Abbasi Halifeleri ile Büyük Selçuklu Sultanları Arasındaki Münasebetler

Year 2008, Issue: 24, 315 - 367, 01.12.2008

Mehmet Nadir Özdemir

Abstract

Abbasi Devleti ikinci devrinde zayıflamış, toprak kaybetmiş ve hilâfet toprakları üzerinde birçok devletler kurulmuştur. Bu devletlerin en büyüğü Büyük Selçuklu Devleti’dir.Abbasi halifesi Kaim Biemrillah, Büveyhî sultanının elinde bir kukla haline gelmişti. Hiçbiryetkisi yoktu. Doğuda güçlenerek egemen bir güç haline gelen Tuğrul Bey’i Bağdat’a davetetti. Bu davet üzerine 447/1055 yılında Bağdat’a giren Sultan Tuğrul, halife tarafından büyükbir coşkuyla karşılandı. Halife ona “Doğunun ve batının hükümdarı” ünvanını verdi. TuğrulBey halifenin siyasî yetkilerini ele geçirdi. Halife sadece dinî bir lider olarak kaldı. Bu durumsonraki Selçuklu sultanları döneminde de devam etti.Sultan Melikşah’ın ölümünden sonra kardeşler arasındaki taht mücadelesinden dolayı halifelerSelçuklulara karşı bağımsızlık mücadelesine giriştiler. Büyük Selçuklu Devleti Sultan Sencerdöneminde toparlanmaya çalıştıysa da onun ölümünden sonra devlet parçalandı.Selçuklular Bağdat’ta Nizamiye medreseleri adı altında eğitim kurumları açarak bölgenin kültürelhayatına da katkıda bulundular. Ayrıca bu kurumlarda Sünnî ideolojiyi yayarak o dönemdebir tehlike olarak gördükleri Şiîliği, ilmî yoldan bertaraf etmeye çalıştılar.Selçuklu sultanları halifelerin kızlarıyla evlenerek veya onlara kızlarını vererek akrabalıkkurmaya da önem verdiler.Selçukluların Bağdat’a egemen olmalarından sonra Bağdat’ta ticarî ve ekonomik hayatcanlanmıştır. Bunda Ortaasya ile yapılan kervan ticaretinin önemli bir yeri vardır.

Keywords

Abbasi, Selçuklu, Halife, Sultan, Bağdat, Nizamiye

The Relationship Abbasid Khalifats Between Saljuq Sultans

Abstract

In the period,The Abbasid Government became weak,lost its’ lands and a lost of states began to appear over the lands of the Caliphate.The biggest of these states is The Great Saljuq Government. The Abbasid Caliph Kaim Biemrillah, became o doll in the hands of the Buwaihid Sultan.He didn’t have any power.He invited Tughril Beg to Baghdad who became a dominating authority in the east.Upon this invitation Sultan Tughril who entered Baghdad in 447/1055 was welcomed enthusiastically by the caliph.The Caliph called him as “The Sultan of the East and West.” Tughril Beg took over the political authority of the caliph. The Caliph was only left as a religious chief.This event continued also in the following Saljuq Sultan’s period. After the death of Sultan Malikshah,a throne struggle between the brothers was seen and as a result of this the caliphs set about an independence struggle against the Saljuqs.In the time of Sultan Sencer, The Great Saljuqs Government tried to pack up itself, but with the death of him, the state collapsed. The Saljuqs opened educational institutions called the Nizamiya Madrasas in Baghdad and so contributed to the cultural life of the region.Moreover in these institutions they taught the sunnite ideology, spread it and tried to put aside the danger of Shiism in that period with scientific ways. The Saljuq Sultans gave an importance for making relatives by marrying the daughters of the caliphs or giving them their own daughters. After The Saljuqs became dominant over Baghdad,the commercial and economical life in Baghdad became active.In this,the caravan trade made with Middle Asia,has an important place.But we must at once explain that,what we expressed as economical relationships couldn’t obtain Iraq’s especially Bagdad’s development

Keywords

Abbasi, Saljuq, Khalifa, Sultan, Baghdad, Nizamiyah