ÇOCUĞUN KİŞİSEL VERİLERİNİN SOSYAL MEDYADA EBEVEYN TARAFINDAN PAYLAŞILMASININ HUKUKİ SONUÇLARI

Yıl 2020, Sayı: 44, 99 - 128, 15.10.2020

Ömer Ali Girgin Seray Gönal

Öz

Çalışmanın amacı, gelişen teknolojinin çocuklar üzerindeki etkilerinden biri olan çocuğun kişisel verilerinin yayılmasının, bir yabancı tarafından değil, çocuğu korumakla yükümlü olan ebeveyn tarafından gerçekleştirilmesinin hukuki neticelerini belirlemek ve çocuğun korunması bakımından mer’i hukuktaki düzenlemelerin yeterliliğini sorgulayarak tespit edilen zayıf yönlerin nasıl güçlendirilebileceğine ilişkin önerilerde bulunmaktır. Çocuklar kişisel verilerinin ne olduğunu, kişisel verilerinin yayılmasının hukuken ne anlama geldiğini ve bunun kendi üzerlerindeki etkilerini idrak edebilecek olgunlukta olmayabilir. Bu sebeple mahremiyet hakkı başta olmak üzere kişilik haklarına saldırı anlamına gelen kişisel veri ihlalini ebeveynin gerçekleştirmesi halinde başvurulabilecek hukuki çareler ve bu hukuki çarelere başvurunun usulünü tespit etmek, toplumun yapı taşı olan çocukların maddi ve manevi bütünlüklerini koruma yolunda önemli bir çabadır. Konunun önem arz etmesinin diğer sebebi ihlali gerçekleştirenin velayet hakkı sahibi olan ebeveyn olmasından dolayı ortaya çıkan uygulama tereddütleridir. Çocuklar bu tür ihlallere karşı zamanaşımı tehdidinden kurtarılarak erginliğe ulaştıklarında geçmişe dönük olarak ana babalarından, diğer şartların sağlanması durumunda tazminat talep edebilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya,, instagram,, velayet hakkı,, çocuğun kişisel verileri,, çocuğun ebeveyne karşı korunması.

Legal Consequences of Sharing Personal Data of Children by Parents on Social Media

Öz

The aim of the study is to determine the legal consequences of sharing personal data of the child not by a stranger, but by the parent who is essentially obliged to protect the child and to suggest how to strengthen the weaknesses determined by questioning the adequacy of legal regulations in terms of protecting the child. Children may not be mature enough to understand what their personal data is, what it means legally to share personal data and its effects on them. For this reason, it is an important effort to determine the legal remedies that can be applied in case of the violation of personal data, in the direction of protecting the material and moral integrity of children. If other conditions are met, children must be exempted against the threat of timeout and they should be able to request compensation from their parents for the damages caused by their violating acts in the past, when they reach age of majority.

Anahtar Kelimeler

Social media,, Instagram,, right of custody,, personal data of child,, protection of the child against parents

Kaynakça

• 2. Hukuk Dairesi, Yargıtay. “E. 2010/7251 K. 2010/20509.” 2010.
• Akar, Erkan. “Sanal Toplulukların Bir Türü Olarak Sosyal Ağ Siteleri – Bir Pazarlama İletişimi Kanalı Olarak İşleyişi.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10, no. 1 (2010): 107–22.
• Akdi, Murat. “Ana-Babanın Çocuğun Fotoğraf ve Görüntülerinin Sosyal Medyada Yayınlanmasından Doğan Sorumluluğu.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan Özel Sayısı 22, no. 3 (2016): 123–44.
• Akyüz, E. Çocuk Hukuku: Çocukların Hakları ve Korunması. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2010.
• Atalay, G E. “Sosyal Medya ve Çocuk: Babishko Family Fun TV İsimli Youtube Kanalının Eleştirel Bir Analizi.” Erciyes İletişim Dergisi, no. Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı (2019): 179–202.
• Atasoy, Kemal. “Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması ve Veri Sahibinin Rızası.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 22, no. 3 (2016): 269–301.
• Bostancı, M. “Dijital Ebeveynin Sosyal Medyada Algısı.” Online Academic Journal of Information Technology 10, no. 38 (2019): 116–26.
• Çelik, Ahmet Çelik. Tazminat ve Alacaklarda Sorumluluk Ve Zamanaşımı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Dabner, Nicki. “Breaking Ground in the Use of Social Media: A Case Study of a University Earthquake Response to Inform Educational Design with Facebook.” The Internet and Higher Education 15, no. 1 (2011): 69–78.
• Dural, Mustafa, ve Tufan Öğüz. Türk Özel Hukuku Cilt:2 (Kişiler Hukuku). İstanbul: Filiz Kitabevi, 2019.
• Dural, Mustafa, Tufan Öğüz, ve Mustafa Alper Gümüş. Türk Özel Hukuku Cilt:3 (Aile Hukuku). İstanbul: Filiz Kitabevi, 2020.
• Duygulu, S. “Sosyal Medyada Çocuk Fotoğrafı Paylaşımlarının Mahremiyet İhlali ve Çocuk İstismarı Açısından Değerlendirilmesi.” TRT Akademi 4, no. 8 (2019): 428–87.
• Erbay, İsmail. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Türk Medeni Hukukundaki Velayet Hakkının Kaldırılması (TMK m. 348) Hükümlerinin Değerlendirilmesi.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3, no. 2 (2012): 11–61.
• Erdoğan, C. “Çocukların Kişisel Verilerinin Korunması (Sosyal Medya Örneği Kapsamında).” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21, no. Özel sayı (2019): 2445–67.
• Erkan, Vehbi Umut, ve İpek Yücer. “Ayırt Etme Gücü.” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 60, no. 3 (2011): 485–522.
• Hayes, Rebecca A, ve Caleb T Carr. “Social Media: Defining, Developing and Divining.” Atlantic Journal of Communication, no. 23 (2015): 46–65.
• Kaplan, Andreas M, ve Michael Haenlein. “Users of the World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media.” Business Horizons 53, no. 1 (2010): 59–68.
• Karaca, H. “Türk Hukukunda Velayetin Kapsamı ve Hükümleri.” İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Karagülle, A E. “Günümüzde Değişen Mahremiyet Algısının Sosyal Ağlar Bağlamında İncelenmesi.” İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015.
• KVKK. “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Amacı ve Kapsamı.” Ankara: KVKK. Accessed April 17, 2020. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/4185/6698-Sayili-Kisisel-Verilerin-Korunmasi-Kanununun-Amaci-ve-Kapsami.
• KVKK Gerekçesi, Bilgi Notu ve Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Terimler Sözlüğü. “KVKK Gerekçesi, Bilgi Notu ve Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Terimler Sözlüğü.” Kişisel Verileri Koruma Kurumu, n.d. https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5388/Madde-ve-Gerekcesi-ile-Kisisel-Verilerin-Korunmasi-Kanunu-Bilgi-Notu-ve-Kisisel-Verilerin-Korunmasina-Iliskin-Terimler-Sozlugu.
• Lucia, Andrea. “CBSDFW.” CBS 11, 2015. https://dfw.cbslocal.com/2015/07/08/mothers-daughter-digitally-kidnapped-by-man-posing-as-father/.
• May, Ashley. “USA Today.” USA Today, 2016. https://www.usatoday.com/story/news/nation-now/2016/09/16/18-year-old-sues-parents-posting-baby-pictures-facebook/90479402/.
• MEB. “Okullarda Sosyal Medyanın Kullanımına Yönelik Genelge.” Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü, 2017.
• Oğuzman, K, Ö Seliçi, ve S Oktay Özdemir. Kişiler Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2019.
• Özdemir, Hayrunnisa. Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2009.
• Parsa, A F. “Sosyal Medya ve Çocuk İstismarı: İnstagram Anneleri Örneği.” KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi 5, no. 1 (2019): 163–93.
• Pınar, Övgü. “BBC.” BBC Türkçe, 2018. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-42604622.
• Schimke, Anna. “Rechtliche Rahmenbedingungen Der Veröffentlichung von Kinderfotos Im Netz Durch Eltern.” Neue Zeitschrift Für Familienrecht, no. 19 (2019): 851–58.
• Serin, H. “Sosyal Medyada Çocuk Hakları İhlalleri: Ebeveyn ve Öğretmenler Farkında Mı?” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, no. 20 (2019): 1–22.
• Steinberg, Stacey B. “Sharenting: Children’s Privacy in the Age of Social Media.” EMORY LAW JOURNAL, no. 66 (2017): 839–84.
• Tekinay, S S. “Kişilik Haklarına İlişkin Yasal Değişiklikler Hakkında Eleştiriler.” In Prof. Dr. Haluk Tandoğan’aın Hatırasına Armağan, 55 vd. Ankara: Bankacılık Enstitüsü Yayınları, 1990.
• ———. Medeni Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1992.
• Tok, Ozan. “Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı Çerçevesinde Sınırlandırılması.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 21, no. 1 (2015): 239–60.
• Ulus, Çağdaş. “‘Blogger’ Anneye Çocuk Istismarı Suçlaması!” Vatan Gazetesi, 2017. http://www.gazetevatan.com/-blogger-anneye-cocuk-istismari-suclamasi--1080670-gundem/.
• Uyarer, Sinem Göçmen. Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Seçkin Yayınevi, 2019.