Beden Dili Kodlarının Reklamlarda Kullanımı: 2016 Televizyon Reklamları Üzerine Uygulamalı Çalışma

Year 2020, Issue: 43, 143 - 161, 01.02.2020

Çiçek Topçu Sedat Şimşek

Abstract

Teknolojik gelişmelerle yayılımı hız kazanan kitle iletişim araçları, günümüz koşullarında önlenemez şekilde hayatımıza yerleşmiş durumdadır. Bugün hemen hemen her evde bulanan ve en çok izlerkitleye sahip iletişim aracı konumunda olan televizyon, reklam sektörü açısından değerlendirildiğinde de etkili bir bilgi sağlama ortamı olarak karşımıza çıkmaktadır. Artan nüfusla paralel olarak ivmesini arttıran üretim faaliyetinin sürekliliğini sağlayabilmesi için, ürünlerin tüketiciyle buluşturulması gerekmektedir. Bu noktada, tüketici kesimin var olan ürün ve özellikleri hakkında bilgi sahibi olması zorunludur. Ürün ya da hizmetin varlığına dair bilgilendirme ise reklamlar aracılığıyla sağlanmaktadır. Bu durumda reklamlar, üretici ile tüketici iletişimini sürekli kılan bir köprü görevini üstlenmektedir. İzleyiciyi ikna etmek, belli bir davranışa yöneltmek ve ürünü satın almaya sevk etmek gibi amaçlarla hazırlanan reklam, içerisinde birçok mesajı barındıran ikna edici bir iletişim etkinliği olarak da kabul edilebilir. Reklamın ilettiği mesajlar sözlü ya da sözsüz olarak sunulabilir. Televizyon, sunulan mesajları bazen sözlü bazen sözsüz bazen de her iki yöntemle ifade edebilecek teknik donanım ve imkâna sahip olması bakımından reklam ortamı olarak en çok başvurulan kitle iletişim aracı konumundadır. Çalışmanın amacı; sözsüz iletişimin bir parçasını temsil eden beden dili kodlarını açıklamak ve bu doğrultuda 2016’da televizyon reklamlarında belirgin olarak kullanılan beden dili kodlarını tespit etmektir. Beden dili kavramını ele almak ve özellikle de reklam sektörü açısından değerlendirildiğinde ne derece etkin bir iletişim unsuru olduğunu ifade etmek araştırmanın bir diğer amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda, beden dili ve reklam kavramları ayrıntısıyla ele alınmış ve 2016’da televizyonda yayınlanıp YouTube’da arşivlenmiş 483 reklam ile bu reklamlarda yer alan beden dili kodları içeriksel çözümlemelerle analiz edilmiştir. Özellikle de, çekicilik unsurlarının reklamların ikna ediciliği bağlamında belirgin bir etkiye sahip olduğu varsayımından da hareketle, reklamlarda yer alan çekicilik unsurları beden dili kodları ile ilişkilendirilmiştir. Söz konusu reklamlar literatürde yer alan kavramlara dayanarak kategorize edilip istatistiksel analizlere başvurulduğunda; reklamlarda kullanılan beden dili kodlarının mesajın önemli bir unsurunu oluşturduğu bilgisine ulaşılmıştır Bu amaç doğrultusunda; araştırmanın kapsamlı bir literatür taraması gerektiren ilk iki bölümünde kuramsal araştırmalara, üçüncü bölümünde ise istatistiksel uygulamalara yer verilmiştir.

Keywords

Televizyon Reklamcılığı, Sözsüz İletişim, Beden Dili

The Usage of Body Language Codes in Advertisement: A Study on Tv Advertisement Shown in 2016

Abstract

The mass media, which technological developments accelerate, have settled our lives in ways that can not be avoided in today's conditions. Television, which is found in nearly every house and has the largest audience, is predicted as an effective information providing environment when it is evaluated in terms of advertising sector. In order to ensure the continuity of the production activity which increases the acceleration in parallel with the increasing population, it is necessary to meet the products with the consumer. At this point, it is imperative that the consumer has information about the products and features available. Information about the existence of the product or service is provided through advertisements. In this case, the advertisements act as a bridge that constantly fills the producer and consumer communication. An advertisement prepared for the purpose of persuading the viewer, directing it to a certain behavior and referencing the product, can be considered as a convincing communication activity which contains many messages. Messages sent by the ad can be presented verbally or non-verbally. Television is the most popular medium of communication media as advertising medium in terms of having the technical equipment and possibility to express the presented messages in oral, sometimes non-verbal and sometimes in both ways. Purpose of the research is to identify the body language codes that represent a part of nonverbal communication and to identify the body language codes that are used prominently in television advertisements in this direction in 2016.Another purpose of the research is to address the concept of body language and to express how effective communication element is, particularly when evaluated in terms of advertising sector. In this context, the concepts of body language and advertising are discussed in detail, and in 2016, 483 commercials televised and archived on YouTube and body language codes contained in these advertisements were analyzed through contextual analysis.Especially, with the assumption that the elements of appeals have a significant effect in the context of the persuasion of the ads, the elements of appeals in the advertisements have been associated with body language codes. When advertisements are categorized and referenced to statistical analyzes based on the concepts in the literature, The body language codes used in advertisements constitute an important element of the message

Keywords

Television Advertising, Non-verbal Communication, Body Language

References

• Aslan, İmran. Açık Hava Reklamlarında Çekicilikler, Konya, Literatürk Yayınları, 2016.
• Bakır, U. (2006). ‘’Televizyon Reklamlarında İkna Unsuru Olarak Reklam’’. Yayımlanmış doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Radyo Televizyon Anabilim Dalı.
• Baltaş, Zuhal & Baltaş, Acar. Bedeninin Dili, İstanbul, Remzi Kitabevi, 2007.
• Batı, Uğur. Reklamın Dili, İstanbul, Alfa Yayınları, 2013.
• Broadbent, Tim. Reklamı Değerlendirmek Reklamda Mükemmele Ulaşmak, İstanbul, Reklamcılık Vakfı Yayınları, 2001
• Bülbül, Rıdvan. Halkla İlişkiler, Ankara, Nobel Yayın, 2001.
• Cialdini, Robert. İknanın Psikolojisi, İstanbul, Mediacat Yayınları, 2006.
• Çakar, S. (2009). ‘’Reklamlarda Korku Çekiciliğinin Kullanılması’’ Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dyer, Gillian. İletişim Olarak Reklamcılık, İstanbul, Beta Yayınları, 2010.
• Elden, Müge., Ulukök, Özkan., & Yeygel, Sinem. Şimdi Reklamlar, İstanbul, İletişim Yayınları, 2005.
• Elden, Müge. Reklam ve Reklamcılık, İstanbul, Say Yayınları, 2016.
• Fidan, Mehmet. İletişim Kurmak İstiyorum, Konya: Tablet Kitabevi, 2011.
• Gökçe, Orhan. İletişim, Konya, Çizgi Yayınevi, 2013.
• Gülsoy, Tanses. Reklam Terimleri ve Kavramları Sözlüğü, İstanbul, Adam Yayınları, 1999.
• Heinrichs, Jay. Stratejik İkna, İstanbul, Koridor Yayınları, 2016.
• Hogan, Karl. 3 Saniyede Karşınızdaki İnsanı Nasıl Anlarsınız, İstanbul, Yakamoz Yayıncılık, 2003.
• James, Judi. Beden Dili Kutsal Kitabı: İnsanların Hareketlerindeki ve İfadelerindeki Gizli Anlamı Çözme Yolları, İstanbul, Koridor Yayınları, 2008.
• Kocabaş, Füsun. & Elden, Müge. Reklamcılık Kavramlar, Kararlar, Kurumlar, İstanbul, İletişim Yayınları, 2015.
• Kocabıyık, E. T. (2013). ‘’Reklamda Etik Dışı Unsur Kullanımı ve Tüketicinin Etik Olmayan Reklamlara Yaklaşımı: Cinsellik Kullanımına Yönelik Tüketici Tepkisi ve İletişim Etkinliğinin Araştırılması Üzerine Bir Uygulama’’, Yayımlanmış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Manrai, L. Broach, C. & Manrai, A. (1992) “Advertising Appeaal and Tone: Implication for Creative Strategy in Television Commercials”, Journal of Business Research, sayı: 25, s. 3-58.
• Navarro, Joe. & Karlins, Marvin. Eski FBI Ajanından İnsanların Bedenini Okuma Rehberi: Beden Dili, İstanbul, Alfa Basın-Yayın, 2013.
• Özkan, Zülfikar. Kazandıran Beden Dili, İstanbul, Hayat Yayınları, 2013.
• Pile, Jim. “Toplam İletişim Stratejisi”, Reklamda Mükemmel Ulaşmak (Der. Leslie Butterfield). İstanbul, Reklamcılık Vakfı Yayınları, 2001.
• Reichert, T. & Lambiase, J. (2014) “Sex in Advertising Perspectives on the Erotic Appeal”,books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=TsGQAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR1&dq=sex+in+Advertising+Perspectives+on+the+Appeal&ots=oh4kXIG4B3&sig=7vIOznP6_A2oLzK5oKoBZch_qmo&redir_esc=y#v=onepage&q=sex%20in%20Advertising%20Perspectives%20on%20the%20Appeal&f=false, Erişim: 10.03.2017; 22.40.
• Ring, Jim. Reklam Dünyasının İç Yüzü, İstanbul, Milliyet Yayınları, 1996.
• Schober, Otto. Beden Dili Davranış Anahtarı, İstanbul, Arion Yayınları, 2000.
• Sugarman, Joseph. Reklam Yazarının El Kitabı ve Pazarlama Metni Yazma Teknikleri, İstanbul, Mediacat Yayınları, 2008.
• Sutherland, Max. & Sylvester, Alice. Reklam ve Tüketici Zihni, İstanbul, Mediacat Yayınları, 2000.
• Şener, G. & Uztuğ, F. (2012). “Reklamda Cinsel Çekiciliklerin İletişim Etkisi ile Ahlaki Değerlendirmesine Yönelik Tutum Araştırması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 3, s.153-168.
• Şimşek, Sedat. Reklam ve Geleneksel İmgeler, İstanbul, Nüve Kültür Merkezi Yayınları, 2006.
• Tayfun, Recep. Etkili İletişim ve Beden Dili, Ankara, Nobel Yayınları, 2014.
• Telman, Nursel. & Ünsal, Pınar. İnsan İlişkilerinde İletişim, İstanbul, Epsilon Yayınları, 2005.
• Topsümer, Füsun. & Elden, Müge. Reklamcılık Kavramlar-Kararlar-Kurumlar, İstanbul, İletişim Yayınları, 2016.
• Uğur, İmran. Televizyon Reklamlarında Mizahın Kullanımı. İstanbul, Literatürk Yayınları, 2008.
• Yalçın, Alemdar. & Adiller, Selma. Sözsüz İletişim: Şehir Efsanesi Olarak Beden Dili, İstanbul, Mediacat Yayınları, 2016.
• Yaylacı, Ö.. (1997)“Modern Toplumda Reklamın Yeri”, Mediacat Dergisi. Sayı: 28.
• Yeshin, Tim. Integrated Marketing Communications the Holistic Approach, Oxford, Butterworth Heinermann, 1998.
• Willamson, Judith. Reklamların Dili: Reklamlarda Anlam ve İdeoloji, Ankara, Ütopya Yayınları, 2001.