Tom Stoppard’ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler ve Travestiler Oyunlarında Postmodern Söylem

Year 2017, Issue: 37, 231 - 242, 01.02.2017

Mesut Günenç

Abstract

İkinci Dünya Savaşı sonrası oyun yazarları arasında önemli bir yere sahip olan Tom Stoppard, toplum, politika, etik ve sanat gibi farklı konuları içerisine alan ve ontolojik sorulara yer veren oyunlar yazmıştır. Oyunlarında toplumsal sorunlara değinmek için farklı düşüncelere sahip insanları sahnede yansıtmaya çalışır. Tüm dünyada gerçeklesen olayları ve yaşanılanları sahnede tartışarak onlar hakkında yorum yapılmasını amaçlamaktadır.Bu çalışma Tom Stoppard’ın Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler ile Travestiler oyunlarında postmodern açılımı ve postmodern tiyatronun özelliklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Tom Stoppard’ın dramatik tiyatrosunda hem modern hem de postmodern söylemler bulunmasına rağmen, bu çalışma Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler oyunu ile Travestiler oyunundaki postmodernist özellikleri postmodern tiyatronun örnekleri olarak tanımlar. Postmodern tiyatro parodi, pastiş, ironi, metinlerarasılık ve kolaj gibi zengin unsurları içinde barındıran bir derleyici özelliğe sahiptir ve postmodernism ilk olarak çağdaş toplumda sonra edebiyatta ve son olarak ta tiyatroda yer alır.Stoppard’ın oyunları, Stoppard’ın dramatik tiyatrosunda daha çok üzerinde durulan belirli unsur ve teorilere bağlı kalarak çalışılacaktır. Stoppard’ın tiyatrosu, Jean-François Lyotard’ın ‘üst/büyük anlatıların ölümü’ ve ‘dil oyunu’ teorisini, Fredric Jameson’ın politik ve toplumsal alanla tüketim toplumundaki sanat ve estetik olgusunu birleştirme çabasını, Michel Foucault’nun ‘öznenin ölümü’ teorisini ve Jean Baudrillard’ın simulakra ve taklit kavramlarını kapsar. Postmodern oyunlara örnek olarak, Stoppard’ın eserleri Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler ve Travestiler, üst/büyük anlatıların ölümü, benzetim, pastiş, ironi ve metinlerarasılık gibi postmodern sözlüğü içlerinde barındırır. Bu oyunlar postmodern söylem ve postmodern tiyatroda en dikkat çekici özellikler olarak belirlenen belirsizlik, süreksizlik, çözülme ve postmodern kahramanlık gerçekte kahramanlık olmayan gibi unsurları yansıtır. Bunun yanında, Stoppard sanat ve tiyatro ilişkisini özellikle Travestiler oyununda çok iyi şekilde vurgular. Stoppard’a göre toplumu geliştiren ve değiştiren en önemli unsurların başında sanat ve sanatçı gelir. Sanat hakkında, sanatçılar vasıtasıyla farklı dönemlerde farklı görüşleri ortaya çıkararak, insanları düşünmeye ve sorgulamaya itmiştir. Sonuç olarak bu çalışma, postmodernist tiyatronun örnekleri olarak Tom Stoppard’ın dramatik oyunlarını ve Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler ve Travestiler oyunlarına postmodern teorilerin referans olmasını açıklamaktadır.

Keywords

Postmodernizm, Tom Stoppard, Rosencrantz ve Guildenstern Öldüler ve Travestiler.

Postmodern Discourse in Tom Stoppard’s Plays Rosencrantz and Guildenstern are Dead and Travesties

Abstract

Tom Stoppard, one of the most significant playwrights of the post-war British Drama, wrote plays including different subjects such as society, politics, ethics, art and ontological questions. Stoppard tries to reflect the men having different ideas in his plays in order to mention social problems. Discussing the incidents and occurrences around the world, he tries to comment about them. This study aims to examine postmodern expansion and features of postmodern theatre in Tom Stoppard’s plays Rosencrantz and Guildenstern are Dead and Travesties. Though modern and postmodern discourses can be found in Tom Stoppard’s dramatic theatre, this study portrays postmodernist features in these two plays as an example of postmodern theatre. Postmodernism has a collected feature which contain widespread elements such as parody, pastiche, irony, intertextuality and collage and it first takes place in contemporary culture and then literature and finally theatre. Stoppard’s plays will be studied in compliance with the specific notions and theories that are more noticeable in Stoppard's dramatic theatre. His theatre includes Jean-François Lyotard's theory of the death of grand meta-narratives and the theory of language game, Fredric Jameson's effort to integrate politic and social area with art and aesthetics in consumer society, Michel Foucault’s death of subject and Jean Baudrillard's simulacra and imitation. As example of postmodern plays, Stoppard's works Rosencrantz and Guildenstern Are Dead and Travesties involve postmodern vocabulary as death of meta-narrative, simulation, pastiche, irony and intertextuality. These plays represent vagueness, noncontinuation, dissolution, uncertainty and postmodern heroism no heroism at all , which are the specified as the most distinctive features of postmodern discourse and theatre. Besides this, Stoppard especially focuses on the relationship between art and theatre. To Stoppard, art and artist are the most important component which develop and change the society. Stoppard, representing different ideas related with art by the help of artists, directs men to question and contemplate. As a consequence, this study aims to clarify Tom Stoppard’s dramatic works as examples of postmodernist theatre and to make reference to these postmodern theories to his Rosencrantz and Guildenstern Are Dead and Travesties

Keywords

Postmodernism, Tom Stoppard, Rosencrantz and Guildenstern are Dead and Travesties

References

• Adorno, W., Theodor. Asthetische Theorie, Frankfurt, Suhrkamp, Fransızca’dan Cev. Theori Esthetique, Paris, Kilncksieck, 1970.
• Bıgsby, C.W.E. Tom Stoppard, Harlow, 1976.
• Connor, Steven. Postmodernist Kültür, çev. Doğan Şahiner, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2005.
• Dean, J., Fitzpatrick. Tom Stoppard: Comedy As a Moral Matrix, University of Missouri Press, 1981.
• Hassan, I., S., & Wis, Madison. The Postmodern Turn: Essays In Postmodern Theory and Culture, Ohio State University Press, Colombus, 1987.
• Hudson, R. (1993).Tom Stoppard in Converstaion, Ann Arbor: U. Michigan Press.
• Hudson, R., Itzen, C., & Trussler, S. (1974). “Ambushes fort he Audience: Towards a High Comedy of Ideas”, Theatre Quarterly 4.
• Jameson, Frederick. Postmodernism or the Cultural Logix of Late Capitalism, N. 1, Durham, 1992.
• Levin, K. (1979). “Farewell to Modernism”, Arts Magazine.
• Marovıtz, C. (1975). “Tom Stoppard- The Theatre’s Intellectual P.T. Barnum”, New York Times, 19 October
• Mchale, Brain. Postmodernist Fictions, Routhledge, London and New York, 1987.
• Sarup, Maden. An Introductory Guide to Post- Structuralism and Postmodernism, Athens, University of Georgia Press, 1993.
• Rees, J. (1995). “So, Mr Stoppard, What’s your new play about”, Independent
• Sim, Stuart. Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü, çev. Mukadder Erkan ve Ali Utku, Ankara, Ebabil, 2006.
• Stoppard, Tom. Tom Stoppard Toplu Oyunları 1, Ankara, Dost Kitapevi Yayınları, 2000.
• Şeylan, Gencay. Postmodernizm, Ankara, İmge Dağıtım, 2006.
• Takkac, Mehmet. Sahneden Dersler: Tom Stoppard’ın Sahne Oyunları, Ankara, Salkım Söğüt Yayınları
• Tynan, K. (1979). “Withdrawing with Style From the Chaos”, in Show People: Profiles in Entertainment, New York: Simon Schuester.
• Weınsheımer, Joel C. Gadomer’s Hermeneutics: A reading of Truth and Method, New Haven and London, Yale University Press, 1985.