Yüksek Alanlarda Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Yetiştirme İmkanlarının Araştırılması

Year 2009, Volume: 18 Issue: 1-2, 11 - 16, 01.06.2009

Abdulkadir Aydoğan Ayşegül Gürbüz Vural Karagül Nezahat Aydın

Abstract

The main purpose of agricultural activities is to increase profitability. One of the most preferred methods for this goal is to increase productivity and quality. Chickpea, except for coastal areas in our country is grown as a spring crop. The yield of spring –grown plant is low because of drought condition in growing period. Winter-grown crops have more yields because of a better water regime.  The aim of this study, in the highlands opportunities for winter-grown of chickpea are to identify.  Trial is conducted between 1994 and1996 inHaymana as a winter crop. In study, 2 check and 9 lines, totally 11 genotypes are used. The highest yield was 357 kg/da in AkN 454. Ascochyta blight and weed are main constrain whereas the yield in winter planting is more than spring planting.

Keywords

Highland; winter chickpea; yield; Ascochyta blight

Yüksek Alanlarda Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Yetiştirme İmkanlarının Araştırılması

Abstract

Tarımsal faaliyetlerin temel amacı karlılığı arttırmaktır. Bu amaca ulaşmada en çok başvurulan yöntem verimi ve kaliteyi geliştirmektir. Nohut, ülkemizde kıyı bölgeleri hariç diğer bölgelerde yazlık olarak yetiştirilmektedir. Yazlık yetiştirilen nohut bitkisinin gelişme dönemi kurak periyoda denk geldiği için verim düşük olmaktadır. Kışlık yetiştirilen bitkiler daha iyi bir su rejimine maruz kaldığından dolayı verimleri daha yüksek olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, nohudun yüksek alanlarda kışlık yetiştirilme imkânlarının belirlenmesidir. Deneme, 1994-1996 yılları arasında kışlık olarak Haymana’da kurulmuş ve 2 kontrol ve 9 hat olmak üzere 11 genotip kullanılmıştır.  Araştırma sonucunda en yüksek verim, 357 kg/da ile AkN 454 numaralı hatta elde edilmiştir. Ancak, kışlık ekimlerde verimin yazlıklara oranla daha fazla olmasına karşın, antraknoz (Ascochyta rabiei Pass (Lab.) ve yabancı ot sorunu verimi kısıtlayan başlıca faktörler olarak gözlenmiştir.

Keywords

Yüksek alanlar; kışlık nohut; verim; antraknoz

References

• Anonim, 2009. http.//www.tarim.gov.tr
• Andrews, C.J. 1987.Low- temperature stress in field and forage crop production-an overview. Canadian J. of Plant Science 67:1121-1133.
• Aydoğan, A., N. Aydın ve A. Gürbüz, 2003. Orta Anadolu ve Geçit Bölgelerine Önerilen Bazı Nohut Çeşitlerinin Performansı.Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi. Tarla Bitkileri Islahı. Diyarbakır. Sayfa: 387-392.
• Aydoğan, A. and V. Karagül, 2007. Influence of some morphological traits on cold tolerance in grain lentil. Integrating legume biology for sustainable agriculture. Book of Absttracts. 6th. Europen conferanvce grain legumes. Pp: 104. 12-16 November 2007. Lisbon, Portugal.
• Berger, J.D., M. Ali, P.S. Basu, B.D. Chaudhary, S.K. Chaturvedi, P.S. Deshmukh, P.S. Dharmaraj, S.K. Dwivedi, G.C. Gangadhar, P.M. Gaur, J. Kumar, R.K. Pannu, K.H.M. Siddique, D.N. Singh, D.P. Singh, S.J. Singh, N.C. Turner, H.S. Yadava and S.S. Yadav, 2006. Genotype by environment studies demonstrate the critical role of phenology in adaptation of chickpea (Cicer arietinum L.) to high and low yielding enveronment of India. Field Crops Research, 98: 230-244.
• Bozoğlu, H. ve H. Özçelik, 2005. Nohutta (Cicer arietinum L.) Bazı Özelliklerin Genotip x Çevre İnteraksiyonları ve Stabilitesinin belirlenmesi. GAP IV. Tarım Kongresi 21-23 Eylül 2005 1. Cilt. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Sayfa: 834. Şanlıurfa.
• Davies, S.L., N.C. Turner, K.H.M. Siddique, J.A. Plummer and L. Leopart, 1999. Seed growth of desi and kabuli chickpea (Cicer arietinum L.) in a short season Mediterranean typ environment . Australian Jurnal of Experimental Agriculture, 39: 181-188.
• Düzgüneş, O., T. Kesici ve F.Gürbüz, 1983. İstatistik metotları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 861, Ders kitabı: 229. Ankara.
• Ertoy, N., H. Çancı, F.Ö. Ceylan ve C. Toker, 2005. Yazlık ve Kışlık Nohut Yetiştiriciliğinde İdeal Tip Seçimi. GAP IV. Tarım Kongresi 21-23 Eylül 2005 1. Cilt. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Sayfa: 834. Şanlıurfa.
• Hawtin, G.C. and K.B. Singh, 1984. Prospects and potential of winter sowing of chickpeas in the Mediterranean region. In: Saxena, M.C. and Singh, K.B. (eds.) Ascochyta Blight and Winter Sowing of Chickpeas, Martinus Nijhoff/Dr. W. Junk Publishers, The Hague, pp. 7-16.
• ICARDA, 1988. Annual Report. Food Legume Improvement Program. Aleppo, Syria.
• Küsmenoğlu, İ. and N. Aydın, 1995. The Current Status of Lentil Germplasm Exploitation for Adaptation to Winter Sowing in the Anatolian Highlands. Autumn-Sowing of Lentil in The Highlands Of West Asia and North Africa (Ed: J.D.H. Keating and I. Küsmenoğlu) Pp:64-71. CRIFC-Ankara.
• Kamal, M. 1988. Potential for winter chickpea in Morocco. Current plant Science and Biotechnology in Agriculture. World Crops: Cool Season Food Legumes. (Ed) R.J. Summerfield Cluwer Academic Publishers. Page: 175 The Netherlands.
• Leopart, L., S.L. Turner, S.L. Davies and K.H.M. Siddique, 2006. Variation in Pod production and abortion among chickpea cultivars under terminal drought. European jurnal of Agronomy, 24: 236-246.
• Malhotra, R.S. and M.C. Saxena, 1993. Screening for cold and heat tolerance in cool-season food legumes. In: Singh, K.B. and Saxena, M.C. (eds.) Breeding for Tolerance in Cool Season Food Legumes. John Wiley & Sons, Chichester, pp. 227-244.
• Özdemir, S., M. Engin ve A. Bayrak, 1992. Çukurova koşullarında Kışlık Ekime Uygun İri Taneli Nohut Çeşitlerinin Tespiti. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (3): 71-78.
• Porta-Puglia, A., T.W. Bretag, J.B. Brouwer, M.P. Hawer and S.A. Khalil, 2000. Direct and Indrect Influences of Morphological Variations on Diseases, Yield and Quality. Current Plant Science and Biotechnology in Agriculture. Linking Research and Marketing Opportinities for Pulses in the 21th. Editors: R. Knight. Century. Kluwer Academic Publishers.
• Saxena, M.C. 1984. Agronomic studies on winter chickpeas. In: Saxena, M.C. and Singh, K.B. (eds.) Ascochyta Blight and Winter Sowing of Chickpeas, Martinus Nijhoff/Dr. W. Junk Publishers, The Hague, pp. 123–139.
• Singh, K.B. 1987. Chickpea breeding. In: Saxena, M.C. and Singh, K.B. (eds.) The Chickpea. CAB Int., Wallingford, pp. 127-162.
• Singh, K.B. and M.V. Reddy, 1993. Resistance to Six Races of Ascochyta rabiei in the World Germplasm Collection of Chickpea, Crop Science, 33 (1-2): 186-189.
• Singh, P. 1991. Influence of water deficits on phenology growth and dry matter allocation in chickpea (Cicer arietinum). Field Crops Research, 28: 1-16.
• Singh K.B., R.S. Malhotra, M.C. Saxena and G. Bejiga, 1997. Superiority of winter sowing over traditional spring sowing of chickpea in the Mediterranean region. Agronomy Journal, 89:112-118.
• Şehirali, S. 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1089 Ders Kitabı:314, Ankara.
• Toker, C. and M.I. Çağırgan, 1998. The advantages of winter-sowing of chickpea (Cicer arietinum L.) lines in different continental Mediterranean environments. In: Arain M.A., Ahmad, M., Naqvi, S.S.M. and Ashraf, M. (eds.) New Genetical Approaches to Crop Improvement-III, Tando Jam, pp. 231-240.
• Ünal, G. 1988. Çeşitli sıklıklarda yazlık ve kışlık olarak ekilen nohutun çeşitli gelişme dönemlerinde topraktan kaldırdığı besin maddeleri ile büyüme ve verim arasındaki ilişkiler. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. İzmir. Yök Tez No: 4321.