Eski Türk Edebiyatında Mesnevî

Year 2007, Issue: 10, 353 - 432, 01.09.2007

Ahmet Kartal

Abstract

Mesnevî, aynı vezinde ve her beyti kendi arasında müstakılen kâfiyeli olan nazım şekline verilen isimdir. Arap edebiyatından İran edebiyatına, İran edebiyatından ise Türk edebiyatına geçmiştir. Kendi aralarında kâfiyeli olan beyitlerden oluşan mesnevî, beyit sayısı bakımından hiçbir kısıtlayıcı kurala bağlı değildir. İki beyitten başlayarak 20-30 beyte kadar olan kısa mesnevîler yazıldığı gibi, binlerce beyit süren tarihler, uzun aşk hikâyeleri, şehrengizler, öğretici dînî, ahlâkî ve tasavvufî konular... da yazılmıştır. Bu çalışmada önce mesnevî nazım şekli hakkında kısa bilgi verilip Türkçe yazılan mesnevîlerde görülen tertip özellikleri belirtilmiş, daha sonra dönemlere göre mesnevî edebiyatı değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda ise, Yurt içinde ve yurt dışında yapılan gerek mesnevî nazım şekliyle, gerekse çeşitli konularda yazılan mesnevîlerle ilgili geniş bir bibliyografya verilmiştir.

Keywords

Mesnevi, Türk edebiyatı, Mesnevî edebiyatı, Mesnevî bibliyografyası.

Mathnawi in Old Turkish Literature

Abstract

Mathnawi or Mesnevî, in Eastern literature, is a name of poems written in internallay rhyming couplets but independent from the rest. Turksih mathnawi developed under the influence of Arabic Literature first, then Persian Literature later. There is no limit to the number of couplets. There are works written with 20-30 couplets, on the one hand with thousands of couplets on the other. The subjects can be heroic, romantic, didactic, moral ar mystical. In this study, mainly, the mathnawi- as literary genre - , history and internal structure of it, and the works written in this genre both in Turkey and abroad are examined in detail.

Keywords

Mathnawi, Turkish Literature, Mathnawi Literature and Works on Mathnawi.