Birinci Dünya Savaşı Öncesinde Türk Ordusunun Top Mühimmatı Alımında Pazar Mücadelesi: Alman Friedrich Krupp Firması ve Rakipleri

Yıl 2004, Sayı: 15, 169 - 203, 01.12.2004

Mehmet Beşirli

Öz

Sultan II. Abdülhamid döneminde Alman silah firmaları, büyük ölçüde Osmanlıordusunun top, tüfek ve diğer cephane ihtiyaçlarını tedarik etmişlerdir. Aynı dönemdeİngiliz ve Fransız silah tüccarları da, Türk ordusunun kara birlikleri ve donanmasınaait birimlerine silah satmayı sürdürmüşlerdir. Ancak Alman Krupp firması, 1880’lerdensonra, Türk pazarında özellikle top alanındaki siparişlerde ilk sıraya yükselince, İngilizve Fransız silah firmaları ile Almanlar arasında rekabet başladı. Yüzyılın sonlarınagelindiğinde Krupp, Türkiye’de top ve malzemeleri alanında monopol oluşturmuştu.Diğer Alman firmaları da tüfek, cephane vb. askerî malzeme satışını sürdürüyorlardı.XX. yüzyılın ilk yıllarından itibaren Krupp ile Fransız sermayesinin desteklediğiSchneider/Le Creusot ve İngiliz Vickers/Armstrong silah firmaları arasındaki rekabetindozu arttı. Daha sonra başka bir Alman silah firması, Düsseldorf’taki RheinischeMetallwaren- und Maschinenfabrik de bu yarışa katıldı.

Anahtar Kelimeler

Krupp, Schneider/Le Creusot, Vickers/Armstrong, Ehrhardt, Alman, Fransız, İngiliz

BEFORE THE FIRST WORLD WAR IN BUYING THE ARTILLERY AMMUNITION OF TURKISH ARMY MARKETING COMPETITION: THE GERMAN KRUPP COMPANY AND ITS COMPETITORS

Öz

German weapon companies met the needs of artillery, rifle and other ammunition for the Ottoman army during the period of Abdulhamid II. In the same period, British and French weapon traders were also selling weapons to the land forces and navy forces of Turkish army. However, when the German company of Krupp became a leader in selling especially artillery weapons to Turkey after the 1880’s, a competition began among British, French and German weapon companies. When reached to the ends of the century, the company of Krupp monopolized the selling of artillery and artillery ammunations to Turkey. Other German weapon companies also continued to sell rifles and ammunitions, and other military equipments to Turkey. From the early years of XXth century, the dose of the competition among the weapon companies of Krupp, French Scneider/Le Creusot and British Armstrong/Vickers increased. Later, another German weapon company, the Rheinische Metallwaren und Maschinenfabrik in Düsseldorf also entered into this competition

Anahtar Kelimeler

Krupp, Schneider/Le Creusot, Vickers/Armstrong, Ehrhardt, German, French, British