ŞEYH HOCENTİ ZAVİYESİ

Yıl 2016, Sayı: 39, 1 - 23, 10.06.2016

Hamit Şafakcı

https://doi.org/10.21563/sutad.187020

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Karaman eyaletinin Konya sancağına bağlı olan Belviran kazasında bulunan Şeyh Hocenti Zaviyesi incelenmiştir. Zaviye, Kuzviran köyünde bulunmaktaydı. Ancak günümüzde zaviyeye dair bir bina mevcut değildir. 1400 tarihli vakfiye kaydı bulunan zaviye, Karamanoğulları dönemine aittir.Şeyh Hocenti’nin hayatına değinildikten sonra zaviyenin yaptığı hizmetler, zaviyeye ait vakıflar ile zaviyenin görevlileri üzerinde durulmuştur. Başlangıcından XIX. yüzyıl sonuna kadar geçen süreçte zaviyedeki atamalar takip edilmiştir. Vakıfta meydana gelen değişikliklerin ortaya çıkarılması için böyle bir yol izlenmiştir. Bu anlamda vakfın devamlılığını sağlayan mütevelli, nazır, cabi, katip gibi görevliler ve yaptığı işler üzerinde durulacaktır. Çalışma, Şeyh Hocenti ailesi ile ilgili bilgi vermenin yanı sıra tarihi ve coğrafi açıdan birçok bilgiyi de ihtiva etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Şeyh Hocenti, Belviran, vakıf, vakfiye, zaviye, Karamanoğlu Mehmet Bey.

SHEIKH HOCENTI ZAWIYA

Öz

In this study, Sheikh Hocenti Zawiya of Belviran districts in Konya sanjak bound to province of Karaman is analysed. The zawiya was in Kuzviran village. However, There isn’t any building belonging to the zawiya. The 1400 dated waqfiye, the zawiya belongs to period of Karamanids. After evaluating Sheikh Hocenti’s life, it was emphasized on services of the zawiya, waqfs of the zawiya and staffs of the zawiya. During the period, from start to the end of 19th century, assignments to the zawiya are examined. This kind of process is implemented in order to reveal changes in the zawiya. As such, the study also stresses on zawiya’s staffs, named as mutevelli, nazır, cabi, katip who maintain the waqf and their works. The study, gives knowledge about Sheikh Hocenti family and many historical and geographical knowledge are also included.

Anahtar Kelimeler

Sheikh Hocenti, Belviran, waqf, waqfıye, zawiya, Karamanid Mehmet Bey

Kaynakça

• Arşiv Kaynakları
• 1. Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
• Bab-ı Asafi Divan-ı Hümayun Sicilleri Karaman Ahkam Defterleri (AHK.KR.d): 3
• Cevdet Evkâf (C.EV): 10797, 33040.
• Cevdet Maarif (C.MF): 4407.
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Kalem-i Umumi Belgeleri (DH.EUM.KLU): 9/52.
• Maliye Defterleri (ML.d): 398.
• Maliyeden Müdevver Defterler (MAD.d): 3074, 8040.
• Maliye Varidat Muhasebesi Temettuat Defterleri (ML. VRD. TMT.d): 9814
• Tapu Tahrir Defterleri (TT.d): 40, 63, 399, 455.
• Evkaf Defterleri (EV.d): 15622.
• 2. Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA)
• Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA) Defterleri (d.): 591, 2178.
• Hurufat Defterleri (HD): 1079, 1079/2, 1097, 1133, 1140, 1143.
• 3. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi (TKGMA)
• Tapu Tahrir Defterleri (TD): 113, 584.
• 4. Konya Şerʻiye Sicilleri (KŞS): 2, 7, 21, 22, 26, 34, 39, 57, 78, 92, 93/2, 96, 99, 109, 112, 136.
• Kitaplar, Tezler ve Makaleler
• 6 Numaralı Mühimme Defteri 972/1564-1565 <Özet-Transkripsiyon ve İndeks> I (1995). Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları.
• AKGÜNDÜZ, Ahmed (2013). İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• AREL, Mehlika (1962). Mut’taki Karamanoğulları Devri Eserleri, Vakıflar Dergisi, S. 5, Ankara, 241- 250.
• Aşıkpaşazade (1970). Aşıkpaşaoğlu Tarihi, (Yay. Atsız), Ankara.
• ATSIZ (1961). Osmanlı Tarihine Ait Takvimler I, İstanbul: Küçükaydın Matbaası.
• BERKİ, Ali Himmet (1966). Vakfa Dair Yazılan Eserlerle Vakfiye ve Benzeri Vesikalarda Geçen Istılah ve Tâbirler, Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü Neşriyatı.
• CERAN, Ahmet Şeref (1999). Konya Alibeyhüyüğü Kuzviran (Kuzören) Şeyh Hocenti Zaviyesi Vakfiyesi, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 5, 171-180.
• ÇİFTÇİOĞLU, İsmail (2001). Vakfiyelere ve Tahrir Defterlerine Göre Karamanlı Eğitim-Öğretim Müesseseleri, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• DANİŞMEND, İsmail Hami (1971). İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, C. I, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
• DÜLGERLER, Osman Nuri (2006). Karamanoğulları Dönemi Mimarisi, Ankara: TTK Yayınları.
• HINZ, Walther (1990). İslam’da Ölçü Sistemleri, (Çev. Acar Sevim), İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• KAHRAMAN, Seyit Ali (2009). XVI. Yüzyıl Başlarında Karaman Vilâyeti Vakıfları, Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• KONYALI, İbrahim Hakkı (1967). Âbideleri ve Kitâbeleri ile Karaman Tarihi Ermenek ve Mut Âbideleri, İstanbul: Baha Matbaası.
• KONYALI, İbrahim Hakkı (1997). Âbideleri ve Kitabeleri İle Konya Tarihi, Ankara: Burak Matbaası.
• Mehmed Neşri (1987). Kitâb-ı Cihan-nümâ, II, (Yay. Faik Reşit Unat-Mehmed A. Köymen), Ankara.
• Müneccimbaşı Ahmet Dede, Müneccimbaşı Tarihi, C. I, tarihsiz.
• PAKALIN, Mehmet Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I, II, III, İstanbul: MEB Yayınları.
• SAK, İzzet (2003). 10 Numaralı Konya Şer’iye Sicili (1070-1071/1659-1661) (Transkripsiyon), Konya: Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• SCHİLTBERGER, Johannes (1997). Türkler ve Tatarlar Arasında (1394-1427), (Çev. Turgut Akpınar), İstanbul: İletişim Yayınları.
• SERTOĞLU, Midhat (1986). Osmanlı Tarih Lûgati, İstanbul: Enderun Kitabevi Yayınları.
• SİLAY, Güler (2015). Belviran Kazası Tarihçesi ve Sosyokültürel Yapısı, Çizgi Kitabevi Yay., Konya.
• ŞAFAKCI, Hamit (2015). Turgutoğulları’ndan Sultan Hatun’un Vakfı, Vakıflar Dergisi, S. 44, Ankara 2015, s. 49-72.
• Şikârî (2005). Karamannâme *Zamanın Kahramanı Karamanîler’in Tarihi+, (Haz. Metin Sözen, Necdet Sakaoğlu), İstanbul: Karaman Valiliği ve Karaman Belediyesi Yayını.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1982). Osmanlı Tarihi, I, Ankara: TTK Yayınları.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, Ankara: TTK Yayınları.
• ÜNAL, Tahsin (2007). Karamanoğulları Tarihi, Ankara: Berikan Yayınları.