Issızlığın Ortası Romanında Politika

Yıl 2024, Sayı: 63, 227 - 242

Mustafa Okçul

https://doi.org/10.21563/sutad.1302531

Öz

Türkiye’de 1960-1980 arasında yaşanan siyasi ve sosyal hadiseler hayatın akış biçimini değiştirdiği gibi dönem edebiyatının kimliğine de şekil verir. Darbeler dönemi olarak anılan bu yılların toplumsal bellekte bıraktığı izler, pek çok edebî metinde konu/tema olarak belirir. Bu inceleme, 1970’li yıllarda kaleme alınan ve o dönem Türkiye’sinin siyasi, askerî, toplumsal olay ve olgularından izler taşıyan Mehmet Eroğlu’nun Issızlığın Ortası romanındaki politik yansımalarını incelemeyi hedeflemiştir. Yazar söz konusu eserinde o yılların siyasi olaylarını, askerî darbelerini, öğrenci hareketlerini, toplumsal ayrışmalarını ve Kıbrıs Harekâtı’nı zemin yapar. Mehmet Eroğlu, politik fikirlerin aydın, öğrenci, işçi, mahkûm gibi farklı toplumsal gruplar üzerindeki ruhsal ve düşünsel etkilerini içerecek biçimde romanı kurgular. Toplumda meydana gelen ayrışmanın, kişilerin iç dünyalarında, iş hayatlarında, arkadaşlıklarında, özel ilişkilerinde yarattığı sarsıcı etkilere odaklanılır. Ayrıca eserde sözü edilen dönemin sol paradigmada nasıl algılandığı, ona ne gibi eleştiriler sergilendiğinden de bahsedilir. Yaşanan olayların bireysel etkileri romanda Ayhan ve tanıdıkları bağlamında resmedilir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Eroğlu, politika, Issızlığın Ortası

Politics in the novel The Middle of Nowhere

Öz

The political and social events that took place in Turkey between 1960 and 1980 not only changed the flow of life but also shaped the identity of the literature of the period. The traces left in social memory by these years, known as the period of coups, appear as subjects/themes in many literary texts. This review aims to examine the political reflections in Mehmet Eroğlu's novel the Middle of Solitude, which was written in the 1970s and carries traces of the political, military and social events and phenomena of Turkey at that time. In his work, the author uses the political events of those years, military coups, student movements, social divisions and the Cyprus Operation as the basis. Mehmet Eroğlu constructs the novel in a way that includes the spiritual and intellectual effects of political ideas on different social groups such as intellectuals, students, workers and prisoners. It focuses on the shocking effects of the separation in society on people's inner worlds, business lives, friendships and private relationships. In the work, it is also mentioned how the period in question was perceived by the leftist paradigm and what kind of criticisms were made against it. The individual effects of the events are depicted in the novel in the context of Ayhan and his acquaintances.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Eroğlu, The Middle of Solitude, politics

Kaynakça

• Aytaç, G. (2016). Çağdaş Türk romanı. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Aytaç, G. (1984). Issızlığın ortasında. Sanat Rehberi, 4, 17-18.
• Baysal, N. (2022). Mehmet Eroğlu ile edebiyat üzerine. Mahal Edebiyat, 12, 17. Erişim adresi: https://mahaledebiyat.com/mehmet-eroglu-ile-edebiyat-uzerine/
• Enginün, İ. (2005). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Eroğlu, M. (2007). Issızlığın ortası. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Gündüz, O. (2007). Cumhuriyet dönemi: roman. Türk edebiyatı tarihi 4. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Kahraman, H. B. (1984). Romanda bilinçlenme ve Eroğlu’nun romanı. Sanat Olayı, 26, 66-67.
• Naci, F. (2000). Türk romanında ölçüt sorunu, eleştiri günlüğü I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Oktay, A. (1995). Türkiye’de popüler kültür. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Öngider, S. (2005). Kavram sözlüğü (F. Başkaya, ed.). Ankara: Maki Basın Yayın.
• Özer, F. (1984). Mehmet Eroğlu Issızlığın Ortasında. Yarın, 37, 30.
• Parla, J. (2007). Modernizmden postmodernizme Türk romanı. Türk edebiyatı tarihi 4. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Schaff, A. & P. P. Gaidenko (1966). Marxizm Varoluşçuluk ve Birey (E. Dinçer, çev.). İstanbul: De Yayınevi.
• Yürek, H. (2009). Mehmet Eroğlu’nun romanlarında yapı, tema ve anlatım (Doktora Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp.
• https://www.mehmeteroglu.net/biyografi/ Erişim tarihi: 17.02.2023
• (?), (1984). Uygarlığımızın savaşa karşı olduğunu sanmıyorum. Yankı, 696, 54-55.