İlk İmam Hatip Nesli Öncülerinin Türkiye'nin Dini Hayatına Katkıları

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 23 - 44, 30.06.2022

Dilek Yiğit , İbrahim Aşlamacı

Öz

Bu araştırmanın konusu, 1951 yılında ikinci kez açılan İmam Hatip Okullarında öğrenim gören ilk neslin, Türkiye’nin dini hayatına katkılarının incelenmesidir. Araştırmada ilk İmam Hatip neslinin dini hayata olan katkıları; İmam Hatip Okulları ve Yüksek İslam Enstitüleri adına gerçekleştirilen hizmetler; ilk İmam Hatip neslinin öncülüğünde gerçekleşen teşkilatlanma çalışmaları ve yayıncılık faaliyetleri; bilimsel ve kültürel alanda gerçekleştirilmiş olan çalışmalar; Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde yerine getirilmiş olan yurt içi ve yurt dışı hizmetler kapsamında ele alınmaya çalışılmıştır. İsimlerin belirlenmesinde ilgili literatürün etkili olduğu bu çalışmada araştırmaya konu olan kişilerin biyografileri, kendi görüş ve deneyimlerini kaleme aldıkları eserleri ve onlar hakkında yazılmış olan eserlerde yer alan konular tematik olarak incelenmiş, başlıklar bu temalardan yola çıkılarak belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda ulaşılan bazı sonuçlar şu şekildedir: İlk İmam Hatip nesli, İmam Hatip Okulları ve Yüksek İslam Enstitüleri adına çok çeşitli hizmetlerde bulunmuştur. İşbirliği içinde olmak ve çalışmalarını hızlandırmak için Talebe Cemiyetleri, Nesil Hareketi, Ensar Vakfı, Türkiye Diyanet Vakfı gibi organizasyonlarla teşkilatlanmışlardır. İslam’ın İlk Emri Oku, Tohum, Nesil, İslam Medeniyeti gibi dergiler ve çeşitli yayınevleriyle yayıncılık faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Üstlendikleri çeşitli görevlerde ülkenin sosyal, bilimsel, kültürel ve dini alanlarında önemli vazifeler ifa etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

İmam Hatip Okulları, İlk İmam Hatip Nesli, Dini Hayat, Din Eğitimi, Din Hizmetleri

مساهمات رواد جيل الإمام الخطيب الأول في الحياة الدينية في تركيا

Öz

موضوع هذا البحث هو دراسة مساهمات الجيل الأول الذين درسوا في مدارس الإمام الخطيب ، التي افتتحت للمرة الثانية عام ١٩٥١ ، في الحياة الدينية في تركي
في البحث ، مساهمات جيل الإمام الخطيب الأول في الحياة الدينية ؛ الخدمات المقدمة نيابة عن مدارس الإمام الخطيب والمعاهد الإسلامية العليا ؛ الدراسات التنظيمية وأنشطة النشر التي تمت بقيادة جيل الإمام الخطيب الأول ؛ دراسات علمية وثقافية؛ لقد تمت محاولة التعامل معه في نطاق الخدمات المحلية والدولية التي يتم تنفيذها داخل رئاسة الشؤون الدينية.
في هذه الدراسة ، حيث كانت الأدبيات ذات الصلة فعالة في تحديد الأسماء ، والسير الذاتية للأشخاص الذين كانوا موضوع البحث ، والأعمال التي كتبوها عن آرائهم وخبراتهم الخاصة ، والموضوعات في الأعمال المكتوبة عنهم كانت تم فحصها بشكل موضوعي ، وتم تحديد العناوين بناءً على هذه الموضوعات.
فيما يلي بعض الاستنتاجات التي تم التوصل إليها في نهاية البحث: قدم جيل الإمام الخطيب الأول مجموعة متنوعة من الخدمات نيابة عن مدارس الإمام الخطيب والمعاهد الإسلامية العليا.
. من أجل التعاون وتسريع عملهم ، تم تنظيمهم مع منظمات مثل الجمعيات الطلابية ، وحركة نيسيل ، ومؤسسة أنصار ، والمؤسسة الدينية التركية.
وقد شارك في أنشطة النشر مع مجلات مثل إلك إمير أوكو للإسلام وتوهوم ونيسيل وإسلام مدينية ودور نشر مختلفة
لقد أدوا واجبات مهمة في المجالات الاجتماعية والعلمية والثقافية والدينية للبلاد في مختلف الواجبات التي قاموا به

Anahtar Kelimeler

مدارس الإمام الخطيب, جيل الإمام الخطيب الأول, • الحياة الدينية, التربية الدينية, الخدمات الدينية

Contributions of the First İmam Hatip Generation Pioneers to the Religious Life in Turkey

Öz

The topic of this research is to examine the contributions of the first generation that studied in the İmam Hatip Schools that was opened for the second time in 1951 to the religious life of Turkey. In this research, contributions of the first İmam Hatip generation to the religious life are handled in the context of, services done in the name of İmam Hatip Schools and Higher Islamic Institutes, organisational and publication works pioneered by the first İmam Hatip generation, studies done in scientific and cultural areas, and the domestic and international services done within Presidency of Religious Affairs. In this work which is influenced by relevant literature in determining the names of people who are topic of discussion, biographies, works in which they pen their views and experiences, and topics present in works written about them are examined thematically, and the headlines are determined based on that. Some results of the research are as follows, first İmam Hatip generation has had several varied services in names of İmam Hatip Schools and Higher Islamic Institutes. They organised with organisations such as Talebe Societies, Nesil Movement, Ensar Foundation, and Turkish Religious Foundation to collaborate and speed up their works. They performed publishing activities with various magazines and publishing houses such as İslam'ın İlk Emri Oku, Tohum, Nesil, and İslam Medeniyeti. They performed important duties in social, scientific, cultural, and religious fields with varying tasks.

Anahtar Kelimeler

İmam Hatip Schools, First İmam Hatip Generation, Religious Life, Religious Education, Religion Services

Kaynakça

• Altıkulaç, T. (2016). Zorlukları aşarken (3. Baskı). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Aşlamacı, İ. (2014). Pakistan medreselerine bir model olarak İmam Hatip Okulları (1. Basım). İstanbul: DEM Yayınları.
• Ateş, M. (1962). İmam hatip okulları hakkında düşündüklerimiz. İslamın İlk Emri Oku Dergisi, 2(16), 15-16.
• Cebeci, S. (2015). Din eğitimi bilimi ve Türkiye’de din eğitimi (3. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Coşar, M. (1969). Samsun İmam Hatip Okulu. Tohum Mecmuası, 4(40), 18-21.
• Çetin, M. (2017). Bir neslin öncüleri ilk imam hatip kuşağından portreler (1.Baskı). Ankara: Biyografi Net Yayıncılık.
• Çıkarken başlıklı yazı. İslam’ın İlk Emri Oku Dergisi, 1961, 1(1), 1.
• Çıkarken başlıklı yazı. Nesil Aylık Fikir Dergisi, 1976, 1(1), 1.
• Çıkarken başlıklı yazı. Tohum Dergisi, 1963, 1(1), 1.
• Gökaçtı, M. A. (2005). Türkiye'de din eğitimi ve imam hatipliler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Güler, H. (1977). İlme karşı çıkanlar, Nesil Aylık Fikir Dergisi, 1(10), 3-7.
• https://dergipark.org.tr/tr/pub/islammedeniyetidergisi 90 27.04.2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://ensar.org 07.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://katalog.idp.org.tr/dergiler/92/islam-39-in-ilk-emri-oku 24.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://katalog.idp.org.tr/dergiler/61/tohum 25.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://katalog.idp.org.tr/dergiler/nesil 26.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://tdv.org/tr 14.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• https://tdv.org/tr-TR/faaliyetlerimiz/egitim-kultur/ 25.06.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kahraman, A. (1976). Bir nesilden kimler neler bekledi, Nesil Aylık Fikir Dergisi, 1(1), 7-10.
• Kahraman, A. (1977). Soru cevap tartışma, Nesil Aylık Fikir Dergisi, 1(5), 36- 40.
• Karaman, H. (2004). Her şeye rağmen (3. Baskı), İstanbul: İz Yayıncılık.
• Karaman, H. (2009). Bir varmış bir yokmuş: Hayatım ve hatıralar (2. Baskı). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Karaman, H. (2014). İmam-hatiplilik şuuru (7. Baskı). İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Karaman, H. (2017). Laik düzende dini yaşamak (1), (7. Baskı), İz Yayıncılık, İstanbul.
• Koçkuzu, A. O. (1961). Onuncu yıl. İslamın İlk Emri Oku Dergisi, 1, (10), 9-10.
• Koçkuzu, A. O. (1966). İmam hatip okulları ve 15 inci yıl. İslamın İlk Emri Oku Dergisi, 6(59), 8-9.
• Mert, H. (2014). Türkiye’nin dönüşüm sürecinde imam hatip liseleri (1. Baskı). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Milli eğitim bakanına üç teşekkülümüzün verdiği muhtıra. Tohum Dergisi, 1968, 3(33), 26.
• Öcal, M. (1998). Cumhuriyet döneminde Türkiye’de din eğitimi ve öğretimi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 241-268.
• Öcal, M. (1999) Kuruluşundan günümüze İmam Hatip Liseleri. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1999, ss.201-254.
• Öcal, M. (2008). Tanıkların dilinden cumhuriyet dönemi din eğitimi ve dini hayat (1. Baskı). İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Öcal, M. (2015). Osmanlı’dan günümüze Türkiye’de din eğitimi (1. Baskı). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Öğük, E. (2016). Son devrin din alimi Bekir Topaloğlu: hayatı, hatıratı ve kelam ilmine katkısı. Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(1), 180-206.
• Topaloğlu, B. (2007). Nesillerin el kitabı (2. Baskı). İstanbul: Ensar Neşriyat.
• Uzunoğlu, A. (1999) Türkiye Diyanet Vakfı’nın 25. kuruluş yılı ve kuruluşla ilgili bazı hatıralar. Diyanet Aylık Dergi, 99, 31-39.
• Ünsür, A. (1995). Kuruluşundan günümüze imam hatip liseleri. İstanbul: Önder Yayınları.
• Yüksek İslam Enstitülerinin İslami ilimler olma gerekçesi. Tohum Dergisi, 1969, 4(45), 26-27.