Geçici İthalat Yoluyla Ülkeye Giren Yabancı Plakalı Motorlu Kara Taşıtları ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

Yıl 2024, Sayı: 60, 375 - 400, 25.10.2024

Ahmet Onur Çataklı

https://doi.org/10.54049/taad.1572918

Öz

Motor vehicles with foreign license plates enter into the country through temporary import regime and are used temporarily within the country. The conditions required for this temporary import and the relevant procedures and principles are regulated in detail in the customs legislation. Although the requirement of holding a compulsory liability insurance valid in Türkiye for motor vehicles with foreign license plates is included in the customs legislation along with the rules and procedures regarding temporary import regime, its main legal source is the road traffic legislation. Motor vehicles entering the country through temporary importation must have a compulsory liability insurance valid in Türkiye or an equivalent internationally recognized insurance certificate (green card). Otherwise, compulsory liability insurance for this kind of motor vehicles must be finalized at the time of entry to the country. This frontier insurance may have shorter term than the vehicles with domestic license plates registered in Türkiye have. However, in terms of the scope of insurance coverage, motor vehicles with foreign license plates must be subject to the same principles as vehicles with domestic license plates registered in Türkiye. Ultimately, it would be appropriate to regulate the issue exclusively in the road traffic legislation instead of the customs legislation. In addition, in the event that the compulsory liability insurance requirement for motor vehicles with foreign license plates is not fulfilled, the legal consequences should be sought in the road traffic legislation, not in customs legislation.

Anahtar Kelimeler

Temporary Importation, Customs, Traffic Liability Insurance, Green Card, Liability, Traffic Accidents

Etik Beyan

This article is not subject to Ethics Committee permission

GEÇİCİ İTHALAT YOLUYLA ÜLKEYE GİREN YABANCI PLAKALI MOTORLU KARA TAŞITLARI VE ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI

Öz

Yabancı plakalı motorlu kara taşıtları, geçici ithalat yoluyla yurda giriş yapmakta ve geçici olarak yurt içinde kullanılmaktadır. Bu geçici ithalat halinde aranan şartlar ve buna ilişkin usul ve esaslar gümrük mevzuatında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yabancı plakalı motorlu karayolu taşıtının Türkiye’de geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunması bu şartlarla birlikte gümrük mevzuatında yer almasına rağmen, bu zorunluluğun asıl hukuki kaynağı karayolları trafik mevzuatıdır. Geçici ithalat yoluyla yurda giriş yapan motorlu kara taşıtının Türkiye’de geçerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortası veya ona eşdeğer uluslararası geçerliliği olan bir sigorta sertifikasının (yeşil kart) bulunması gerekir. Aksi halde, bu taşıtlar için Türkiye’ye girişi sırasında zorunlu mali sorumluluk sigortası yapılacaktır. Sınırda yapılan bu sigorta, Türkiye’de tescil edilen yerli plakalı araçlar için yapılan sigortadan daha kısa süreli olabilir. Ancak, sigortanın kapsamı bakımından yabancı plakalı motorlu kara taşıtlarının Türkiye’de tescil edilen yerli plakalı taşıtlarla aynı esasları tabi olması lazımdır. Nihayetinde de konunun gümrük mevzuatı yerine münhasıran karayolları trafik mevzuatında düzenlenmesi uygun olacaktır. İlaveten, yabancı plakalı motorlu kara taşıtları için zorunlu mali sorumluluk sigortası gerekliliğinin yerine getirilmemesi durumunda ise bunun hukuki sonuçlarını da gümrük mevzuatında değil, karayolları trafik mevzuatında aramak gerekir.

Anahtar Kelimeler

Geçici İthalat, Gümrük, Trafik Sigortası, Yeşil Kart, Sorumluluk, Trafik Kazaları

Etik Beyan

Bu makale Etik Kurul iznine tabi değildir

Kaynakça

• Aşçıoğlu Ç, Trafik Kazalarında Hukuki Sorumluluk ve Tazminat Davaları (1989).
• Akçin R, Tüm Yönleriyle Gümrük İşlemleri (Poyraz Ofset Matbaacılık ve Reklam Hizmetleri 2021).
• Alkan O N, Trafik Kazalarında Sigortacının Sorumluluğu (Adalet 2021).
• Ayhan R ve Çağlar H, Sigorta Hukuku Ders Kitabı, Cilt I (Yetkin 2018).
• Canıtez M, Uygulamalı Gümrük Mevzuatı (Öz Baran Ofset Matbaacılık 2008).
• Convention on Temporary Admission, <https://www.wcoom.org/en/about-us/legal-instruments/~/media/2D53E23AA1A64EF68B9AC708C6281DC8.ashx> (1.7.2024).
• Çelik A, Trafik Kazalarında Tazminat ve Sigorta Hukuk ve Ceza Sorumluluğu (Seçkin 2021).
• Directive 2009/103/EC of The European Parliament and of The Council, <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02009L0103-20231223> (1.7.2024).
• Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı, 2024 Yılı Trafik Ceza Rehberi, <https://www.trafik.gov.tr/trafik-mevzuat> (1.7.2024).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Gözden Geçirilmiş 28. Baskı, Legem 2023).
• Eser L Y ve Polat S, ‘Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarında Motorlu Taşıtlar Vergisi Sorunu’ (2019) 12 (2) Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, <https://doi.org/10.29067/muvu.402078> (1.7.2024), 439-460.
• Greger R, Haftungsrecht des Straßenverkehrs: Handbuch und Kommentar (4. Auflage, De Gruyter 2007).
• Havutçu A ve Gökyayla E, Uygulamada 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Sorumluluk, (Seçkin 1999).
• İnan A N ve Yücel Ö, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Güncellenmiş Genişletilmiş 4. Baskı, Seçkin 2014).
• Kabukçuoğlu Özer F D, Sigortacılık Kanunu Şerhi (Oniki Levha 2012).
• Kainz M Michtner N ve Reisinger W, Die Kfz-Versicherung : Ein praxisorientierter Grundriss (2. Auflage, Verlag Österreich 2022).
• Karacan Çetin H, Karayolları Trafik Kanununda Hukuki Sorumluluk (Türk, İsviçre ve Alman Hukukları Karşılaştırmalı) (Seçkin 2016).
• Karasu R, Yargıtay ve Sigorta Tahkimi İtiraz Hakem Heyeti Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) (Yetkin 2016).
• Kılıç K, Kaçakçılık Suçları-Gümrük Kabahatleri ve Gümrük Uyuşmazlıkları Çözüm Yolları (Gazi 2013).
• Kılıçoğlu A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Gözden Geçirilmiş-Güncellenmiş 26. Bası, Turhan 2022)
• Kocasakal H, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri (Galatasaray Üniversitesi 2001).
• Küçükkeskin D, Yabancı Plakalı Araçların Sebep Olduğu Zararların Tazmininde Yeşil Kart Sistemi (Seçkin 2023).
• mevzuat.net, <https://www.mevzuat.net/> (1.7.2024).
• Murat B, Trafik Yönetimi ve Denetimi (Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, Adalet 2014).
• Nomer H N, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Gözden Geçirilmiş, Genişletilmiş 18. Bası, Beta 2021).
• Ok A, Türk Hukukunda Gümrük Vergileri ve Cezaları, Doktora Tezi (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2006)
• Petek H, ‘Kamu Tüzel Kişilerinin Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Hukuki Sorumluluğu’ (2015) 16 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3287-3342.
• Pfennigstorf W, ‘Unification of the Protection of Traffic Victims in Europe’ (1966-1967) 15(3) The American Journal of Comparative Law, <https://doi.org/10.2307/838276> (20.9.2024), 436-456.
• Schmitt W ve Schomaker F, Das Londoner Muster-Abkommen: Grundlagen der internationalen Schadenregulierung aufgrund der Grünen Karte oder nach dem ausländischen Kfz-Kennzeichen, (Springer 1993).
• Strassenverkehrsgesetz (SVG), <https://www.fedlex.admin.ch/eli/cc/1959/679_705_685/de>, (1.7.2024).
• Şahin E ve Gültaş V, Uygulamada Trafik Kazalarında Hukuki ve Cezai Sorumluluk (Yenilenmiş 2. Baskı, Adalet 2003)
• Tekin A ve Tekin Ü E, 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’na Göre Gümrük İşlemleri: Mevzuat-Teori-Uygulama-Vergilendirme (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı, Seçkin 2018).
• Tepedelen Z, Zorunlu Sigortalarda Güvence Hesabı (Adalet 2017).
• Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, Yabancı Plakalı Kara Taşıtları İçin Yolcu Rehberi, (2024), <https://ticaret.gov.tr/data/5d4831d913b8762b40ceade8/8.1.2024%20Yabanc%C4%B1%20Plakal%C4%B1%20Kara%20Ta%C5%9F%C4%B1tlar%C4%B1%20%C4%B0%C3%A7in%20Yolcu%20Rehberi-2024.pdf> (1.7.2024).
• Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazete, <https://www.resmigazete.gov.tr/> (1.7.2024).
• Ulaş I, Uygulamalı Sigorta Hukuku: Mal ve Sorumluluk Sigortaları (Genişletilmiş 3. Baskı, Turhan 2002).
• Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı, <https://www.uyusmazlik.gov.tr/> (1.7.2024).
• Vural G, Trafik Sigortası: Motorlu Taşıt Araçları Zorunlu Sorumluluk Sigortası (Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi 1981).
• Yeşilbayrak N, Geçici İthal Edilen Kişisel Kullanıma Mahsus Yabancı Plakalı Kara Taşıtlarına İlişkin Araştırma ve Çalışma Raporu (Gümrük Muayene Memurları Derneği 2016).
• Yıldız Nomer E, Trafik Sigortasında Garanti Fonu (Beta 2000).
• Yüce M ve Çelikkaya A, Örnek Uygulamalarla Gümrük Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları (Dora 2016).