SEBİL’DE (MERSİN) BAĞ EVİ KÜLTÜRÜ

Yıl 2015, Sayı: 38, 239 - 261, 31.05.2016

Ali Meydan , Şenay Güngör

https://doi.org/10.21563/sutad.187026

Öz

Mersin’in Tarsus ilçesine bağlı bir orman köyü iken, 1972 yılında kasaba statüsü kazanan Sebil, 1990’da Çamlıyayla’ya bağlanmıştır. 1970’li yıllara kadar ekonomisi daha çok orman işçiliği ve hayvansal üretime dayalı olan kasabada, bu yıllardan sonra bitkisel üretim ağırlık kazanmaya başlamıştır. Engebeli bir arazide kurulan ve toplu yerleşme dokusuna sahip Sebil’de bağ-bahçe tarımı arazi şartlarından dolayı yerleşim yerinden uzakta yapılmaktadır. Bu uzaklık bağ evleri olgusunu ortaya çıkarmıştır. Bağ ve bahçelerde çalışmalar yaklaşık Mart ayında başlar ve üretilen ürünün çeşidine ya da bulunulan mekâna göre Kasım ayına kadar sürebilir.Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan ve var olan bir durumu ayrıntılarıyla açıklamayı amaçlayan betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Katılımcı gözlem ve sahadan elde edilen veriler konu ile ilgili literatürden taranan verilerle desteklenmiş ve betimsel analiz yaklaşımı ile ortaya konulmuştur.Araştırmada bağ evlerinin ortaya çıkışı, bağ evi olarak kullanılan meskenlerin özellikleri, kasaba ile bağ evi arasındaki göçler, bağ evlerinde iş bölümü, kışa hazırlık, yetiştirilen ürünler ve bu ürünlerin değerlendirilmesi, günlük hayat gibi özellikler ayrıntılı olarak incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sebil kasabası, bağ evleri, bağcılık, bitkisel üretim

THE CULTURE OF VINEYARD HOUSE IN SEBIL (MERSIN)

Öz

The town of Sebil that became town in 1972 while it had been a forest village affiliated to Tarsus district of Mersin, it was affiliated to Çamlıyayla district in 1990. Whereas the town’s economy based more upon woodworking and animal production until 1970s, vegetative production started to gain importance after these years. The vegetative production started with viticulture depended upon grapes, and then horticulture for fruits such as apple, peach, walnut, plum, etc. started to be popular. The orchard and vineyard agriculture was has been engaged in away from the residential area due to the field conditions in Sebil that has a collective settlement tapestry. This distance revealed the fact of vineyard houses. Workings in orchards and vineyards start nearly in March and can continue till to November according to the location or the species of the plant. Descriptive analysis method aiming to explain a current situation through the details which is also one of the qualitative research method was used to reveal the vineyard houses culture appeared as depending upon the hard physical and economic conditions. The data obtained from the participant observations and the field were supported through the data in the literature related to the subjective and were revealed through the descriptive analysis method. Emergence of vineyard houses, properties of the residences used as the vineyard house, the migrations between the town and vineyard houses, division of labor in vineyard houses, preparation for winter, the grown products, and assessment of these products were analyzed in details in the study.

Anahtar Kelimeler

Sebil town, vineyard houses, viniculture, vegetative production

Kaynakça

• ALTAŞ, Namık Tanfer, GÖK, Yaşar ve DOĞANAY, Serkan (2006), “Domaniç’te Kır Meskenleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, 11 (16): 63-88.
• ALTUNIŞIK, Remzi, COŞKUN, Recai, BAYRAKTAROĞLU, Serkan ve YILDIRIM, Engin (2001), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• CEYLAN, Mehmet Akif (2003). “Dibek-Çomaklı Dağı (Manisa) Çevresinin Doğal Ortam Özellikleri ve Dam Yerleşmelerine Etkileri”, Doğu Coğrafya Dergisi, 8 (10): 133-169.
• CEYLAN, Salih (2001), “Artvin Yöresinde Geçici Yerleşmelerden Olan Bağevlerinin Üç Farklı Örneği: Bağevi, Üzüm Ambarı ve Koğlar”, Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 52-70.
• DOĞANAY, Hayati (1997), Türkiye Beşeri Coğrafyası , İstanbul: MEB Yayınları.
• DOĞANAY, Hayati ve ÇAVUŞ, Ahmet (2013), Türkiye Ekonomik Coğrafyası, Ankara: Pegem Akademi.
• GİRGİN, Mustafa (1991), “Alaşehir Vadisinde Bağevleri”, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 150-165.
• GÜMÜŞÇÜ, Osman (2014), Tarihi Coğrafya, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• GÜNGÖRDÜ, Ersin (2003), Türkiye'nin Turizm Coğrafyası, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• GÜVENÇ, Bozkurt (1994), İnsan ve Kültür, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• IŞIK, Şevket (1992), “Ezine-Bayramiç Çevresinde Kır Mezkenleri”, Ege Coğrafya Dergisi, 6: 101-116.
• İBRET, B. Ünal (2003), “Tosya Şehri ve Yakın Çevresinde Gümele Yerleşmeleri”, Türk Coğrafya Dergisi, 41: 1-22.
• İNAN, Selim ve EKİNGEN, Serkan (2007), “Namrun Fay Zonu’nun Jeolojik – Morfotektonik Özellikleri: Orta Anadolu Fay Sistemi’nin Güneybatı Bölümü (Orta Toroslar – Türkiye”), Yerbilimleri, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, 28 (3): 147-158.
• KADIOĞLU, Yahya (2008), “Çal’da (Denizli) Bağcılığın Coğrafi Analizi”, Doğu Coğrafya Dergisi, 13 (20): 141-161.
• KADIOĞLU, Yahya (2010), “Türkiye’de Fonksiyonel Özelliğini Kaybetmiş Geçici Yerleşmelere Bir Örnek: Tavas Bağ Evleri”, Marmara Coğrafya Dergisi, 20: 98-114.
• KÖSE, Abdullah (1997), İvrindi ve Çevresinin Coğrafi Etüdü, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 837, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayanları No:76, Araştırmalar Serisi No: 17.
• ÖZAV, Lütfi (1995), "Eski Gediz Kasabası Çevresinde Güme Yerleşmeleri", Türk Coğrafya Kurumu Dergisi, 30: 173 - 189.
• ÖZAV, Lütfi (2002), "Sivaslı ve Çevresinde Kır Konutları", Afyonkocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler, 4 (2): 31-42.
• ÖZDEMİR, Ünal (2000), “Safranbolu’da Köy Meskenleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, 6 (4): 159-171.
• ÖZDEMİR, Ünal, Güner, İbrahim ve Kopar, İbrahim (2002), “Safranbolu Platosunda Geçici Kır Yerleşmeleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, 7 (7): 133-152.
• ÖZEY, Ramazan (1991), “Bozdoğan ve Çevresinde Bahçe Evleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 71: 121-143.
• TANRIKULU, Murat (2014), Coğrafya ve Kültür, Ankara: Edge Akademi Yayınları.
• TÜMERTEKİN, Erol ve ÖZGÜÇ, Nazmiye (2011), Beşeri Coğrafya (İnsan-Kültür- Mekan), İstanbul: Çantay Kitabevi.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YILMAZ, Osman (2003), “Eğirdir Gölü Güneyinde Fonksiyon Değiştiren Yerleşmelere Bir Örnek: Kelifler”, Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (6): 106-119. www.tüik.gov.tr