin ise Orta-Üst Paleosen yaşlı olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada arazi gözlemleri, düzlemsel ve çizgisel yapı öğelerinin analizi ve yaş verileri, Eskiburç Grubu’nun Celaller Grubu’na ait birimler üzerine Kavaklıgöl bindirmesi boyunca tektonik dokanakla geldiğini kanıtlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çamardı, Lütesiyen, Paleosen, foraminifer, Kavaklıgöl bindirmesi.

Palaeontological And Structural Data Of Ne-Sw Trending Kavakligöl Thrust, North Of Ulukişla Basin (Çamardı-Niğde)

Öz

This study aimed to reveal the properties of the boundary between the Paleocene-Eocene aged two distinct rock assameblages, near to Çamardı (Niğde) region. In the study area, basement units are Gümüşler and Aşıgediği metamorphites which belong to Paleozoic-Mesozoic aged Niğde Massif. Cenomanian-Maastrichtian aged Üçkapılı granodiorite cuts the Massif. The Middle Lutetian aged Celaller group which consists of Çamardı formation and Evliyatepe formation unconformably overlies the basement. The Middle-Late Paleocene aged Eskiburç group which consists of Ulukışla magmatites and Ovacık formation overlies the Celaller group. The Lutetian (Middle Eocene) fauna in Çamardı formation and Evliyatepe formation is as follows: Nummulites beaumonti d’Archiac & Haime, Nummulites millecaput Boubeé, Nummulites aturicus Joly & Leymerie, Nummulites praeaturicus Schoub, Assilina exponens (Sowerby), Asterigerina rotula (Kaufmann), Sphaerogypsina globulus (Reuss), Eorupertia magna (Y. le Calvez, 1949), Globigerina sp., Gypsina sp. , Amphistegina sp., Rotalia sp. and Discocylina cf. harrisoni Vaughan.The fossils as Glomalveolina sp., Valvulinidae, Miscellanea sp., Laffiteina sp., Corallinoideae, Rotalia sp., Parachaetes sp., Pyrgo (Biloculina) sp. were determined in Karataş limestone member of Ovacık formation. The fossils as Discocyclina sp., Miscellanea sp., Pyrgo sp., Miliola sp., Quinqueloculina sp., Rotalia sp., and abundant red and green algae (Dictichoplax biserialis (Dietrich),, Parachaetes sp., Ethelia sp., Lithoporella sp., Corallinoideae) designated in Mavraş limestone and its age is Middle-Late Paleocene. Paleontological data indicate that Celaller group is Middle Eocene in age and Eskiburç group is Middle-Late Paleocene in age. In this study, the field observations, the analyses of planar and linear structure elements and the paleontological age data prove that Eskiburç group overlies Celaller group by a tectonic contact named as Kavaklıgöl thrust.

Anahtar Kelimeler

Çamardı, Lutetian, Paleocene, foraminifera, Kavaklıgöl thrust.

Kaynakça

• Atabey, E., Ayhan, A., 1986, Niğde-Ulukışla-Çamardı-Çiftehan Yöresinin Jeolojisi, M.T.A.Derleme Raporu No.8064, 60 s.
• Baş, H., Ayhan, A., Atabey, E., 1986, Ulukışla-Çamardı (Niğde) Volkanitlerinin Bazı Petrolojik ve Jeokimyasal Özellikleri, Jeoloji Müh. Dergisi, 26, 27-34.
• Blumenthal, M., 1941, Niğde ve Adana Vilayetleri Dahilindeki Torosların Jeolojisine Bakış, M.T.A.Dergisi, B 6, 95 s.
• Dellaloğlu, A.A., Aksu, R., 1986, Ereğli (Konya)-Ulukışla-Çiftehan-Çamardı (Niğde) Dolayının Jeolojisi ve Petrol Olanakları, T.P.A.O. Raporu No. 2205, yayımlanmamış.
• Demircioğlu, R., 2001, Çamardı (Niğde) Yöresinin Jeolojisi ve yapısal özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Fen Bil. Enstitüsü, 89 s, yayımlanmamış.
• Demircioğlu, R., Eren, Y., 2000, Çamardı (Niğde) civarında Niğde Masifi örtü birimlerinin yapısal özellikleri, N.Ü. Aksaray Mühendislik Fakültesi, Haymana-Tuzgölü-Ulukışla basenleri uygulamalı çalışma (Workshop), Bildiri özleri, s. 6.
• Demircioğlu, R., Eren,Y., 2003, Niğde Masifi (Çamardı-Niğde) Tersiyer yaşlı örtü kayaçlarındaki Oligosen öncesi paleogerilme konumu, S.D.Ü. Müh. Mim. Fak.,20. Yıl Jeoloji Sempozyum, Bildiriler, s. 37.
• Demirtaşlı E., Bilgin A.Z., Erenler F., Işıklar S., Şanlı, N.Y., Selim M.,Turhan N., 1975, Bolkardağlarının Jeolojisi, Cumhuriyetin 50. Yılı Yer Bilimleri Kongresi, s. 42-57.
• Dinçer, F., Avşar, N., 2004, Çamardı (Niğde) Yöresi Tersiyer Sedimanlarının Bentik Foraminifer biyostratigrafisi, Hacettepe Üniversitesi, Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkez Bülteni, 30, 35-48, Ankara.
• Gautier P., Bozkurt E., Hallot E., Dirik K., 2002. Dating the exhumation of a metamorphic dome: Geological evidence for pre-Eocene unroofing of the Nigde Massif (Central Anatolia, Turkey).,Geological Magazine, 139 (5), 559-576.
• Göncüoğlu, M.C.,1977, Geologie des Westlichen Niğde Massivs. University, Bonn. Ph.D. Thesis, 181 s.
• Göncüoğlu, M.C., 1981, Niğde Masifi’nde Viridin Gnaysın Kökeni, Türkiye Jeoloj, Kurultayı Bülteni, Vol.24, s 45-51.
• Göncüoğlu, M.C., 1985, Niğde Masifi Batı Yarısının Jeolojisi, M.T.A. Derleme Rapor No. 5883.
• Göncüoğlu, M.C., Toprak, G.M.V., Kuşçu, I., Erler, A., Olgun, E., 1991, Orta Anadolu Masifinin Batı Bölümünün Jeolojisi, Bölüm 1:Güney Kesim, TPAO. Rapor No.2909 (yayımlanmamış)
• Gül, M., Çuhadar, Ö., Öztaş, Y., Aklan, H., Efeçınar, T., 1984, Bolkardağ-Belemedik Yöresinin jeolojisi ve petrol olanakları, T.P.A.O., Rapor no: 1972.
• Ketin, İ, 1960, 1/2500000 ölçekli Türkiye tektonik haritası hakkında açıklama: Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Dergisi, 54, 1-56.
• Kleyn, P.H. van der, 1968, Field Report On The Geological and Geochemical Prospection in The Niğde- Çamardı Massiv , M.T.A.Maden Etüd Raporu, No.M-174.
• Kleyn, P.H. van der, 1970, Recommandation of Ex-ploration For Mineralizations in The SW Part of The Niğde-Çamardı Massiv. M.T.A. Raporu No. 4345.
• Kleyn, P. H. van der, 1971, Geochemical Patterns and Structural Alignments in Relation to AntimonyMercury-Tungsten Mineralization in The Niğde Area. Turkey.Geologie en Minjbouw, 50, 763- 764.
• Kuşçu, İ., 1992, Geology Of The Çamardı (Niğde) Region and the Madsan Antimony Deposit, Middle East Technical University, Ankara, Master Thesis, 152 p. (yayımlanmamış).
• Kuşcu,İ., Erler,A., Göncüoğlu, M.C.,1993, Geology Of The Çamardı (Niğde) Region, Geosound (ISSN 1019-1003), Vol. 23, 1-16.
• Oktay,F.Y., 1973, Sedimantary Tectonic History of the Ulukışla Area, Southern Turkey, Ph D. University of London, 414 p.
• Oktay,F.Y., 1982, Ulukışla ve Çevresinin Stratigrafisi ve Jeolojik Evrimi, Türkiye Jeoloji Kurultayı Bülteni, Vol. 25, s15-23.
• Parlar, Ş., 2004, Çamardı (Niğde) Çevresinde Üst Kretase-Eosen Yaşlı Kayaçların Stratigrafisi ve Mikropaleontolojisi, Selçuk Üniv.,Fen Bil. Enst.,Yüksek Lisans Tezi, Proje No:2003-017, Konya, Yayınlanmamış.
• Parlar, Ş., Görmüş M., Eren Y., 2005, Çamardı (Niğde) Çevresinde Paleosen-Eosen Sedimanlarının Stratigrafisi, Bentik Foraminifer Biyofabriği ve Sayısal Verileri, KTÜ 40. Yıl Jeoloji Sempozyumu, Trabzon.
• Parlar, Ş., Görmüş, M., ve Eren, Y., 2006, Çamardı (Niğde) Çevresinde Paleosen-Eosen Yaşlı Kayaların Stratigrafisi, İri Bentik Foraminifer Sayısal Verileri ve Biyofabriği, İstanbul Üniversitesi Yer Bilimleri Dergisi, C.19. sayı. 1, İstanbul (Baskıda).
• Viljoen, R. P., İleri, S., 1973, The Geology and Mineralization of Partions İn The Pozantı Dağı (Niğde) Massif of South Central Turkey, Johannesburg Consol.Invest.Co.Ltd.Geol. Res. Dept., Unpublished Rep. No. 39, 59 s.
• Yetiş, C., 1978, Çamardı (Niğde) Yakın ve Uzak Dolayının Jeoloji İncelemesi ve Ecemiş Yarılım Kuşağı’nın Maden Boğazı-Kamışlı Arasındaki Özellikleri, Doktora Tezi: İstanbul Ün., 164 s. (yayınlanmamış).
• Yetiş, C., 1987, Çamardı (Niğde) Alanındaki Oligosen-Miyosen Yaşlı Çökellerin Fasiyes ve Ortamsal Özellikleri, Türkiye Jeol. Kur. Bült. Vol. 30. s. 1-8.
• Yetiş, C., Demirkol,C.,1984, Ecemiş Fay kuşağının Jeotektonik evrimi, Yerbilimleri 11,1-12, Ankara.
• Whitney, D.L. , Dilek, Y. 1997. Core complex development in central Anatolia, Geology 25, 1023-1026.