İşlevleri ve Özellikleri Bakımından Konya Menzilleri (XVII.-XVIII. Yüzyıllar)

Year 2007, Issue 21, 295 - 343, 01.12.2007

Cemal ÇETİN

Abstract

Osmanlı Devleti’nde ulaşım ve haberleşme esnasında orduların, kervanların, ulakların ve devletgörevlilerinin belirli bir mesafe kat ettikten sonra geceyi geçirmek, at değiştirmek veyadinlenmek için konakladıkları yerlere menzil adı verilmiştir. Bu çalışmada, Konya ve çevresindekurulmuş olan Osmanlı menzilleri işlevleri bakımından, ‘menzilhâneler’, ‘askerîmenziller’ ve ‘hac menzilleri’ başlıkları altında incelenmiştir. Öncelikle menzillerin konumları,birbirilerine olan uzaklıkları ve genel özellikleri ortaya konulmuştur. Daha sonramenzilhânelerin gelir kaynakları, görevli kadrosu ve işlevleri hakkında, bölgesel verilerdenyola çıkılarak bazı güncel bilgiler sunulmuştur. Yine Konya menzilhânelerinden, muhtelifzaman dilimlerinde, ulaklara verilen beygir ve sürücü sayıları belirtilerek bu birimlerdenasgarî düzeyde ne kadar faydalanıldığı gösterilmiştir. Menzilnâmelerdeki veriler kullanılmaksuretiyle de, askerî menziller ile hac menzillerinin yerlerinin tespiti ve tesisi açısındanhangi ölçütlerin önem taşıdığı vurgulanmaya çalışılmıştır.

Keywords

Menzil, Konya Menzilleri, Menzilhâne, Askerî Menzil, Hac Menzili

Konya Menzils According To Their Functions And Features (XVIIth-XVIIIth Centuries)

Abstract

In the Ottoman State, menzil was a place where horse-changing and accommodation services were given during a communication. In this article, Ottoman menzils in Konya and its vicinity have been grouped into three parts according to their functions; menzilhânes, military menzils and pilgrim/hajj menzils. First of all, the location of the menzils, their distances to each other and their common features have been presented. Then by using the local data, some current information was presented about the incomes and the official staff of menzilhânes, and their functions. Furthermore by determining the horses and the numbers of the riders which were given to the couriers in different periods, it was shown how menzilhânes of Konya were made use of in a minimum level. Also by using the data in Menzilnâmes, which measures had more importance in stabilization and foundation of military and pilgrim menzils were emphasized

Keywords

Menzil, Konya Menzils, Menzilhane, Military Menzil, Pilgrim/Hajj Menzili