Prohibition On Urgent Assembly Meetings For Discussions Regarding Constitutional Amendment Proposals Under Turkish Law

Yıl 2017, Sayı: 31, 517 - 532, 01.07.2017

Seyfettin Kara

Öz

Constitutions are social contract establishing the state. Therefore, constitutional amendments must not be as easy as amending any law. Any procedure of constitutional amendments must be different and difficult. For instance, Constitutions of 1924, 1961 and 1982 respectively prohibited assembly to convene urgently to discuss constitutional amendments. Under the current constitution, 1982, the assembly is obliged to meet twice in case there is a proposal on amending any constitutional article and the period between the first and the second assembly meetings cannot be less than 48 hours. In the context of comparative law, similar restrictions and/or prohibitions can also be found in other constitutions such as the constitutions of the USA, Germany or Azerbaijan and Greece, our neighboring states. They have longer period than 48 hours to hold the first and the second meetings. The Turkish assembly is prohibited to convene urgently in case of a discussion on constitutional amendments, there is no restriction on giving priority to any constitutional amendment’s proposal. Therefore, the proposal can have priority in the assembly’s agenda.

Anahtar Kelimeler

Constitutional Amendment, Urgency, Proposal, Priority, Prohibition on Discussion, Comparative Law

HUKUKUMUZDA ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFİNİN İVEDİLİKLE GÖRÜŞÜLMESİ YASAĞI VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUK BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz

Anayasalar devleti kuran toplum sözleşmeleridir. Anayasaların değiştirilmesi alelade kanunlar gibi kolay olmamalıdır. Bilakis anayasa değişiklik usulü alelade kanunlardan farklı ve zor olmalıdır. Nitekim 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarında anayasa değişikliği tekliflerinin ivedilikle görüşülmesi yasağı öngörülmüştür. Söz konusu yasağın 1982 Anayasasındaki görünümü anayasa değişikliği teklifinin TBMM Genel Kurulunda iki defa görüşülmesi ve iki görüşme arasındaki sürenin en az 48 olması şartıdır.Karşılaştırmalı hukuk bağlamında ABD, Almanya ve komşumuz Azerbaycan ile Yunanistan anayasalarında da anayasanın değiştirilmesi usulü alelade kanunlardan farklı olup ivedilikle görüşülme yasağına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Sadece iki görüşme arasında geçmesi gereken süre söz konusu ülke anayasalarında 48 saatten daha fazla öngörülmüştür. Anayasa değişikliği ivedilikle görüşülme yasağı getirilmesine rağmen tekliflerin TBMM'de öncelikle görüşülmesine ilişkin herhangi bir yasak söz konusu değildir. Zira anayasa değişikliği teklifleri ivedilikle görüşülememesine rağmen öncelikle görüşülebilir

Anahtar Kelimeler

Anayasa değişikliği, ivedilik, teklif, öncelik, görüşülme yasağı, karşılaştırmalı hukuk

Kaynakça

• Akıncı Servet, Memleketimizde İçtüzükler, İÜHF Yayınları, İstanbul 1972.
• Atar Yavuz, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Önceki Anayasalar, Mimoza Yayınları, Konya 2002.
• Bozkurt Rauf/İba Şeref, 100 Soruda Parlamento Hukukuna Giriş, Ankara 2004.
• Erdoğan Mustafa, Anayasal Demokrasi, Siyasal Kitabevi, Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara. Eroğul Cem, Anayasayı Değiştirme Sorunu: Bir Mukayeseli Hukuk İncelemesi, AÜSBF Yayını, Ankara 1974.
• Esen Bülent Nuri, Anayasa Hukuku Umumi Esaslar, Ankara 1970.
• Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası, Çeviren: Şeref Ünal, Adalet Bakanlığı Yayınları, Ankara 1972.
• Gören Zafer/İzgi Ömer, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Yorumu, C: II, Ankara 2002.
• Gözler Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa Gözübüyük A. Şeref, Açıklamalı Türk Anayasaları 1876, 1921, 1924, 1961
• Anayasalarının Yapılışları, Özellikleri ve Yapılan Değişiklikler, 6. Bası, Ankara 2007.
• Günday Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınları, Altıncı Baskı, Ankara 2002.
• Hamzaoğlu Serap, Türk Anayasalarında Anayasanın Değiştirilmesi Sorunu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2003.
• Has Volkan, Anayasayı Değiştirme Süreci, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2009.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi, Dönem 2, C: 36. Onar Erdal, Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Siyasal ve Yargısal Denetimi ve Yargısal Denetim Alanında Ülkemizde Öncüler, Ankara 2003.
• Özbudun Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Gözden Geçirilmiş 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2002.
• Soysal Mümtaz, 100 Soruda Anayasanın Anlamı, Gerçek Yayınevi, 1969.
• Tanör Bülent/Yüzbaşıoğlu Necmi, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa
• Hukuku, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2002.
• Teziç Erdoğan, Anayasa Hukuku, 5. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 1998.
• Teziç Erdoğan, Türkiye’de 1961 Anayasasına Göre Kanun Kavramı, İstanbul
• Tunç Hasan, Türkiye’ye Komşu Devletlerin Anayasaları, Asil Yayın Dağıtım, Ankara 2008.
• Türkçe Sözlük, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1988.
• Türk Hukuk Lügatı, 3. Baskı, Ankara 1991. http://www.tbmm.gov.tr http://www.photos.state.gov