KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNİN EMPATİK EĞİLİMLERİNİN ENGEL TÜRÜ VE ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2022, Volume: 10 Issue: 1, 88 - 102, 30.06.2022

Gizem Muratlıoğlu Erdağ Esra Karabağ Köse

https://doi.org/10.53586/susbid.1106040

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kaynaştırma öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerinin öğrencilerin demografik özellikleri açısından incelenmesidir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Ankara’da öğrenimini sürdüren 812 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada gerekli veriler, Genel Bilgi Formu, KA-Sİ Çocuk ve Ergenler İçin Empatik Eğilim Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ise betimsel istatistikler ile t-testi ve anova kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin bilişsel empati düzeylerinin duygusal empati düzeylerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Kaynaştırma öğrencilerinde cinsiyet değişkenine göre empatik eğilim düzeyine yönelik elde edilen bulgulara göre “Duygusal Empati” alt boyutunda, “Bilişsel Empati” alt boyutunda ve “Toplam Empati” puanında anlamlı düzeyde farklılık olduğu ve kız öğrencilerin empatik eğilim puan ortalamalarının erkek öğrencilerin empatik eğilim puan ortalamalarından anlamı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Kaynaştırma öğrencilerinin empatik eğilim düzeyleri ile engel türü arasında anlamlı bir farklılık bulunurken, hafif düzey zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda empatik eğilim düzeylerinin diğer engel türlerine göre yüksek olduğu görülmüştür. Anne eğitim durumu ilkokul ve altı eğitim düzeyindeki anneler ile daha eğitimli annelerin çocuklarının empatik eğilim düzeyleri lehine anlamlı bir farklılaşma olduğu görülürken, baba eğitim düzeyi değişkenine göre çocukların empatik eğilim düzeyleri arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılaşma bulunamamıştır. Kaynaştırma öğrencilerinde okul dışı sosyal, sanatsal, sportif, kültürel faaliyetlere katılım değişkenine göre empatik eğilim düzeyi duygusal empati, bilişsel empati ve toplam empati alt boyutları değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık olduğu bulunmuştur. Okul dışı sosyal, sanatsal, sportif, kültürel faaliyetlere katılan öğrencilerin empatik eğilim düzeylerinin katılmayan öğrencilere göre anlamlı ölçüde yüksek olduğu görülmüştür.

Keywords

Kaynaştırma Öğrencileri, Normal Gelişim Gösteren Öğrenciler, Empatik Eğilim, Ortaokul

References

• Ayral, M., Özcan, Ş., Can, R., Ünlü, A., Bedel, H., Şengün, G. ve Çağlar, K. (2013). Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Kabul Düzeyleri. Uluslararası Özel Eğitim Kongresi, Konya.
• Baron-Cohen, S. ve Wheelwright, S. (2004). Empati katsayısı: bir Asperger sendromlu veya yüksek işlevli otizmli yetişkinlerin ve normal cinsiyet farklılıklarının araştırılması.J. Otizm. geliştirici Bozukluk.34, 163–175. doi: 10.1023 / B: JADD.0000022607.19833.00
• Çekin, A. (2013). İmam hatip lisesi öğrencilerinin prososyal davranış eğilimleri üzerine nicel bir inceleme. Journal of International Social Research, 6(28), 34-45.
• Çetin, C.N. ve Güngör-Aytar, A. (2012). İlköğretim dördüncü sınıf öğrencilerinin empatik beceri düzeyleri ile algıladıkları anne baba tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 473-488. Erişim adresi: http://www.kefdergi.com/pdf/20_2/20_2_7.pdf
• Dalkılıç M. İlköğretim Öğrencilerinin Sportif Faaliyetlere Katılım Düzeyi ve İletişim Becerileri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011, Karaman.
• Dereli, E. ve Alpay, A. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin empatik eğilimleri ve işbirliği yapma karakterlerinin insani değerlerini yordaması ve bu özelliklerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1249-1261.
• Derman-Taner, M., Civcik Y., Baykara S., Özçınar S.(2019). Sınıflarında Kaynaştırma Öğrencisi Olan ve Olmayan 4-6 Yaş Çocuklarının Bakış Açısı Alma Becerilerinin Belirlenmesi. Trakya Eğitim Dergisi,9(3), 580-589.
• Derman-Taner, M. (2013). Çocukların beceri düzeylerinin ailesel etmenlere göre belirlenmesi. International Journal of Social Science, 6(1), 1365-1382. Erişim Adresi: http://www.jasstudies.com/Makaleler/2063382557_TanerDermanMeral_S_1365-1382.pdf
• Dinçyürek, S. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Empatik Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 10, 95-116.
• Dökmen, Ü. (1988), Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2), 155- 190. doi: 10.1501/Egifak_0000000999
• Dökmen, Ü. (2018). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Durak, F. ve Vurgun, N. (2006). Takım sporları açısından empati ve takım birlikteliği ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 73–77.
• Genç, S. Z. ve Kalafat, T. (2008). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile empatik becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 211–222.
• Gümüş, M., Tan, Ç. (2015), İlkokul ve Ortaokul Çağında Kaynaştırma Eğitimi Gören Öğrencilere Karşı Normal Gelişim Gösteren Öğrencilerin Tutumlarının İncelenmesi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 79-94.
• Hasdemir, A. D. (2007). Ergenlerin ve anne babalarının empatik becerileri ile aile yapılarını değerlendirmeleri üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jolliffe, D. ve Farrington, DP (2006). Temel Geliştirme ve Doğrulama Empati Ölçeği.J. Adolesc.29, 589-611. doi: 10.1016 / j.adolescence.2005.08.010
• Kalliopuska, M. (1992, March). Holistic empathy education among preschool and school children. Paper presented at the International Scientific Conference Comenius Heritage and Education of Man, Prague, Czech Republic.
• Köseoğlu, A. (2013). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul-red düzeyleri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lawrence, EJ, Shaw, P., Baker, D., Baron-Cohen, S. ve David, AS (2004). Empatiyi ölçmek: Empatinin güvenilirliği ve geçerliliği.Psikol. Med.34, 911-920. doi: 10.1017 / S0033291703001624
• Milli Eğitim Bakanlığı Starteji Geliştirme Başkanlığı. 10.04.2022 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=424 icerik/44gürsou’den alınmıştır.
• Nopembri S, Rithaudin A, YoshioSugiyama S. Developing children’s communication and social awareness skills in volcano disaster areas through physical education and sports programs. Advances in Physical Education 2017; 7(1):15-25.
• Sarı, M., Özgök, A. (2014), Ortaokul Öğrencilerinde Okula Aidiyet Duygusu ve Empatik Sınıf Atmosferi Algısı, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 479- 492.
• Özdinç, Ö. (2005). Çukurova Üniversitesi Öğrencilerinin Sporun Ve Spora Katılımın Sosyalleşmeyle İlişkisi Üzerine Görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. III (2) 77-84.
• Özbalta M. (2019). Spor Yapan ve Yapmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin İletişim Becerileri İle Empatik Eğilim Düzeylerini Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Rueckert, L., Naybar, N. (2008). Gender Differences in Empathy: The Role Of The Right Hemisphere. Brain And Cognition, 67(2), 162-167.
• Sayın, K. B. (2010). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin empati becerileri ile anne-baba tutumları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Schieman, S., Van Gundy, K. (2000). The Personal And Social Links Between Age And Self-Reported empathy. Social Psychology Quarterly. 63 (2), 152–174.
• Seymen, S. (2007). KKTC Gazimağusa devlet hastanesinde çalışan yüksek hemşire ve hemşirelerin empatik eğilimleri ile yatan hastaların hemşirelere karşı duydukları memnuniyet düzeyleri Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa.
• Shamay-Tsoory, SG (2011). Empati için sinirsel temeller.sinirbilimci17, wlo18-24. doi: 10.1177 / 1073858410379268
• Swaim, K.F., Morgan S.B. (2001), Children’s Attitudes and Behavioral Intentions Toward a Peer with Autistic Behaviors: Does a Brief Educational Intervention Have an Effect?, Journal of Autism and Developmental Disorders, 31, 195-205
• Şahin, S. ve Çiçek, Ç. (2008). Normal gelişim gösteren ve özel gereksinimli çocukların kendilerini ve birbirlerini algılayışlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dergisi, 19(1), 101-118.
• Toussaint, L., Webb, J. R. (2005). Gender Differences in The Relationship Between Empathy And Forgiveness. The Journal Of Social Psychology, 145(6), 673-685.
• Townsend, M. A. R., Wilton, K. M. ve Vakilirad, T. (1993). Children's attitudes toward peers with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 37(4), 405-411. doi: 10.1111/j.1365-2788.1993.tb00883.x294-321.
• Uysal AZ. İlkokul öğrencilerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik tutumları ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki: Kocaeli İli örneği. Sakarya Üniversitesi, Eğitim bilimleri enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Wlodarski, R.,2015. Bilişsel ve duygusal empati ile duygusal empati arasındaki ilişki. insan çiftleşme stratejileri Evrim. Psikol. bilim 1, 232–240.
• Yazıcı, Y. (2018). Algılanan ana baba tutumlarının duygusal empati üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, İ., Akyel, Y. (2008). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Empatik Eğilim Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 27-33.
• Yüksel, A. (2004). Empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 341-354.