HALİMAT BAYRAMUK’UN “İKİ KASIM BİN DOKUZ YÜZ KIRK ÜÇ” ROMANINA SOSYOLOJİK AÇIDAN BİR YAKLAŞIM

Yıl 2015, Sayı: 38, 139 - 152, 31.05.2016

Emine Bilgehan Türk

https://doi.org/10.21563/sutad.187027

Öz

Edebiyatın toplumsal yapıyla ilişkisi gün geçtikçe daha çok ilgi çeken bir durumdur. Edebî bir metnin nihayet belli bir yaşantının ürünü olması ve özgünlüğü, onu incelerken başvurulan önemli yanlarından birini oluşturur. Tarihin inceleme alanına giren önemli olaylar tarih biliminin kendi kuralları çerçevesinde incelenirken ilgili olayların günümüz insanına nakledilmesinde eksiklikler bulunur. Tarihin belge ve veri sunma işlevinin göz ardı ettiği insan ve duygu gerçeği edebiyatla yaşatılmaya ve okuruna hissettirilmeye çalışılır. İşte bu eksikliklerin tamamlanması noktasında tarihe yardımcı olabilecek başka bir disiplin de tarihi olayları yansıtan edebi metinlere sosyolojik açıdan bakmaktır. Karaçay Malkar edebiyatının kadın yazarlarından Halimat Bayramuk’un İki Kasım Bin Dokuz Yüz Kırk Üç romanı, Sovyetler Birliği’nin 2. Dünya Savaşı sırasında girişmiş olduğu büyük sürgünün Karaçay halkına uygulanan kısmını söz konusu etmektedir. Binlerce insanı anayurdundan koparan bu uygulamanın açmış olduğu yaralar hala tam anlamıyla kapanmamıştır. Bu yazıda ilgili roman, edebiyat sosyolojisi bakımından ele alınırken buna uygun olarak eserin edebi ve nesnel haritaları oluşturulmuş eserin okuruna vermek istediği mesaj ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Roman, Sosyoloji, Sürgün, Karaçay Malkar Türkleri.

A SOCIOLOGIC APPROACH TO HALIMAT BAYRAMUK’S NOVEL ‘IKI KASIM BIN DOKUZ YUZ KIRK UC’

Öz

The relationship between literature and social structure has become an attractive situation day by day. A literal text’s originality and being of product of a certain living construct its important ways to be examined. Once the significant events which are included in the examination field of history are examined through the rules of the science of history, some diminutions appear in tranference of related events to the today’s people. The reality of human and feeling ignored by the function of serving document and data of history is tried to be lived and felt through the literature. Another method which can help history obviate these diminutions is to appoach from a socioligic aspect. One of the female writers of Karacay Malkar, Halimat Bayramuk’s novel ‘Iki Kasim Bin Dokuz Yuz Kırk Uc’ mentions about the big banishment of Soviet Union to the Karacay people during the World War II. The pain of this implemention removing thousands of people from their homeland has not yet ended exactly. In this study while related novel is examined through sociologic aspect, accordinly literal and objective maps of the work are constructed and the message for the reader is tried to be presented.

Anahtar Kelimeler

novel, sociology, banishment, Karacay Malkar Turks

Kaynakça

• ADİLOĞLU, Adilhan(2008), “Karaçay- Malkar Türklerinin Rus Hakimiyetine Girişi”, Turkısh Studies, Volume 3/1 winteR: 145-201.
• BAYDEMİR, Hüseyin (2002), “M.T. Aybek’in ‘Nevâî’ Adlı Romanına Sosyolojik Açıdan Bir Yaklaşım”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S18: 193- 199.
• BAYRAMUK, Halimat (2014), İki Kasım Bin Dokuz Yüz Kırk Üç, (Akt. Yılmaz Nevruz), İstanbul: Ötüken Yayınları.
• ÇETİN, Nurullah (2011), Mankurtluk Külahı, Ankara: Berikan Yayınevi.
• KOLCU, Ali İhsan (1997). Milli Romantizm Açısından Cengiz Aytmatov, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• KOLCU, Ali İhsan (2010), Çağdaş Türk Dünyası Edebiyatı, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• KOLCU, Ali İhsan (2008), Bozkırdaki Bilge, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• KUNDERA, Milan (2002), Roman Sanatı, (çev. Aysel Bora), İstanbul: Can Yayınları.
• MERİÇ, Cemil (2014), Kırk Ambar I, İstanbul: İletişim Yayınları.
• SAĞLIK, Şaban(2012), “Popüler Romanlar ve Edebiyat Sosyolojisi”, (Ed. Köksal Alver), Edebiyat Sosyolojisi İncelemeleri, Ankara: Hece Yayınları: 307-343.
• YILMAZ Ayşe (1998), “Bir Sovyet Aydınının Trajedisi”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S 10: 295-300.
• www. pau.edu.tr/ ctleb/tr/sayfa/Karaçay-balkar-turkleri (erişim tarihi: 5 Temmuz 2015).