Abstract
Bu makalede Kırgız fıkra tipi olarak tarif edebileceğimizkuudullukve kuudullar tanıtılmakta, ayrıca bir kuudulolarak tanıtılan Nasreddin Hoca Apendi ve onun Kırgızlar arasındaki pozisyonu hakkında bilgi verilmektedir. Kuudulluk Kırgızların geleneksel millî sanatlarıiçinde kökü eskiye dayanan ve halk arasında büyük itibar gören sanatlardan biridir. Kuudulhünerbâzlar yaratıcıkabiliyetleri, olaylar karşısındaki tavırlarıve hazır cevaplılıklarıile halkın gönlünü okşamış, onlarıgüldürerek rahatlatmışlardır. Kuudullar hasisliği, cimriliği, açgözlülüğü ve cahilliği de tenkit ederek bu vasıflara sahip kişilerle dalga geçmek suretiyle de halkıeğlendirerek güldürmüş, sosyal adaletsizliklere karşıyaptıklarımücadelelerle de halk arasında önemli itibarlar elde etmişlerdir.Kırgızların önemlikuudullarıarasında Cooşbay Borso Uulu, Kökötöy Toto Uulu, Karaçunak Şıldır Uulu, Kuyruçuk Ömürzak Uulu, Beknazar ve Şarşen’i sayabiliriz.Anadolu Türklerinin Nasreddin Hoca olarak bildikleri fıkra tipine Kırgızlar, Apendi ve Koco Nasır adınıverirler ve onu da kuudullar arasında sayarlar. Veya kuudulu tarif ederken Nasreddin Hoca’dan da bahsederler. Ancak Hoca’nın anlattıklarına veya Hocaya mal edilen fıkralara anektodadınıda verirler. Ayrıca genel olarak hikâye kelimesiyle karşılayabileceğimiz angemeterimini Nasreddin Hoca’nın fıkralarıiçin de kullanarak Apendi angemeleridemektedirler.
Keywords
References
- Abdıldayev, E., İsayev, D. (1963), Kırgız Tilinin Tüşündürmö Sözdügü, Frunze.
- Akındar Çıgarmaçılıgının Tarıhının Oçerkteri (1988), Frunze.
- Bektenov, K. (1978), Kuyruçuk, Frunze.
- Karımbayev, K. (1981), El Kazınası, Frunze.
- Kırgız Elinin Oozeki Çıgarmaçılık Tarıhının Oçerki (1973), Frunze.
- Kırgız Sovet Entsiklopediyası, 3 c. (1978), Frunze.
- Rahman Uulu, B. (2002), Kuykum Sözdüü Kuuduldar, Bişkek.
- Şeriyev, C., Muratov, A. (1994), Kırgız Adabiyatı Teriminderinin Tüşündürmö Sözdügü, Frunze.
- Tokombayeva, A. (1972), Aytıştar, Frunze
- Zakirov, S., Tokombayeva, A. (1964), Kırgızdın Eldik Lirikalarının Janrdık Özgöçölüktörü, Frunze.
Abstract
In this paper, kuudul, which could be defined as a type of anecdote, and kuudul artists are introduced It also informs about Nasreddin Hoca Apendi , who is considered as a kuudul, and his position in Kirghiz literature and people. Kuudul, rooted in the old times, is one of the arts that has a great prestige among the Kirghiz. Skillful kuudul artist relaxes people by making them laugh and caressing their souls with their attitudes towards circumstances, wit and creativity. Kuuduls also inveigh those people, who are mean, ignorant and greedy, as well as making fun of them in order to fight against social injustices. Therefore, they have gained great prestige in the society. Amongst the important kuuduls of Kirghiz we could name these: Cooşbay Borso Uulu, Kökötöy Toto Uulu, Karaçunak Şıldır Uulu, Kuyruçuk Ömürzak Uulu, Beknazar and Şarşen. The Kirghiz refer the type of anectode funnies that is known as Nasrettin Hoca in Anotolia as Apendi and Koco Nasır and consider these also among kuuduls. Or when defining kuudul, they also mention Nasrettin Hoca. Yet, they name the stories that either told by Nasrettin Hoca or presumed to be told by him as anekdote. They also use the term, ‘angeme’ which could be considered to be meant as ‘story’, for Nasrettin Hoca’s funnies/anecdotes and call them as ‘angemes of Apendi’
References
- Abdıldayev, E., İsayev, D. (1963), Kırgız Tilinin Tüşündürmö Sözdügü, Frunze.
- Akındar Çıgarmaçılıgının Tarıhının Oçerkteri (1988), Frunze.
- Bektenov, K. (1978), Kuyruçuk, Frunze.
- Karımbayev, K. (1981), El Kazınası, Frunze.
- Kırgız Elinin Oozeki Çıgarmaçılık Tarıhının Oçerki (1973), Frunze.
- Kırgız Sovet Entsiklopediyası, 3 c. (1978), Frunze.
- Rahman Uulu, B. (2002), Kuykum Sözdüü Kuuduldar, Bişkek.
- Şeriyev, C., Muratov, A. (1994), Kırgız Adabiyatı Teriminderinin Tüşündürmö Sözdügü, Frunze.
- Tokombayeva, A. (1972), Aytıştar, Frunze
- Zakirov, S., Tokombayeva, A. (1964), Kırgızdın Eldik Lirikalarının Janrdık Özgöçölüktörü, Frunze.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | February 1, 2006 |
| Published in Issue | Year 2006 Issue: 15 |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License