Aşk Mesnevileri ve Gazellerdeki Sevgili İmajına Dair Bir Karşılaştırma

Year 2011, Issue: 29, 111 - 124, 01.12.2011

Melike GÖKCAN Türkdoğan

Abstract

Klasik edebiyatta, “aşk”, “âşık”, “maşuk” kavramları, bilhassa divanlar üzerindenhükmedildiği için, daha ziyade idealize ve stilize oluşlarıyla bilinir. Divan şiirinde“sevgili” sıradan, beşerî vasıflardan, duygu ve düşüncelerden uzak, çoğu kez “put”benzetmesiyle tanımlanan bir varlıktır.Kurgusal eserler olan aşk mesnevilerinde ise biraz da tahkiye tekniğinin gereği olarakdüşünülemeyecek ölçüde realist yaklaşımların varlığı söz konusudur. Çalışmamıza kaynak teşkil eden Yusuf u Züleyha, Leyla vü Mecnun, Hüsrev ü Şirin, Hüma vü Hümayun,Cemşid ü Hurşid gibi aşk mesnevilerinde âşık ve sevgili karakterlerinin çok boyutlu,psikolojik derinliği olan, aşklarında çalkantılar, maceralar yaşayan son derecegerçekçi kahramanlar olduğu görülmektedir.

Keywords

Divan şiiri, mesnevi, aşk, sevgili.

A Comparison Beloved Image In Love Masnavi And Gazals

Abstract

Since “love”, “loved”, “beloved” terms are considered in terms of divan poetry, it is known as being idealized and stylized. The term “lover” in Divan poetry is the being often defined as “idol” similitude, away from ordinary human qualifications, feelings and thoughts. The existence of realist approaches is at issue to the extent not to be thought as need of some narrative technique in love masnavi, i.e fictional literature. It is seen in love masnavi such as Yusuf u Züleyha, Leyla vü Mecnun, Hüsrev ü Şirin, Hüma vü Hümayun, Cemşid ü Hurşid, constituting basis of our study that the loved and lover characters are extremely realistic characters having multidimensional physiological depth, and experiencing vibrations and adventures in their loves.

Keywords

Classical Ottoman poetry, Masnavi, love, beloved