BİR FOLKLOR GÖNÜLLÜSÜ AHMET ŞÜKRÜ ESEN VE DEFTERLERİNDEKİ MÂNİLER

Yıl 2015, , 213 - 226, 31.05.2016

Nilgün Aydın

https://doi.org/10.21563/sutad.187040

Cited By: 2

Öz

Türk Halkbilimi alanı içinde, üzerinde en çok çalışılan sahalardan biri Türk Halk Edebiyatıdır. Bu dairede ele alınan ürünler, sözlü gelenek içinde aktarılırken değişime uğrayabilir veya unutulabilir. Bundan dolayı, kültürel unsurların kaybını önlemek için, sistemli bir şekilde derleme faaliyetlerinin yapılması ve elde edilen verilerin de sınıflandırılarak arşivlenmesi gerekmektedir. Günümüzde, eski kütüphanelerimizde veya şahısların ellerinde bulunan el yazması eserlerde, sözlü kültüre ait pek çok ürün yer almaktadır ve bu ürünler gün ışığına çıkarılmayı beklemektedir. Ahmet Şükrü Esen bu anlamda, yaşadığı süre içerisinde büyük bir derleme arşivi oluşturmuş bir folklor gönüllüsüdür. Hazırlanan bu çalışmada Ahmet Şükrü Esen’in kimliği, derleme defterleri, Türk Halkbilimi alanına katkıları hakkında bilgi verilmiş ve derleme defterlerinde bulunup gün ışığına çıkarılan mâniler çeşitli açılardan değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Şükrü Esen, Türk Halkbilimi, sözlü kültür geleneği, derleme defterleri, mâni

A FOLKLORE VOLUNTEER: AHMET SUKRU ESEN AND MANIS FROM HIS NOTEBOOK

Öz

Turkish Folklore in the area is undoubtedly the most studied area of Turkish Folk Literature. The products discussed in this apartment, may be subject to change in transit through oral tradition or forgettable. Therefore, to prevent the loss of cultural elements, making assembly operations in a systematic way and should be classified as archiving of data obtained. Today, in the hands of our old manuscripts in the library or individual works are located many items belonging to oral cultures and these products remain to be brought to light. Ahmet Sukru blowing in this sense, has created a large collection of folklore archives during the period where the volunteers. Ahmet Şükrü Esen's identity prepared in this study, review books, provided information about their contribution to the field of Turkish folklore and disqualifications unearthed in compiling the book is found and evaluated from various angles.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Şükrü Esen, Turkish Folklore, tradition of oral culture, compilation notebooks, mâni genre

Kaynakça

• ARTUN, Erman (2004), Türk Halk Edebiyatına Giriş. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• AYDIN, Nilgün (2011), Ahmet Şükrü Esen Defterlerindeki Mâniler (İnceleme-Metinler), Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).
• BORATAV, Pertev Naili (1970), “Mâni” md. [1942]. İslâm Ansiklopedisi C 7, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi: 285-288.
• BORATAV, Pertev Naili (1982), Türk Halkbilimi I. 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı (4. Basım), İstanbul: Gerçek Yayınları.
• ÇOBANOĞLU, Özkul. (2007), “Türk Halk Kültüründe Mâni Tipi İletişim Biçimi ve Sosyo-Kültürel İşlevleri”, IV: Uluslararası Türk Medeniyetlerinde Sözlü Kültür Geleneği Sempozyum Bildirileri, 6-8 Kasım 2006, Fethiye: Fethiye Belediyesi/ Egeli Araştırmacı ve Yazarlar Birliği Yayınları: 69-77.
• DİZDAROĞLU, Hikmet (1969), Halk Şiirinde Türler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ELÇİN, Şükrü (1988), “Maniler Üzerine”. Halk Edebiyatı Araştırmaları I, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları: 334-339.
• ESEN, Ahmet Şükrü (1997), Anadolu Ağıtları, (Hazırlayan: Pertev Naili Boratav-Rémy Dro) İstanbul: İletişim Yayınları.
• ESET, Niyazi (1944), Mukayeseli ve Neşredilmemiş Mâniler, Ankara: Halkevi Neşriyatı.
• ESET, Niyazi (1946), Mâniler Kılavuzu. Ankara: Halkevi Neşriyatı.
• GÖRKEM, İsmail (2000), Halk Hikâyeleri Araştırmaları: Çukurovalı Âşık Mustafa Köse ve Hikâye Repertuvarı, Ankara: Akçay Yayınları.
• GÖRKEM, İsmail (2006), Yeni Bilgiler Işığında Dadaloğlu: Bütün Şiirleri, İstanbul: E Yayınları.
• GÖRKEM, İ. (2006), “Anadolu Türk Ağıtlarının Mizahî Karakteri Hakkında Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Prof. Dr. Tuncer Gülensoy Armağanı), 20, 153-168.
• H. KÂZIM KADRİ (1943), Türk Lügati: Türk Dillerinin İştikakı ve Edebi Lügatleri, C. III. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KOZ, Sabri (2009), Ahmet Şükrü Esen’e Armağan, İstanbul: Özal Matbaası.
• KÖPRÜLÜ, Mehmet Fuad(1989), Tuyug. Edebiyat Araştırmaları 2. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• ONG, Walter J. (2004), Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (çev. Sema Postacıoğlu Banon). İstanbul: Metis Yayınları.
• PARLAK, Erol (2009), " Ahmet Şükrü Esen'in Türk Göçerleri Sözlü Kültür Derlemeleri", Ahmet Şükrü Esen’e Armağan. İstanbul: Özal Matbaası, 109-114.
• TERZİBAŞI, A. (1961). “Türk Edebiyatı’nda Mâni Biçiminin Doğuşu ve Gelişmesi”. Türk Yurdu, C III, (3-4): 41-43.
• YILDIRIM, Dursun (1998a), “Sözlü Kültür ve Folklor Kavramı Üzerine Düşünceler”, Türk Bitiği, Araştırma/İnceleme Yazıları, Ankara: Akçağ Yayınevi, 37-42.
• YILDIRIM, Dursun (1998b), “Türk Folklor Araştırmalarının Problemleri”. Türk Bitiği, Araştırma/İnceleme Yazıları, Ankara: Akçağ Yayınevi, 65-75.
• YILDIRIM, Dursun (1998c), “Tarih Yazımı ve Sözlü Ortam Kaynakları”. Türk Bitiği, Araştırma/İnceleme Yazıları, Ankara: Akçağ Yayınevi: 87-101.
• YILDIRIM, Dursun (1998ç), “Orta Asya Bozkırlarından Urumun Eline (Türk Sözlü Şiir Sanatının Yayılması Üzerine)” . Türk Bitiği, Araştırma/İnceleme Yazıları. Ankara: Akçağ Yayınevi: 180-195.