AVARLARA AİT BULUNTU YERLERİ İLE ÇIKARILAN BAKİYELERİN KISACA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Sayı: 49, 549 - 561, 21.08.2020

Fatma Aysel Dıngıl Ilgın

https://doi.org/10.21563/sutad.857544

Öz

Orta ve Doğu Avrupa’da günümüzde Macaristan, Slovakya, Ukrayna, Romanya, Sırbistan ve Hırvatistan’ın belli bölümlerinden oluşan bir coğrafyada büyük bir kağanlık tesis etmiş olan Avarlar, kendilerine has kültürlerinin izlerini bu bölgelerde bırakmışlardır. Çoğunlukla Bizanslı sanatkârlara yaptırılan ancak tamamen Avar zevkine göre işlenmiş maddî kültür buluntuları Avrupa’da büyük yankı uyandırmış ve Avarların maden işlemeciliği ile öne çıkmalarını sağlamıştır. Özellikle savaş teçhizatı noktasında son derece önemli bir yere sahip olan Avarlar, geç Avar dönemi adı verilen dönemde Türkistan’dan getirdikleri savaş araç gereçlerini şekillendirme noktasındaki geleneği sürdürmüşlerdir. Avarlara ait birçok buluntuyu barındıran Orta ve Doğu Avrupa coğrafyasındaki buluntu yerleri araştırmamızın konusunu teşkil etmekle beraber, bu bölgelerde bulunan hazinelerin büyük bir bölümü literatürümüze kazandırılmamıştır. Bu nedenle çalışmamızda bu hazinelerden elde edilen buluntuların genel özelliklerine yer vererek bu coğrafyada bulunan belli başlı buluntu yerleri hakkında ayrıntılı bilgiler vermeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Avarlar, Orta Avrupa,, Maden işlemeciliği, Arkeoloji, Türk Kültürü

Kaynakça

• Anke, B.& Révész, L.&Vida, T. (2008). Reitervölker im Frühmittelalter Hunnen, Awaren, Ungarn. Stuttgart: Theiss Verlag.
• Bálint, C. (1988). Die Archäologie der Steppe Steppenvölker zwischen Volga und Donau von 6. bis 10. Jahrhundert. Wien: Böhlau.
• Balogh, C. (2012). A Mezőszılas Type Pendant from Grave 14 of the Melykut-Sanc-Dűlő Cemetery. T. Vida (Ed.), Thesaurus Avarorum Archaeological Studies in Honour of Éva Garam içinde (p. 269-286). Budapest: ELTE Bölcsészettudományi Kar Régészettudományi Intézet : Magyar Nemzeti Múzeum.
• Cociş, S.& Gáll, E.& Urák, M.&Ursutu A. (2016). The periphery of the centre? The late Avar cemetery part at nădlac. Archaeologica Bulgarica. 20 (1), 1-75).
• Cosma, C. (2018). Graves with Horses Discovered in the 7th–8th Centuries Cemetery in Șpălnaca/Șugud (Alba County). Ziridava Stıdia Archaeologica, 32, 157-175.
• Daim, F. (1996). Archäologie der Awaren. F. Daim (Ed.), Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 199-201). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Daim, F. (2017). The gold of the Avars. Three Case Studies, Dalle steppe al mediterraneo Popoli, culture Integrazione, 407-422.
• Distelberger, A., (1996). Import in die awarischen Westgebiete im 8. Jahrhundert. F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 287-307). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Garam, E. (1979). Die Awaren. H. Roth (Ed.), Kunst der Völkerwanderungszeit içinde (s. 179-185). Berlin: Propyläen Verlag.
• Garam, E. (1991). Die Awarenzeitlichen Funde aus Ungarn im Römisch-Germanischen Zentralmuseum. Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH. Germanen Hunnen und Awaren Schätze der Völkerwanderungszeit. (1987). Nürnberg: Verlag Germanisches Nationalmuseum.
• Hofer, N. (1996). Bewaffung und Kriegstechnologie der Awaren. F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 351-354). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Kafesoğlu, İ. (2007). Türk millî kültürü (27. baskı). İstanbul:Ötüken.
• Kardaras, G. (2018). Byzantium and the Avars, 6th-9th Century AD. Leiden:Brill.
• Katalin, K. V. (1968). Avarkori leletek a miskolci múzeumban/ Awarenzeitliche Funde im Museum von Miskolc. K. Jószef (Ed.), A Herman Ottó Múzeum Évkönyve içinde (s. 47-69). Miskolc: Herman Ottó Múzeum.
• Kovrig, I. (Ed.), (1975). Cemeteries of the Avar period 567-829 in Hungary Avar finds in the Hungarian National Museum I, Budapest: Akademiai Kiado.
• Peters, S. G. (1996). Zur anthropologie der Awaren. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 424-428). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Pohl, W. (2002). Die Awaren ein steppenvolk in Mitteleuropa 567-822 n. Chr. München: C.H. Beck Verlag. Polácek, L. (2008). Mikulčice und Awaren Zur Interpretation ‘awarischer’ Funde von Mikulčice. J. Bemmann&M. Schmauder (Ed.), Kulturwandel in Mitteleuropa Langobarden- Awaren- Slawen içinde (s. 579-589). Bonn: Dr. Rudolf Habelt GmbH.
• Profantová, N., (1992). Awarische Funde aus den Gebieten nördlich der awarischen Siedlungsgrenzen. F. Daim (Ed.), Awarenforschungen içinde (s. 605- 803). Wien: Instıtut für Ur-und Frühgeschichte der Universität Wien.
• Stadler, P. (1986). “Ausgewählte Awarische Bronzegüsse als Parallelen zu Gürtelbeschlägen von Vrap Und Erseke. J. Werner (Ed.), Studien zur Archäologie der Awaren 2 içinde (s. 105-127). Wien: Verlag der Österreischen Akademie der Wissenschaften.
• Stadler, P. (1996). Der Schatz von Vrap, Albanien. . F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 432-437). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Stark, S. (2009). Central and Inner Asian Parallels to a Find from Kunszentmiklós-Bábony (Kunbábony): Some Thoughts on the Early Avar Headdress. Ancient Civilizations from Scythia to Siberia, 15, 287-305.
• Tamaska, O. H. (2008). Avar-age metalworking technologies in the Carpathian Basin (sixth to eighth century. F. Curta-&R. Kovalev (Ed.), The Other Europe in the Middle Ages Avars, Bulgars, Khazars and Cumans içinde (s. 237-263). Leiden:Brill.
• Tomka, P. (1996). Die Bestattungsformen der Awaren. F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 384-390). Eisenstadt:Medieninhaber. Tóth, E. H. (1996). Kunbáboy- Das Grab eines awarischen Khagans. F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 391-397). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Vida, T.& PÁSZTOR, A. (1996). Der beschlagverzierte Gürtel der Awaren am Beispiel des Inventars von Budakalász- Dunapart, Ungarn, Grab 696. F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 341-347). Eisenstadt:Medieninhaber.
• Winter, H. (1996). Die buntmetallbearbeitung bei den Awaren. F. Daim (Ed.),. Reitervölker aus dem Osten Hunnen+Awaren içinde (s. 355-358). Eisenstadt:Medieninhaber.