BibTex RIS Cite

Year 2006, Issue: 16, 313 - 328, 01.08.2006

Seher Ersoy M. Hamil Nazik

Abstract

This study has been planned and applied to 316 students at the ages 12-14 educating in the 6th, 7th and 8th classes of primary education in different socio-economical regions of Ankara, in order to measure their knowledge and attitudes towards consumer education. For this purpose, “Consumer Education Knowledge Test” and “Consumer Education Attitude Scale” have been developed by the researchers. According to the points of knowledge and attitude, the students’ consumer education consciousness levels have been measured and discussed in connection with the independent variables of family income, sex, class and parent’s education. By the study done, the requirement to give consumer education to adolescents who are regarded an important consumer group has been revealed

Keywords

Adolescents Consumerism Consciousness Consumer Education Knowledge

References

  • ABRAMOVITCH, Rona, Jonathan L. FREEDMAN ve Patricia PLINER. (1991). Children and Money: Getting an Allowance, Credit Versus Cash, and Knowledge of Pricing. Journal of Economic Psychology,12(1991); 27-45.
  • ACAR, Ali. (2000). Gösteriş Tüketimi. Standard, 39 (457), Ocak, 38-50.
  • D.P.T. (2001). “Tüketicinin Korunması.” Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Ö.İ.K. Raporu. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayını.
  • ATABEK, Erdal. (2002). Erken Büyüyen Çocuklar. İstanbul: Akdeniz Yayıncılık A.Ş.
  • ATLIOĞLU, Füsun.(1994). Reklam Müzikleri ve Çocuk Üzerindeki Etkileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim (Güzel Sanatlar Eğitimi) Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • BABAOĞUL, Müberra, Hülya ÖZTOP ve Arzu SÖKMEN. (1997). Tüketicilerin, Tüketicinin Korunmasına İlişkin Bilgi ve Görüşlerin Saptanması. Standart,36(431), Kasım, 92-106.
  • BAYRAKTAR, Meltem ve Yasemin MERT. (1994). Tüketicilerin Çevreye Yönelik Tutumları ve Tüketici Özellikleri. Standard,33(393), Eylül, 25-30.
  • BOZKURT, Orçun ve Özlem CANSÜNGÜ (KORAY). (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Eğitiminde Sera Etkisi ile İlgili Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (23); 67-73.
  • CERİT, Gülay, Nilay CANPOLAT ve Müberra BABAOĞUL. (2001). Tüketicilerin Gıda Güvenliği ile İlgili Tutum ve Davranışları. Ev Ekonomisi Dergisi,7(8), Haziran; 30-39.
  • ÇOPUR, Zeynep ve R. Günsel TERZİOĞLU. (2000). Ailelerin Tasarruf ve Yatırım Eğilimlerinin İncelenmesi. Ev Ekonomisi,6(6), Haziran, 41-47.
  • DEMİRCİ, Aybala. (2001). Kadınların Evsel Katı Atıklar ile İlgili Bilgi Düzeyleri ile Uygulamalarının Saptanması ve Bir Eğitim Modelinin Uygulanması. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Aile Ekonomisi-Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • DURSUN, Yunus. (1993). Gençlerin Tüketicilik Rolünü Kazanmaları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
  • ERSOY, A. Fuat ve Velittin KALINKARA. (2002). Ailelerin Konut Isıtmada Enerji Verimliliğine Yönelik Tutum ve Davranışları. Mesleki Eğitim Dergisi,4(7), Ocak; 33-48.
  • ERTEN, Sinan. (2002). Kız ve Erkek Öğrencilerin Evde Enerji Tasarrufu Yapma Davranış Amaçlarının Planlanmış Davranış Teorisi Yardımıyla Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (22); 67-73.
  • FOXMAN, Ellen R., Patriya S. TANSUHAJ ve Karin M. EKSTROM. (1989). Family Members’s Perceptions of Adolescents’ Influence in Family Decision Making. Journal of Consumer Research, 15, March, 482-491.
  • FURNHAM, Adrian. (2001). Parental Attitudes to Pocket Money/Allowance for Children. Journal of Economic Psychology,22(2001); 397-422.
  • GÖNEN, Emine, Özlen ÖZGEN, Yasemin BABEKOĞLU ve Hatun UFUK. (2001). Gençlerin Tüketici Davranışlarının Bir Model Yaklaşımı ile İncelenmesi. H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,19(1); 137-166.
  • HIRST, S. (2001). Educators Plus Families Improve Student Learning. NSCD, http://www.nsdc.org/library/results/res11-01hirs.html.
  • JENSEN, Hans Rask. (1985). The EEC Pilot-Project on Consumer Education in School. Journal of Consumer Studies and Home Economics,9, 1-10.
  • JOHN, Deborah Roedder. (1999). Consumer Socalization of Children: A Retrospective Look at Twenty-Five Years of Research. Journal of Consumer Research,26, December;183-213.
  • KASAPOĞLU, M. Aytül. (1997). Çevresel Davranış Modeli. Amme İdaresi Dergisi,30(2), Haziran; 19-29.
  • KONUK, Gülten ve S. Sevim EREL. (1992). Tüketici Ünite Olarak Ailenin Mal ve Hizmetleri Satın Alma Davranışları ve Bunlara İlişkin Sorunları. Ev Ekonomisi Dergisi,8(5), Ocak; 8-14.
  • MARTIN, Allen ve Juan Carlos OLIVA. (2001). Teaching Children About Money: Applications of Social Learning and Cognitive Learninig Devolopmental Theories.Journal of Family and Consumer Sciences, 93(2), 26-29.
  • MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL, Jr. (1977). Formal Consumer Education: An Empirical Assesment. Wisconsin Working Paper 6-77-25. U.S.: Winsconsin University, Madison. Graduate School of Business, June 1.
  • MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL. (1979). An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.
  • NAZİK, M. Hamil ve Nevin ŞANLIER (2001). Ailelerin Tüketim Davranışlarına Reklamların Etkisinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Standard,40(476), Ağustos; 80-87.
  • NAZİK, M. Hamil ve Ateş BAYAZIT. (2004). İlköğretimlerde Tüketici ve Aile Bilimleri Eğitiminin Önemi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirleri. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını; 2815-2838.
  • O’NEILL, Barbara. (1992). Youth, Money and Financial Planning. Journal of Home Economics, 3 (84), Fall, 12-17.
  • ÖZER, Belgin. (1999). Televizyonda Reklam ve Çocuklar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı Radyo Televizyon Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • ÖZGEN, Özlen ve Hatun UFUK. (1997). Tüketicilerin Ambalaj Tercihleri ve Çevreci Pazarlama İlkelerini Algılamaları. Standard,36(432), Aralık; 114-124.
  • ÖZMEN, Fatma ve Yakup KOLAY. (2004). Öğrenci Ailelerinin Okuldaki Çocuklarının Eğitimiyle İlgilenme Durumları. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Ankara
  • Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını; 1303-1328.
  • ÖZYÜREK, Neşe. (1998). Reklam ve Reklamın Etkileri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü SBE İşletme Yönetimi Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • PLINER, Patrcia, Peter DARKE, Rona ABRAMOVITCH, Jonathan FREEDMAN. (1994). Children’s Consumer Behavior in a Store with Unattractive Merchandise: The “Caveat Emptorium”. Journal of Economic Psychology, 15(1994); 449-465.
  • ROLAND-L‘EVY, Christine.(1990). Economic Socialization: Basis for International Comparisons. Journal of Economic Psychology,11(1990); 469- 482.
  • SERT, Pınar. (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Tüketici Davranışları. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • SHIM, Soyeon ve Kenneth C. GEHRT. (1996). Hisponic and Native American Adolescents: An Exploratory Study of Their Approach to Shopping. Journal of Retailing,72(3), 307-324.
  • ŞAFAK, Şükran ve Sibel ERKAL. (1995). Ailelerin Evle İlgili Faaliyetlerinde Çevre Korunmasına İlişkin Davranışlarının İncelenmesi. Standard,34(405), Eylül, 84- 89.
  • TRACHENBERG, J. (1986). Big Spenders: Teenage Division. Forbes,3, November;201-204.
  • WARD, Scott. (1974). Consumer Socialization. Journal of Consumer Research,1, September:1-14. (MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL.,1979. An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.) den alınmıştır.
  • WHEELER, Julia Probst ve Nancy E. THOMPSON. (2001). Consumerism in the Classroom: Effective Strategies for Today’s Teenage Consumers. Journal of Family and Consumer Sciences Education,19(2), Fall/Winter; 26-31.
  • WILLIAMS, Joyce W. (1970). A Gradient of the Economic Concepts of Elementary School Children and Factors Associated with Cognition. Journal of Consumer Affairs,4, Summer; 113-123. (MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL.,1979. An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.) den alınmıştır.
  • YENER, Müberra. (1990). Tüketici Eğitimi ve Aile Açısından Önemi. Standard,29(346), Ekim;19-21.
  • YÖRÜKOĞLU, Atalay. (1996). Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunları. 9. Basım. İstanbul: Özgür Yayınları.

ERGENLERDE TÜKETİCİLİK BİLİNÇ DÜZEYİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Year 2006, Issue: 16, 313 - 328, 01.08.2006

Seher Ersoy M. Hamil Nazik

Abstract

Bu araştırmada, Ankara ilinin farklısosyo-ekonomik bölgelerinde, ilköğretim 6., 7., 8. sınıflarda okuyan 12-14 yaşlarıarasındaki 316 öğrencinin tüketici eğitimi konularınıilişkin bilgi ve tutumlarınıölçmek amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Bu amaçla araştırmacılar tarafından “Tüketici Eğitimi Bilgi Testi” ve “Tüketici Eğitimi Tutum Ölçeği” geliştirilmiştir. Bilgi ve tutum puanlarına göre öğrencilerin tüketici eğitimi bilinç düzeyleri; aile geliri, cinsiyet, sınıf ve ebeveynin eğitim durumu bağımsız değişkenlerine bağlıolarak ölçülmüşve tartışılmıştır. Yapılan çalışma ile önemli bir tüketici grubu olarak görülen ergenlere örgün eğitim kurumlarıtarafından tüketici eğitimi verilmesinin gerekliliği açığa çıkarılmıştır.

Keywords

Ergenler Tüketim Bilinci Tüketici Eğitimi Bilgi Testi ve Tüketici Eğitimi Tutum Ölçeği

References

  • ABRAMOVITCH, Rona, Jonathan L. FREEDMAN ve Patricia PLINER. (1991). Children and Money: Getting an Allowance, Credit Versus Cash, and Knowledge of Pricing. Journal of Economic Psychology,12(1991); 27-45.
  • ACAR, Ali. (2000). Gösteriş Tüketimi. Standard, 39 (457), Ocak, 38-50.
  • D.P.T. (2001). “Tüketicinin Korunması.” Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Ö.İ.K. Raporu. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayını.
  • ATABEK, Erdal. (2002). Erken Büyüyen Çocuklar. İstanbul: Akdeniz Yayıncılık A.Ş.
  • ATLIOĞLU, Füsun.(1994). Reklam Müzikleri ve Çocuk Üzerindeki Etkileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim (Güzel Sanatlar Eğitimi) Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • BABAOĞUL, Müberra, Hülya ÖZTOP ve Arzu SÖKMEN. (1997). Tüketicilerin, Tüketicinin Korunmasına İlişkin Bilgi ve Görüşlerin Saptanması. Standart,36(431), Kasım, 92-106.
  • BAYRAKTAR, Meltem ve Yasemin MERT. (1994). Tüketicilerin Çevreye Yönelik Tutumları ve Tüketici Özellikleri. Standard,33(393), Eylül, 25-30.
  • BOZKURT, Orçun ve Özlem CANSÜNGÜ (KORAY). (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Eğitiminde Sera Etkisi ile İlgili Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (23); 67-73.
  • CERİT, Gülay, Nilay CANPOLAT ve Müberra BABAOĞUL. (2001). Tüketicilerin Gıda Güvenliği ile İlgili Tutum ve Davranışları. Ev Ekonomisi Dergisi,7(8), Haziran; 30-39.
  • ÇOPUR, Zeynep ve R. Günsel TERZİOĞLU. (2000). Ailelerin Tasarruf ve Yatırım Eğilimlerinin İncelenmesi. Ev Ekonomisi,6(6), Haziran, 41-47.
  • DEMİRCİ, Aybala. (2001). Kadınların Evsel Katı Atıklar ile İlgili Bilgi Düzeyleri ile Uygulamalarının Saptanması ve Bir Eğitim Modelinin Uygulanması. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Aile Ekonomisi-Beslenme Eğitimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • DURSUN, Yunus. (1993). Gençlerin Tüketicilik Rolünü Kazanmaları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
  • ERSOY, A. Fuat ve Velittin KALINKARA. (2002). Ailelerin Konut Isıtmada Enerji Verimliliğine Yönelik Tutum ve Davranışları. Mesleki Eğitim Dergisi,4(7), Ocak; 33-48.
  • ERTEN, Sinan. (2002). Kız ve Erkek Öğrencilerin Evde Enerji Tasarrufu Yapma Davranış Amaçlarının Planlanmış Davranış Teorisi Yardımıyla Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (22); 67-73.
  • FOXMAN, Ellen R., Patriya S. TANSUHAJ ve Karin M. EKSTROM. (1989). Family Members’s Perceptions of Adolescents’ Influence in Family Decision Making. Journal of Consumer Research, 15, March, 482-491.
  • FURNHAM, Adrian. (2001). Parental Attitudes to Pocket Money/Allowance for Children. Journal of Economic Psychology,22(2001); 397-422.
  • GÖNEN, Emine, Özlen ÖZGEN, Yasemin BABEKOĞLU ve Hatun UFUK. (2001). Gençlerin Tüketici Davranışlarının Bir Model Yaklaşımı ile İncelenmesi. H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,19(1); 137-166.
  • HIRST, S. (2001). Educators Plus Families Improve Student Learning. NSCD, http://www.nsdc.org/library/results/res11-01hirs.html.
  • JENSEN, Hans Rask. (1985). The EEC Pilot-Project on Consumer Education in School. Journal of Consumer Studies and Home Economics,9, 1-10.
  • JOHN, Deborah Roedder. (1999). Consumer Socalization of Children: A Retrospective Look at Twenty-Five Years of Research. Journal of Consumer Research,26, December;183-213.
  • KASAPOĞLU, M. Aytül. (1997). Çevresel Davranış Modeli. Amme İdaresi Dergisi,30(2), Haziran; 19-29.
  • KONUK, Gülten ve S. Sevim EREL. (1992). Tüketici Ünite Olarak Ailenin Mal ve Hizmetleri Satın Alma Davranışları ve Bunlara İlişkin Sorunları. Ev Ekonomisi Dergisi,8(5), Ocak; 8-14.
  • MARTIN, Allen ve Juan Carlos OLIVA. (2001). Teaching Children About Money: Applications of Social Learning and Cognitive Learninig Devolopmental Theories.Journal of Family and Consumer Sciences, 93(2), 26-29.
  • MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL, Jr. (1977). Formal Consumer Education: An Empirical Assesment. Wisconsin Working Paper 6-77-25. U.S.: Winsconsin University, Madison. Graduate School of Business, June 1.
  • MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL. (1979). An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.
  • NAZİK, M. Hamil ve Nevin ŞANLIER (2001). Ailelerin Tüketim Davranışlarına Reklamların Etkisinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Standard,40(476), Ağustos; 80-87.
  • NAZİK, M. Hamil ve Ateş BAYAZIT. (2004). İlköğretimlerde Tüketici ve Aile Bilimleri Eğitiminin Önemi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirleri. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını; 2815-2838.
  • O’NEILL, Barbara. (1992). Youth, Money and Financial Planning. Journal of Home Economics, 3 (84), Fall, 12-17.
  • ÖZER, Belgin. (1999). Televizyonda Reklam ve Çocuklar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı Radyo Televizyon Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • ÖZGEN, Özlen ve Hatun UFUK. (1997). Tüketicilerin Ambalaj Tercihleri ve Çevreci Pazarlama İlkelerini Algılamaları. Standard,36(432), Aralık; 114-124.
  • ÖZMEN, Fatma ve Yakup KOLAY. (2004). Öğrenci Ailelerinin Okuldaki Çocuklarının Eğitimiyle İlgilenme Durumları. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Ankara
  • Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını; 1303-1328.
  • ÖZYÜREK, Neşe. (1998). Reklam ve Reklamın Etkileri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü SBE İşletme Yönetimi Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • PLINER, Patrcia, Peter DARKE, Rona ABRAMOVITCH, Jonathan FREEDMAN. (1994). Children’s Consumer Behavior in a Store with Unattractive Merchandise: The “Caveat Emptorium”. Journal of Economic Psychology, 15(1994); 449-465.
  • ROLAND-L‘EVY, Christine.(1990). Economic Socialization: Basis for International Comparisons. Journal of Economic Psychology,11(1990); 469- 482.
  • SERT, Pınar. (2002). İlköğretim Öğrencilerinin Tüketici Davranışları. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
  • SHIM, Soyeon ve Kenneth C. GEHRT. (1996). Hisponic and Native American Adolescents: An Exploratory Study of Their Approach to Shopping. Journal of Retailing,72(3), 307-324.
  • ŞAFAK, Şükran ve Sibel ERKAL. (1995). Ailelerin Evle İlgili Faaliyetlerinde Çevre Korunmasına İlişkin Davranışlarının İncelenmesi. Standard,34(405), Eylül, 84- 89.
  • TRACHENBERG, J. (1986). Big Spenders: Teenage Division. Forbes,3, November;201-204.
  • WARD, Scott. (1974). Consumer Socialization. Journal of Consumer Research,1, September:1-14. (MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL.,1979. An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.) den alınmıştır.
  • WHEELER, Julia Probst ve Nancy E. THOMPSON. (2001). Consumerism in the Classroom: Effective Strategies for Today’s Teenage Consumers. Journal of Family and Consumer Sciences Education,19(2), Fall/Winter; 26-31.
  • WILLIAMS, Joyce W. (1970). A Gradient of the Economic Concepts of Elementary School Children and Factors Associated with Cognition. Journal of Consumer Affairs,4, Summer; 113-123. (MOSCHIC, George P. ve Gilbert A. CHURCHILL.,1979. An Analysis of The Adolescent Consumer. Journal of Marketing, 43, Summer, 40-48.) den alınmıştır.
  • YENER, Müberra. (1990). Tüketici Eğitimi ve Aile Açısından Önemi. Standard,29(346), Ekim;19-21.
  • YÖRÜKOĞLU, Atalay. (1996). Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunları. 9. Basım. İstanbul: Özgür Yayınları.
There are 44 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Seher Ersoy This is me

M. Hamil Nazik This is me

Publication Date August 1, 2006
Published in Issue Year 2006 Issue: 16

Cite

APA Ersoy, S., & Nazik, M. H. (2006). ERGENLERDE TÜKETİCİLİK BİLİNÇ DÜZEYİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(16), 313-328.

24108 28027 

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License