Bu makale, Tanzimat’tan günümüze kadar oluşan fıkıh usûlü literatürünü incelemektedir.
Bu çerçevede iki farklı süreçten bahsedilebilir. Birincisi Tanzimat’tan
başlayarak Cumhuriyet dönemine kadar devam eden süreç, ikincisi ise
Cumhuriyet’ten günümüze kadar gelen süreçtir. Birinci süreçte yoğun bir şekilde
kanunlaştırma faaliyetleri yaşandı. Bazı kanunlar Batı’dan iktibas edilmiş olsa da
kanunlaştırma faaliyetleri genel itibariyle İslam hukukuna dayanmaktaydı. Bu yeni
hukuk faaliyetlerine bağlı olarak dönemin hukukçu ihtiyacını karşılamak üzere
medreseye alternatif, yüksek öğretim düzeyinde yeni kurumlar açıldı. Bu kurumların
müfredatına fıkıh usûlü dersleri de dahil edildi ve bu dersleri, dönemin kanunlaştırma
faaliyetlerinde de resmen görev alan hocalar verdi. Bu dönemin fıkıh
usûlü telifatı da çoğunlukla bu hocaların ders notlarından oluşmaktadır. Cumhuriyet
döneminde ise fıkıh ve fıkıh usûlunün mer’î hukukta bir karşılığı yoktu. Bu
sebeple fıkıh usûlü dersi hukuk fakültelerinin değil İslâmî eğitim veren kurumların
müfredatına dahil edildi. Öncelikli olarak, ders kitabı ihtiyacını karşılamak amacıyla
fıkıh usûlünün tüm konularını muhtasar bir şekilde ele alan eserler tercüme
ve telif edilmeye başlandı. Bunun yanında fıkıh usûlünün belli konularını ele alan
eserler de telif ediliyordu. Fıkıh usûlü literatürünü besleyen bir diğer önemli alan
da ilahiyat fakültelerinde yapılan yüksek lisans ve doktora düzeyindeki tezlerdir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | September 19, 2017 |
Submission Date | July 20, 2016 |
Published in Issue | Year 2014 Volume: 12 Issue: 24 |