YARGITAY’IN GÜNCEL İÇTİHATLARI IŞIĞINDA MUHDESAT

Yıl 2022, Sayı: 51, 77 - 112, 01.07.2022

Mehmet Akçaal

https://doi.org/10.54049/taad.1139352

Cited By: 4

Öz

Muhdesat, taşınmaz üzerinde kalıcı olmak üzere bulunan yapı veya bitkilerdir. Bu sebeple, muhdesat hukukî niteliği itibarıyla bütünleyici parçadır. Bu niteliğin kazanılmasıyla birlikte muhdesat üzerinde önceki malzeme veya bitki sahibinin artık bir mülkiyet hakkından söz edilemez; taşınmaz üzerindeki aynî hak muhdesatı da kapsar. Bununla birlikte, muhdesattan dolayı hem hak sahibi hem de taşınmaz maliki birtakım istemlerde bulunabilir. Meselâ, muhdesat üzerinde alacak hakkına sahip olan taraf bunun tespiti veya sebepsiz zenginleşmenin iadesi amacıyla dava açabilir. Aynı şekilde, taşınmaz maliki de özellikle haksız yapıya ilişkin hükümler çerçevesinde tazminat, yıkım (kal), mülkiyetin devri gibi bazı hakları ileri sürebilir. Bu itibarla, muhdesat uygulamada sıkça karşılaşılan bir hukukî müessesedir. Dolayısıyla, uyuşmazlıkların zenginliği ve çeşitliliği konunun tercih edilmesinde etkili olmuştur. Üstelik, Yargıtay’ın eleştiriye açık kararları da ayrıca değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, önemli bir misal olarak Yüksek Mahkeme’nin muhdesatın tespiti davasının istisnaî olduğunu, ancak bazı hallerde açılabileceğini, aksi takdirde hukukî yarar şartının yokluğu sebebiyle reddinin gerektiğini kabul eden içtihadı isabetli değildir.

Anahtar Kelimeler

Muhdesat, Muhdesatın Tespiti Davası, Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davası, Sebepsiz Zenginleşme, Haksız Yapı

Building in the Light of the Current Cases of the Judiciary

Öz

Building is the structure or plants on the immovable to be permanent. For this reason, it is a constituent part. The previous building or plant owner can have no longer a property right on the building. The real right on the immovable also includes the building. However, both the right owner and the immovable owner can assert some claims due to the building. For example, the party who has the right to claim on the property may file a declaratory judgment action for the building or returning the unjust enrichment. The owner of the immovable may claim some rights such as compensation, demolition, transfer of ownership. In this respect, it is a legal institution that is frequently in practice. Therefore, the richness and diversity of the disputes has been effective in the choice of the subject. Moreover, the judgments of the Court of Appeal that are open to criticism were also analysed. The Court states that the declaratory judgment action for the building is exceptional, but can be filed in some cases, otherwise it should be rejected due to the absence of the legal benefit requirement is not correct.

Anahtar Kelimeler

Building, Declaratory Judgment Action for the Building, Declaratory Judgment Action for the Ownership of Building; Unjust Enrichment, Unfair Building

Kaynakça

• Akıncı Ş, Borçlar Hukuku Bilgisi, 12. B., Konya 2021.
• Akipek J G / Akıntürk T / Ateş D, Eşya Hukuku, 2. B., İstanbul 2018.
• Antalya, O. Gökhan / Topuz M, Eşya Hukuku, C. IV/1, 3. B., Ankara 2019.
• Arslan R / Yılmaz E / Taşpınar Ayvaz S, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2017.
• Aybay A / Hatemi H, Eşya Hukuku, 3. B., İstanbul 2012.
• Breitschmid P / Jungo A, Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. Auf., Zürich / Basel / Genf 2016 (CHK-Madde Yazarı).
• Büyükay Y, “Kendi Malzemesi ile Başkasının Arazisi Üzerine Yapılan Haksız İnşaata İlişkin Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 17.09.2004 Tarih ve 8282 E./8506 K. Nolu Kararı Üzerine” (EÜHFD., C. 10, S. 3-4, 2006, s. 419-432).
• Eren F, Mülkiyet Hukuku, 5. B., Ankara 2020 (Eren, Mülkiyet).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. B., Ankara 2019 (Eren, Genel).
• Eren F / Başpınar V, Toprak Hukuku, 5. B., Ankara 2017.
• Erkan V U, “Türk Medeni Kanunu’nda Kendi Malzemesini Kullanarak Başkasının Arazisinde Haksız Yapı Meydana Getirilmesi (TMK m. 722-723-724), Ankara 2013 (Erkan, Haksız Yapı).
• Erkan Vehbi U, “Kendi Malzemesini Kullanarak Başkasının Arazisinde Haksız Yapı Meydana Getirilmesi Durumunda Malzeme Sahibinin Arazinin Mülkiyetinin Kendisine Verilmesi Talebi (TMK m. 724)”, (AÜHFD., C. 63, S. 3, 2014, s. 449-478) (Erkan, Malzeme Sahibi).
• Erman H, Eşya Hukuku Dersleri, 3. B., İstanbul 2013.
• Esener T / Güven K, Eşya Hukuku, 8. B., Ankara 2019.
• Gözler K / Kaplan G, İdare Hukuku Dersleri, 20. B., Bursa 2018.
• Guhl T, Das Schweizerische Obligationenrecht, 3. Aufl., Zürich 1944.
• Gürsoy K T / Eren F / Cansel E, Türk Eşya Hukuku, Ankara 1978.
• İnal, E, Haksız Yapı Kavramı ve Haksız Yapının Kaldırılması, İHFM., C. 70, S. 1, s. 245–275.
• Karamercan F, Arsa Üzerinde Başkasına Ait Taşınmaz (Muhdesat), İBD., C. 87, S. 6, 2013, s. 249-256.
• Keller M / Schaufelberger P, Das Schweizerische Schuldrecht, Bd.3, Ungerechtfertigte Bereicherung, 3. Aufl., Basel und Frankfurt am Main 1990.
• Kocayusufpaşaoğlu N / Hatemi H / Serozan R / Arpacı A, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Üçüncü Cilt, İfa, İfa Engelleri, Haksız Zenginleşme, 7. B., İstanbul 2016.
• Kuru B / Arslan R / Yılmaz E, Medenî Usul Hukuku, 24. B., Ankara 2013.
• Nomer HN / Ergüne MS, Eşya Hukuku, 8. B., İstanbul 2020.
• Oğuzman M K / Seliçi Ö / Oktay Özdemir S, Eşya Hukuku, 22. B., İstanbul 2020.
• Oğuzman M K / Öz M T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II, 12. B., İstanbul 2016.
• Öz T, Öğreti ve Uygulamada Sebepsiz Zenginleşme, İstanbul 1990.
• Pekcanıtez H / Atalay O / Özekes M, Medenî Usul Hukuku, 6. B., Ankara 2013.
• Schönenberger W / Gauch P, Schweizerisches Obligationenrecht, 38. Aufl., Zürich 1990.
• Sirmen A L, Eşya Hukuku, 7. B., Ankara 2019.
• Tekinay SS / Akman S / Burcuoğlu H / Altop AT, Eşya Hukuku, C. 1, 5. B., İstanbul 1989 (Tekinay / Akman / Burcuoğlu / Altop, Eşya).
• — — / Akman S / Burcuoğlu H / Altop A Tekinay, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 7. B., İstanbul 1993 (Tekinay / Akman / Burcuoğlu / Altop, Borçlar).
• Yılmaz E, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, C. 2, Ankara 2012.