Cumhuriyet Türkiye’sinde Kartografya

Year 2019, Volume: 17 Issue: 33, 157 - 204, 03.05.2020

Murat Tanrıkulu

Abstract

Cumhuriyet Türkiye’sinde Kartografya adlı bu çalışmada; Osmanlı Devleti’nin son 80-90 yıllık döneminde henüz genç bir bilim dalı olan kartografyanın genel durumu, Osmanlının çöküşü, yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde kartografya adına gelişmeler, kurumsal yapılar, ortaya konan eserler hakkında genel maksatlı bilgilerin sunulması amaçlanmaktadır. Zira Cumhuriyet Türkiye’sindeki kartografik gelişmeleri anlayabilmek için Osmanlının son dönemlerinde yapılan çalışmaların ve gelişmelerin cumhuriyete geçişle birlikte gösterdiği seyri gözler önüne sermek bir zorunluluktur. Bu anlamda Osmanlı Devleti’nin kuruluş, gelişme ve yükselmesinde, bilim ve bilim insanına verilen önem etkili olurken, çöküşü ve dağılmasında da bilim ve sanattaki gerilik aynı şekilde etkili olmuştur. Özellikle coğrafi ve kartografik gerilik; Osmanlının çöküş ve dağılışında ayrı bir yere sahiptir. Osmanlının farklı cephelerde girdiği savaşlar, yenilgiler, toprak kayıpları, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda gerekli olan harp haritalarını sağlamada yaşanan sıkıntılar, Türkiye Cumhuriyeti’ne geçişte haritaya olan mutlak ihtiyacın karşılanma yöntemleri ve nihayet Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar olan kartorafik geçmişi ile birlikte ortaya konan eserlerin takdimi çalışmanın ana temasıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ve literatür taramasından yararlanılmıştır.

Keywords

kartografya, cumhuriyet, coğrafya

References

• Şerbetçi, Muzaffer, Türk Haritacılığı Tarihi (1895-1995), Trabzon, 1995. Soucek, Svat, Piri Reis & Turkish Mapmaking after Columbus: the Khalili Portolan Atlas, Oxford, 1996.