Disabled People and Sports

Year 2024, Issue: 5 - ACCESSIBILITY, 25 - 36, 31.01.2024

Elif Karagün

Abstract

Disability is the difficulties or obstacles in accessing educational, social, cultural and even basic life opportunities in daily life due to the different disabilities caused by the biological characteristics of individuals and the inappropriateness of environmental regulations. When we look at the literature, it is seen that different terms such as disabled, individuals with special needs are used instead of the word disabled. However, since the definition of the concept of disability is included in the regulations and some rights are granted to individuals who meet this definition, it is best to use this term in order to avoid concept confusion. Regardless of the concepts, the most important thing is to ensure that individuals have access to universal rights in terms of social, cultural, health and education. According to the World Disability Report (DER) published in 2011 in partnership with the World Health Organization and the World Bank, approximately 15% of the world population is reported to be disabled. As a result of the lack or absence of environmental regulations, this 15% group has serious problems in life. The most important starting points for this significant proportion of the world’s population to overcome difficulties and take part in daily life are sociocultural activities, art and sports. Sports, which is a professional occupation as well as a tool for socialization, includes competition as well as games and entertainment. Sport also provides international communication, supports cultural exchanges and economic returns. Participation of people with disabilities in sports environments creates positive results both personally and socially. In this article, the concept of disability, international disability classification, legal regulations on the subject and its historical development will be discussed. The status of disabled people in sports, the history of disabled sports, internationalization, in our country; history, institutionalization and related federations will be mentioned and some suggestions will be presented in terms of sports for disabled people.

Keywords

Disabled, Sport, Amputee, Paralympic, Wheelchair Sports, Disabled Sports History, Accessibility

Project Number

2

Engelliler ve Spor

Abstract

Engellilik, genellikle bireylerin biyolojik özelliklerinin getirdiği farklı yeti yitimi ve çevresel düzenlemelerin buna uygun olmayışından kaynaklı olarak günlük yaşam içerisinde; eğitim, sosyal, kültürel hatta temel yaşam olanaklarına erişimde zorluklar yaşanması veya engellenmesidir. Literatüre bakıldığında engelli kelimesi yerine engellenen, özel gereksinimli bireyler gibi farklı terimler kullanıldığı görülür. Ancak yönetmeliklerde engelli kavramının tanımı yer aldığı ve bu tanımı karşılayan bireylere bazı haklar verildiğinden kavram karmaşası olmaması açısından bu terimi kullanmak en doğrusudur. Kavramlar ne olursa olsun en önemlisi bireylerin; sosyal, kültürel, sağlık ve eğitim açısından evrensel haklara erişimini sağlamaktır. Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Bankası ortaklığında 2011 yılında açıklanan Dünya Engellilik Raporu’na (DER) göre, dünya nüfusunun yaklaşık %15’inin engelli olduğu bildirilmiştir. Çevresel düzenlemelerin eksik ya da olmayışı sonucunda da bu %15’lik grup yaşam içerisinde ciddi anlamda sorun yaşamaktadır. Dünya nüfusu içerisinde yer alan bu önemli oranın zorluklarla baş ederek günlük yaşamın içerisinde yer almasının en önemli çıkış noktaları da; sosyokültürel etkinlikler, sanat ve spordur. Bu başlıklar içerisinde yer alan ve profesyonel meslek olmanın yanında sosyalleşmede araç olan spor, oyun ve eğlenmenin yanında rekabeti de içerisinde barındırır. Spor aynı zamanda uluslararası iletişimleri sağlar, kültürel paylaşımlar ve ekonomik getirileri destekler. Engellilerin spor ortamlarına katılması hem kişisel hem de toplumsal açıdan olumlu sonuçlar yaratır. Bu makalede de engellilik kavramı, uluslararası engellilik sınıflaması, konuyla ilgili yasal düzenlemeler ve tarihsel gelişiminden söz edilecektir. Engellilerin spor içerisinde yer alma durumu, engelli sporunun tarihçesi, uluslararasılaşması, Ülkemizdeki; geçmişi, kurumsallaşması ile birlikte ilgili federasyonlardan söz edilerek engellilerde spor açısından bazı öneriler sunulacaktır.

Keywords

Engelli, Spor, Ampute, Paralimpik, Tekerlekli Sandalye Sporu, Engelli Spor Tarihi, Erişilebilirlik

Project Number

2

References

• Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2016). Engelli Hakları Ulusal Göstergeleri. https://www. aile.gov.tr/media/5599/engellilerin-haklarina-iliskin-sozlesme-kap- saminda-engelli-haklari-ulusal-gostergeleri-kitabi-turkce.pdf
• Azarkan, E. ve Benzer, E. (2018). Birleşmiş Milletler Engelli Kişilerin Haklarına Dair Sözleşme ve Türkiye’de Engelli Hakları. DÜHFD, 23(38), 3-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/475397
• Adalet Bakanlığı (2023). https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/ Dokuman/2312020100834bm_48.pdf
• Adofsson, M. (2011). Applying the ICF-CY to Identify Every Day Life Situations of Children and Youth with Disabilities. Doctorate Thesis, Jönköping Üniversity.
• Bailey, S. (2007). Athlete first. A History of The Paralympic Movement. Hoboken: John Wiley & Sons Inc.