Osmanlıda Mesleki Teknik Eğitim İstanbul Sanayi Mektebi (1869-1930)

Year 2004, Issue: 15, 275 - 295, 01.12.2004

Yaşar Semiz

Abstract

Sanayi mekteblerinin ilk nüveleri ve nizamnameleri Tanzimat döneminde ortayaçıkmış, II. Abdulhamit döneminde eğitim sisteminde I. Meşrutiyet’ten sonraıslâhhaneler, 1885’te sanayi mektebi adını almış; ancak, 1894’e kadar bir boşlukyaşanmış ve öğrenci sayılarında ciddi sayılabilecek azalma olmuştur. 1894’ten sonrahem okul sayıları artmış hem de okullar müstakil binalarına kavuşturulmuştur.Islâhhaneler, gerçek sanayi mektebi hüviyetine kavuşturulmuş ve sanayi mekteblerininsayıları artmıştır.1913’te İdare-i Umumiye Vilayet Kanununun yayınlanması ile sanayimekteblerinin masrafları vilayetler hususi idareleri bütçelerinden karşılanmayabaşlayınca okullar önceki döneme nazaran daha istikrarlı bir konuma geldi, fakat bukez de her vilayetin ayrı program tatbik etmesinden dolayı okullar arasında bir birlikkurulamadı. Bununla birlikte özellikle İstanbul sanayi mektebi, Balkan ve I. DünyaSavaşı’nda teknik elemanlara duyulan ihtiyacın artmasından dolayı büyük önemkazandı. Bu okuldan mezun olanların çeşitli Avrupa ülkelerine ihtisas yapmalarıamacıyla gönderildi., Avrupa ülkelerinden de (özellikle Macaristan) teknik elemangetirilerek öğrencilerin daha iyi yetiştirilmelerine imkân sağlandı. Ancak maddisıkıntılar ve okullar arası koordinasyon eksikliğinden dolayı bu dönemde de sanayimekteblerinde istenilen kalitede eleman yetiştirilemedi.

Keywords

Mesleki Teknik Eğitim, Sanayi Mektebleri, Osmanl

VOCATIONAL TECHNICAL EDUCATION IN THE OTTOMAN EMPIRE Istanbul Industrial School (1869 -1930)

Abstract

The first prototypes of the industrial schools in the Ottoman Empire have emerged during the Tanzimat period as part of modernisation process of the Empire and then evolved into a full time school with having a special decree regulating the technical education in the time of Sultan Abdulhamit II. After1894 both number of schools and their students increased considerably by having their own buildings and other technical facilities. The introduction of the Law of General Administration of Provincial Governments (İdare-i Umumiye Vilayet Kanununu) in 1913 provided these schools with the much needed financial security since their spendings were financed through the budgets of the provincial governments. On the other hand, the consistencies in the school programs and the quality of education have been lost because each province has implemented different curriculum in their own schools. The increased need to technical personnel in the Balkan wars and during the First World War the industrial schools gained special importance especially in Istanbul. Furthermore, during this period while some students were sent to various European countries for obtaining advanced degrees and technical experience, some technical school teachers (especially from Hungry) were invited to these schools in order to improve the capacity and quality of technical education in the Empire. The lack of financial resources and poor coordination among the schools hindered the improvement in the quality of education in these industrial schools

Keywords

Vocational-Technical Education, Industrial School, Ottoman