SİYAH ALACA, ESMER VE ÇEŞİTLİ MELEZ GENOTİPLERİN DÖL VE SÜT VERİMİ ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 1995, Cilt: 4 Sayı: 1, - , 01.03.1995

Ahmet Gürbüz Mehmet Apaydın

Öz

Çalışmanın esas hedefi, 8-10 aylık yaşlarda köylerden satın alınan ve araştırma enstitüsünde büyütülen Esmer (E) x Yerli Sığır (Y.S.) G₁ ve Siyah Alaca (S.A.) x Y.S. G₁ ineklerin döl ve süt verim özelliklerinin tespiti olmuştur. Ayrıca araştırma enstitüsünde yetiştirilen S.A., E. ve S.A. x Yerli Kara (Y.K.) G₁ inekleri ile köy melezleri arasındaki farklar araştırılmıştır. İlkine doğurma yaşı, iki doğum arası süre, 1. ve 2. Iaktasyon süt verimleri ve laktasyon süreleri Siyah Alacalarda sırasıyla 28.1 ay, 391 gün, 4699 ve 5375 kg ve 300 ve 306 gün; Esmerlerde 32.2 ay, 391 gün, 4250 ve 4588 kg ve 304 ve 323 gün; S. A. X Y.K.G₁ melezlerinde 30 ay, 392 gün, 4524 ve 5207 kg ve 297 ve 311 gün; E X Y.S.G₁ melezlerinde 31.4 ay, 438 gün, 2577 ve 3401 kg ve 297 ve 299 gün; S.A. x Y.S. G₁, melezlerinde 30.2 ay, 407 gün, 2878 ve 3720 kg ve 280 ve 298 gün olarak bulunmuştur. Enstitüde yetiştirilen genotip grupları (S.A.. E. ve S. A. x Y.K.G₁) köy melezi genotip gruplarına (S.A. x Y.S.G₁ ve E. XY.S.G₁) göre bir üstünlük göstermişler ve bu farklar süt verimi için önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Esmer; Yerli Sığır; Siyah Alaca; süt verimi

UNTERSUCHUN ÜBER DİE MİLCHLEİSTUNGS-UNDFRUCHBARKEİTSMERKMALE VON SCHWARZBUNTE, BRAUNVİEH UND VERSCHİEDENEN KREUZUNGEN

Öz

Das Hauptziel der Untersuchung war, die Milchleistungs-und Fruchbarkeitsmerkmale der Braunvieh (B) x Yerli Siğir (Y.S.) und Schwarzbunte (Sb) x Y.S. R₁Kreuzungskühe, die mis den Dörfern im Alter von 8-10 Monaten verkauft und im Forschungsinstitut aufgewachsen wurden, festzustellen. Ausserdem wurden die Unterschiede zwischenı den im Forschungsinstitut gehaltenen Sb-, B-und Sb x Yerli Kara (Y.K.) R₁ Küchen und den oben envahnten Kreuzungskühen untersucht.

Das erste Kalbealter, Zwicshengeburtzeit, Milchleistungen und Laktationsdauer bei 1. und 2. Laktation  betrugen bei Schwarzbunte 28.1 Monaten, 391 Tage, 4699 und 5375 kg und 300 und 306 Tage; bei Braunvieh 32.2 Monaten, 391 Tage, 4250 ıınd 4588 kg und 304 und 323 Tage; bei Sb x Y.K. R₁ 30 Monaten, 392 Tage, 4524 und 5207 kg und 297 und 311 Tage; bei B x Y.S.R₁ 31.4 Monaten, 438 Tage, 2577 und 3401 kg und 297 und 299 Tage; bei Sb x Y.S. R₁ 30.2 Monaten, 407 Tage, 2878 und 3720 kg und 280 und 298 Tage. Die im Forschungsinstitut gehaltenen genetischen Gruppen zeigten eine Überlegenheit gegenüber den genetischen Gruppen der aus Dörfern verkauften genetischen Gruppen. Die Differenzen für die Milchleistungen waren  statistisch signifikant.

Anahtar Kelimeler

Braunvieh; yerli siğir; schwarzbunte; milchleistungs

Kaynakça

• AKMAN, N. 1982. Bala ve Polatlı D. Ü. Çiftliklerindeki yetiştirilen S.A. sığırlarda seleksiyonda kullanılacak ölçütler üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi (Basılmamış).
• ALPAN, O., H. YOSUNKAYA ve K. KILIÇ 1976. Türkiye'ye ithal edilen Esmer, Holştayn ve Simental sığırlar üzerinde karşılaştırmalı bir adaptasyon çalışması. Lalahan Z. A. Enst. Dergisi. 16(1-2.3-18).
• ANONYMOUS, 1987. Proje ve Uygulama Genel Müdürlüğü Kayıtları. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı.
• ANONYMOUS, 1991. Türkiye Hayvancılık Strateji Planı Çalışmaları.
• APAYDIN, M. 1984. Köy sığır popülasyonunun süt verimi yönünden ıslahı. Ankara Çayır Mer’a ve Zootekni Araştırma Enst. Yayın No: 96.
• BIY1KOĞLU, K. 1971. Türkiye Devlet Müesseselerinde yetiştirilen saf ve muhtelif kan dereceli Esmer sığırların yetiştirilme, vücut yapısı ve çeşitli verimleri üzerinde araştırma. A..Ü. Zir. Fak. Yay. : 96, Zir. Fak. Yay. 43 Araştırma servisi 21.
• BODISCO, V., A.VALLE, E. CARCIA and S. MENDOZA, 1977. Body. Weight changes in dairy cows during lactation and their effect on reproduction.Anim. Breed. Abstr.. 45 (7025).
• CENGİZ, F. 1982. Maka ve Koçaş D. Ü. Çiftlikleri koşullarında S.A. ve Esmer sığırların çeşitli özellikleri bakımından karşılaştırılması. Doktora Tezi (Basılmamış).
• BOIE, D. und H.O.GRAVERT, 1983. Kreuzungseffekte beim Kühen nach der Paarung Holştayn Friesian x Schwarzbunt Züchlungskunde55:177-1875.
• ÇEKGÜL, E. 1980. Lalahan V. Z. A. Enstitüsündeki Esmer, Holştayn ve Jersey ırkı ineklerin kimi döl verimi özellikleri. Lalahan Z. A. E. Dergisi. 20 (3-4): 113-134.
• DÜZGÜNEŞ. O., T. KESİCİ ve F. GÜRBÜZ. 1983. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları - II). A. Ü. Z. Fak.Yayınları: 1021 /295.
• EL KASHAB S., D. DREYER und D SMID 1975. Die Trachigkeitsdauer benim Rind als Mabstab zur Sicherung der vaterlichen Abstammung cines Kalbes. Züchungskunde. 47:235.
• ESSL, A. 1982. Untersuchungen zur problematik einer auf hohe Lebensleistung ausgericheten Zucht bei Milchkühen. Züchtungskunde 54:361-377.
• GABRIS, J.. L. TIMKO and M. DOBOS.1978. Breding and acclimatisation of Danish Black Pied caltle in Slovakia. Anim. Breed. Abstr.. 46 (2117).
• GÜRBÜZ, A., S. SABAZ, N. PEKTAŞ ve M. GÜNEYLİ, 1993. Çukurova Bölgesi için en uygun S. A. X G. S. K. melez kan düzeyinin tespiti. II. Döl ve Süt Verimi. TARIM Dergisi. Cilt:2. Sayı:2. Sayfa:57.
• GRÜTER, O. 1977. Progeny testing on the basis of the standart lactation Anim. Breed. Abstr.. 46 (102).
• GÜVEN, Y. 1977. Ankara Şeker Fabrikası Çiftliğinin Sığırlarında süt ve döl verimi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. Doktora Tezi (Basılmamış).
• HAGGER, CH. und J. CHAVEZ. 1982. Der Einfluss der Leerzeit, der Anfangsteistung und weiterer Effekte auf die 305-Tageleistung von Kühen des Schweizerischen Braunviehs. Züchtungskunde 54:73-85.
• HAIGER, A., W. OBRITZHAUSER, R STEINWENDER, S. KONARD and H.GREIMEL, 1978. Comparison of Austrian Brown cattle with Brown Swiss and Holstein - Friesian crossbreds. Anim. Breed. Abstr. 46 (1208).
• HOZ, E. and M. ROSENBERG, 1979. Production capacity in the Holstein Friesian and Brown Swiss breeds in the Peruvian tropics. Anim. Breed. Abstr. 47 (5932).
• KEMPTER, X., H. GRIMM, O. CZEEDIWODA, W. MÜLLER, M. MACK und K. RABOLD. 1981. Übcr den Einfluss von Haltungsverfahren aut die mittleren Herdenleistungen in Milcherzengerbetrieben in Baden-Wüttemberg. Züchtungskunde 53:28-34.
• KENDİR. H. S. ve H. ADA 1973. İsviçre Esmer sığırı ile bunların Boz ırk melezlerinin önemli verim özellikleri bakımından karşılaştırılması. T. B. T. A. K.Yay. 210.
• KÖTHER, H und H. J. LANGHOLZ, 1977. Untersuchungen zur Zuchtwert-schatzung von Kühen am Material der Schwarzbuntzuhet Niedersachsen. I.Systematich umwelteffekte und genetisch Parameter in aufcinander-folgenden Laktationen. Züchtungs¬kunde. 49:49-65.
• LEDERER, J., O. VOGT-ROHLF und H. BUTHMANN, 1975. Die Zuchtwert- schatzung von Bullen unter Berücksichtigung systematisher genetischer Einfluss. Züchtungskunde 47, 427.
• MARK, D. und G. OEPKE, 1973. Ein Beitrag Zur "optimalen" Lange der Rastzeit beinm Rind. Züchtungskunde 45: 190-207.
• ÖZKÜTÜK, K. 1980. Ceylanpınar D. Ü. Çiftliği S.A. sığırlarının ıslahı için önerilebilecek bazı maddeler ve çiftlikte tutulan kayıtlardan bu amaçla yararlanma olanaktan üzerine bir araştırma. Ç. Ü. Zir. Fak., Doçentlik Tezi (Basılmamış).
• ÖZCAN, L., E. PEKEL ve O. KAFTANOĞLU, 1976 a. Çukurova Bölgesi entansif tarım işletmelerinde yetiştirilen S.A.larda döl ve süt verimi ile vücut özellikleri üzerinde araştırmalar. Ayrı Baskı. Yıl 7. Sayı 4.
• ÖZCAN, L., E. PEKEL, A. N. ULUOCAK ve Ö. ŞEKERDEN, 1976 b. Çukurova Bölgesinde yetiştirilen Kilis sığırlarının ıslahında Holştayn Friesian geno-tipinden yararlanma olanakları. 1. Döl ve süt verimiyle ilgili özellikler. Ç. Ü. Zir. Fak. Aşrı Baskı, Yıl 7, Sayı 2.
• ROMBERG, F. J., H. SCHULTE-COERNE and D. L. SIMON. 1983. Genetische und phanotypiche Parameter für die ersten drei Laktationen rotbunter und schwarzbunter Kühe. Züchtungskunde 55: 163-176.
• SALAZAR, D. and V. E. HUMERTAS, 1978. Efficiency of milk production in the tropics in Colombia. Anim. Breed. Abstr..42(1224).
• SCHNEBERGER, M. 1974. Evaluation of results of milk-recording in Swiss Brown cattle. Anim. Breed. Abstr.. 42 (1703).
• SCHMITTEN, F., F. LÜKE, W. MÜSCH und W. TRAPPMANN, 1980. Gebrauchskreuzungen mit Deutschen Schwarzbunten. Züchungskunde 52. 155-164.
• SCHUBERT, U. J. CLAUS und E. ERNST. 1982. Konstitution, Fruchtbarkeit und Leistung bei Milckühen in modernen Haltungssystemen. Züchtungskunde 54: 16-24
• SEZGİN, Y. 1976. Holştayn, G. A. K. ve H x G. A. K. melez F1 ve G1 gruplarında beden yapısı ve bazı verim özellikleri. Lalahan Z. A. Enstitüsü Yayın No: 47.
• SİYAM, W. A. 1979. Trakya'daki devlet kuruluşlarında yetiştirilen S. A. sığır sürülerinde süt verimi bakımından genetik ve fenotipik yönelimler. A. Ü. Zir. Fak.. Doktora Tezi (Basılmamış).
• TUNCEL, E. ve M. EKER, 1971. Yalova D. Ü. Ç. de yetiştirilen S. A. sığırlarda döl ve süt verimleriyle ilgili özellikler üzerinde araştırmalar. A. Ü. Zir. Fak. Yıl: 21 Fasikül 3-4'den ayrı basım.
• ZIMMERMANN, E und H. SOMMER, 1973. Zum Laklationsverlauf von Kühen in Hochleistungsherden und dessen Beeinflussung durch nichter-bliche Faktoren. Züchtungskunde 45 : 75-88.
• YENER, S. M. 1979. Orta Anadolu’da D. Ü. Çiftliklerinde yetiştirilen Esmer sığırların süt verimindeki genetik yönelimler A. Ü. Zir. Fak., Doçentlik Tezi (Basılmamış).