Evaluation of financial statements of agricultural sector companies listed on Borsa İstanbul under high inflation conditions

Year 2025, Volume: 31 Issue: 2, 375 - 388, 19.12.2025

Alper Tunga Alkan , Hakan Acer

https://doi.org/10.24181/tarekoder.1671399

Abstract

Purpose: This study aims to analyze the financial data of five firms operating in the agricultural sector over the last three accounting periods and examine the impact of inflation accounting adjustments on ratio analysis, key audit issues, and Altman Z-Score models.
Design/Methodology/Approach: The financial statements of the selected firms were assessed in terms of inflation accounting adjustments to determine their impact on financial indicators and bankruptcy risk calculations.
Findings: The results indicate that inflation accounting adjustments enhance the accuracy of financial statements and improve bankruptcy risk assessments. While some firms managed to partially offset cost increases, others experienced significant declines in profit margins due to the negative effects of inflation adjustments. Firms with low profitability and liquidity problems faced greater challenges. No significant errors were identified in the inflation adjustment process, which was recognized as a key audit matter.
Research Limitations/Implications: Due to time constraints, this study focuses on the period starting from 2023/12, when inflation accounting was first applied. Future research could extend the analysis over a longer period to examine its long-term effects.
Originality/Value: This study evaluates the impact of inflation accounting on corporate financial stability, providing valuable insights into the financial implications of accounting adjustments in the agricultural sector. It contributes to the literature by offering empirical evidence specific to this sector.

Keywords

Agricultural economics , Altman Z score , BIST agricultural sector , high inflation , inflation accounting

Ethical Statement

This study did not involve any data collection from human participants (such as surveys, interviews, or experimental procedures) that would require ethics committee approval. Only publicly available secondary data were used. Therefore, ethics committee approval is not required.

Supporting Institution

This research was not supported by any institution or organization.

Project Number

Not applicable.

Thanks

he authors declare that there are no individuals or institutions to acknowledge for this study.

Tarım sektöründe enflasyon muhasebesinin etkileri: Borsa İstanbul’da yer alan sektör firmaları üzerine bir inceleme

Abstract

Amaç: Bu çalışma, tarım sektöründe faaliyet gösteren beş firmanın son üç hesap dönemine ait mali verilerini analiz ederek, enflasyon muhasebesi düzeltmelerinin rasyo analizi, kilit denetim konuları ve Altman Z-Skoru modelleri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır.
Tasarım/Metodoloji/Yaklaşım: Çalışmada, incelenen firmaların mali tabloları enflasyon muhasebesi düzeltmeleri açısından değerlendirilmiş ve enflasyonun finansal göstergeler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Enflasyon muhasebesinin firmaların iflas riski hesaplamalarına etkisi analiz edilmiştir.
Bulgular: Enflasyon muhasebesi düzeltmelerinin, mali tabloların daha gerçekçi sunulmasını sağladığı ve iflas risk hesaplamalarının doğruluğunu artırdığı gözlemlenmiştir. Bazı firmalar enflasyon düzeltmesi sayesinde maliyet artışlarını kısmen dengeleyebilmişken, bazı firmalar negatif etkilerle karşılaşmış ve kâr marjlarında düşüş yaşamıştır. Likidite problemi yaşayan firmalar için enflasyon düzeltmesinin daha zorlayıcı olduğu tespit edilmiştir. Kilit denetim konusu olarak belirlenen enflasyon düzeltmesi sürecinde önemli bir hata saptanmamıştır.
Araştırma Sınırlamaları/Etkileri: Çalışmada zaman kısıtlaması nedeniyle analizler, enflasyon muhasebesinin ilk uygulandığı 2023/12 dönemi ile sınırlıdır. Gelecekteki araştırmaların, enflasyon muhasebesinin uzun vadeli etkilerini incelemesi önerilmektedir.
Özgünlük/Değer: Bu çalışma, enflasyon muhasebesinin şirketlerin finansal tabloları üzerindeki etkilerini analiz ederek, muhasebe uygulamalarının şirketlerin mali istikrarına olan katkısını değerlendirmektedir. Literatüre, tarım sektörüne özgü finansal etkileri inceleyerek önemli bir katkı sağlamaktadır.

Keywords

Tarım ekonomisi , Altman Z skoru , BİST tarım sektörü , yüksek enflasyon , enflasyon muhasebesi

Ethical Statement

Bu çalışmada, etik kurul onayı gerektirecek herhangi bir insan katılımcıya yönelik veri toplama süreci (anket, mülakat, deneysel çalışma vb.) yürütülmemiştir. Çalışmada yalnızca kamuya açık ikincil veriler kullanılmıştır. Bu nedenle etik kurul onayı gerekmemektedir.

Supporting Institution

Bu çalışma herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından desteklenmemiştir.

Project Number

Not applicable.

Thanks

Yazarlar, bu çalışma kapsamında teşekkür edilmesi gereken herhangi bir kişi ya da kuruma yer olmadığını beyan eder.

References

• Acer, H. (2024). "Enflasyonun Gölgesinde Muhasebe: 2023-2024 Dönemi Türkiye Uygulamaları", İn Y. Koparan, M. Kandemir, & T. Bayrak (Eds.), Sosyal Bilimler Araştırmaları 4 (pp. 33–48). Palet Yayınları.
• Acer, H., Kazak, G., & Erdemir, N. K. (2024), "Enflasyon Muhasebesi Kavramı ve Temalar Üzerine VOSviewer İle Bibliyometrik Analiz", İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 34(183), 769–790.
• Altman, E. I., Iwanicz-Drozdowska, M., Laitinen, E. K., & Suvas, A. (2014), Distressed Firm and Bankruptcy Prediction in an International Context: A Review and Empirical Analysis of Altman’s Z-Score Model (SSRN Scholarly Paper No. 2536340). Social Science Research Network. https://doi.org/10.2139/ssrn.2536340.
• Analiz Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. (2024), Konfrut Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. 01 Ocak – 30 Eylül 2024 Ara Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Dipnotları [Sınırlı Denetim Raporu].
• Analiz Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş., & Özdemir, H., YMM, Sorumlu Denetçi. (2023), Konfrut Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. 01 Ocak – 31 Aralık 2023 Tarihi İtibarıyla Hazırlanmış Konsolide Finansal Tablolar, Dipnotları ve Bağımsız Denetçi Raporu [Bağımsız Denetçi Raporu].
• Anicic, J., Vujic, M., Anicic, D., & Vojinovic, Z. (2023), "Serbian agrarian policy in the vortex of high inflation and geopolitical risks", In Ekonomika Poljoprivreda-Economics of Agriculture (Vol. 70, Issue 1, pp. 309–321), Balkan Scientific Assoc Agrarian Economists. https://doi.org/10.59267/ekoPolj2301309A.
• Archambault, J. J., & Archambault, M. E. (1999), "A cross-national test of determinants of inflation accounting practices", The International Journal of Accounting, 34(2), 189–207. https://doi.org/10.1016/S0020-7063(99)00007-2.
• BIST. (2024), Borsa İstanbul A.Ş. Hakkında. https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/471/borsa-istanbul-hakkinda.
• Bozdoğan, T., & Çetin, Ö. O. (2023), "Enflasyon Muhasebesine Geri Dönüş: Enflasyon Muhasebesi Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi", Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, 12, 78–89. https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1378427.
• Demir, Ö. (2006), Enflasyon Muhasebesine Geçiş Sürecinde Ortaya Çıkan Uygulama Sorunlarının Değerlendirilmesi: Kuramsal ve Uygulamalı Bir Çalışma (Ulusal Tez Merkezi) [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. T.C. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim Dalı.
• Desalegn, G., Tangl, A., & Fekete-Farkas, M. (2022), "From Short-Term Risk to Long-Term Strategic Challenges: Reviewing the Consequences of Geopolitics and COVID-19 on Economic Performance", In SUSTAINABILITY (Vol. 14, Issue 21), MDPI. https://doi.org/10.3390/su142114455.
• Dinç, Y., & Akkaya, Y. (2023), Enflasyon Muhasebesi VUK/TMS Uygulamaları ve Karşılaştırması (Birinci Baskı), Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Ecovis Değer Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., & Bayram, M., SMMM, Sorumlu Denetçi. (2023), Yaprak Süt ve Besi Çiftlikleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Bağlı Ortaklığı 1 Ocak-31 Aralık 2023 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu [Bağımsız Denetçi Raporu].
• Ecovis Değer Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş. (2023), Yaprak Süt ve Besi Çiftlikleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. 01.01.2023-31.12.2023 Faaliyet Raporu [Faaliyet Raporu].
• Erdemir, N. K. (2010), "Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Meydana Gelen Aksaklıklar ve Çözüm Önerileri", Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksek Okulu Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 53–68.
• Eren Bağımsız Denetim A.Ş. (2023), 01 Ocak-31 Aralık 2023 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu [Bağımsız Denetçi Raporu].
• Eren Bağımsız Denetim A.Ş. (2024a), Agrotech Yüksek Teknoloji ve Yatırım A.Ş. 01 Ocak—30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Sınırlı Denetim Raporu [Sınırlı Denetim Raporu].
• Eren Bağımsız Denetim A.Ş. (2024b), Özsu Balık Üretim A.Ş. 01 Ocak – 30 Eylül 2024 Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Ara Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Dipnotlar [Sınırlı Denetim Raporu].
• Eren Bağımsız Denetim A.Ş., & Hikmet, N., Sorumlu Ortak Baş Denetçi. (2023), Özsu Balık Üretim Anonim Şirketi 01 Ocak – 31 Aralık 2023 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu [Bağımsız Denetçi Raporu].
• Godfray, H. C. J., Beddington, J. R., Crute, I. R., Haddad, L., Lawrence, D., Muir, J. F., Pretty, J., Robinson, S., Thomas, S. M., & Toulmin, C. (2010), "Food Security: The Challenge of Feeding 9 Billion People", Science, 327(5967), 812–818. https://doi.org/10.1126/science.1185383.
• Gökçen, G. (2023), Enflasyon Muhasebesi Vergi Usul Kanunu Kapsamında Enflasyon Muhasebesi Uygulamaları (Birinci Baskı), Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Gökten, S., Gökten, P. O., & Mollaoğulları, B. F. (2023), "Stoklar ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması: BIST30 İmalat İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme", İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1), Article 1. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1614.
• Gururaj, H. L., Janhavi, V., Lakshmi, H., Soundarya, B. C., Paramesha, K., Ramesh, B., & Rajendra, A. B. (2023), "A Machine Learning-Based Approach for Crop Price Prediction", Journal of Circuits, Systems and Computers. https://doi.org/10.1142/S0218126624500543.
• Hong, S.-C. (2013), "Land Reform and Large Landlords in South Korea’s Modernization Project", Seoul Journal of Korean Studies, 26(1), 23–45. https://doi.org/10.1353/seo.2013.0000.
• Karasioğlu, F., & Erdemir, N. K. (2005), "Enflasyon Muhasebesi Uygulamalarında Temel İşlemler Üzerine Bir Çalışma", Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2005(2), 145–167.
• Kent, K., Visentin, D., Peterson, C., Elliott, C., Primo, C., & Murray, S. (2025), "Food Insecurity Among Australian University Students Is Higher and More Severe Across an Extended Period of High Inflation: A Repeated Cross-Sectional Study 2022-2024", In Health Promotion Journal of Australia (Vol. 36, Issue 2), WILEY. https://doi.org/10.1002/hpja.70037.
• Keskin, B., & Gunes, E. (2024), "The European Green Deal: Implications for Turkey", In Mediterranean Politics (Vol. 29, Issue 5, pp. 792–804), Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd. https://doi.org/10.1080/13629395.2023.2201908.
• Koçak, H., Kısakürek, M. M., & Babacan, A. (2023), "Enflasyon Düzeltme İşlemlerinin İşletme Performansına Etkisi BİST’te Bir Uygulama (The Impact of Inflation Adjustment Procedures on Business Performance: An Application on Borsa Istanbul (BIST))", Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(2), 1525–1546. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.06.2059.
• Mawejje, J., & Lwanga, M. M. (2016), "Inflation dynamics and agricultural supply shocks in Uganda". In African Journal of Economic and Management Studies (Vol. 7, Issue 4, pp. 547–567), Emerald Group Publishing Ltd. https://doi.org/10.1108/AJEMS-07-2015-0079.
• Merdan, K. (2024), "Türkiye’nin Tarım Sektörü: Tarımının Dünü, Bugünü ve Yarını", Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), Article 1. https://doi.org/10.33399/biibfad.1337246.
• Miao, X., Yu, B., Xi, B., & Tang, Y. (2011), "Risk and regulation of emerging price volatility of non-staple agricultural commodity in China", In African Journal of Agricultural Research (Vol. 6, Issue 5, pp. 1251–1256), Academic Journals.
• Mutari, B., Sibiya, J., Bogweh Nchanji, E., Simango, K., & Gasura, E. (2021), "Farmers’ perceptions of navy bean (Phaseolus vulgaris L.) production constraints, preferred traits and farming systems and their implications on bean breeding: A case study from South East Lowveld region of Zimbabwe", In Journal Of Ethnobiology And Ethnomedicine (Vol. 17, Issue 1), BMC. https://doi.org/10.1186/s13002-021-00442-3.
• Nabernegg, M., Lange, S., & Kopp, T. (2024), "Inflation in Germany: Energy Prices, Profit Shares, and Market Power in Different Sectors", In International Journal Of Political Economy (Vol. 53, Issue 4, pp. 342–363), Routledge Journals, Taylor & Francis Ltd. https://doi.org/10.1080/08911916.2024.2429312.
• Naraghi, N., Moghaddasi, R., & Mohamadinejad, A. (2021), "Nexus between Energy Consumption and Agricultural Inflation: An Iranian Experience", In International Energy Journal (Vol. 21, Issue 1, pp. 159–170), Regional Energy Resources Info Center.
• Nyagari, F. M. (1977), Inflation accounting and present company financial reporting in Kenya fry. Business and Administration in the University of Nairobi.
• Özbay, Ü. (2023), "Türkiye’de Sanayileşme, CO2 Emisyonu, Ekonomik Büyüme ve Tarımsal Üretim İlişkisi: Ampirik Bir Uygulama", Tarım Ekonomisi Dergisi, 29(2), 79–91. https://doi.org/10.24181/tarekoder.1311715.
• Öztürk, V. (2006), Enflasyon Muhasebesi ve Banka Kârlarına Etkisi (Ulusal Tez Merkezi) [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Muhasebe - Finansman Bilim Dalı.
• Robson, K. (1994), "Inflation Accounting And Action At A Distance: The Sandilands Episode", Accounting Organizations And Society, Vol. 19(1), 45–82. https://doi.org/10.1016/0361-3682(94)90012-4.
• Sarban, C. (2022), "The Challenges of the Agricultural Sector of the Republic of Moldova in the Year 2022", In Scientific Papers-Series Management Economic Engineering in Agriculture and Rural Development (Vol. 22, Issue 4, pp. 645–654), Univ Agronomic Sciences & Veterinary Medicine Bucharest - Usamv.
• SGD Bağımsız Denetim Hizmetleri A.Ş., & Kocatüfek, N., Sorumlu Denetçi. (2024), İz Yatırım Holding A.Ş. ve Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2023 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolar Bağımsız Denetçi Raporu [Bağımsız Denetçi Raporu].
• Supron, B., & Lacka, I. (2024), "Impact Of The Covid-19 Pandemic On Agriculture In The Visegrad Countries: Results Of An Empirical And Econometric Analysis", In Zagadnienia Ekonomiki Rolnej (Vol. 381, Issue 4, pp. 96–127), Inst Agricultural and Food Economics-Natl Research Inst. https://doi.org/10.30858/zer/197100.
• TCCYO. (2024, March 26), Tarım & Gıda—Invest in Türkiye. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi. https://www.invest.gov.tr/tr/sectors/sayfalar/agrofood.aspx.
• Tilman, D., Balzer, C., Hill, J., & Befort, B. L. (2011), "Global food demand and the sustainable intensification of agriculture", Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(50), 20260–20264. https://doi.org/10.1073/pnas.1116437108.
• Tilman, D., Cassman, K. G., Matson, P. A., Naylor, R., & Polasky, S. (2002), "Agricultural sustainability and intensive production practices", Nature, 418(6898), 671–677. https://doi.org/10.1038/nature01014.
• Varol, N. (2022), "Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey", Muhasebe ve Finansman Dergisi, 93, Article 93. https://doi.org/10.25095/mufad.979514.
• Vukoje, V., & Zekic, V. (2010), "Economic Position Of Agricultural Enterprises In Vojvodina (2001-2009)", In Ekonomika Poljoprivreda-Economics Of Agriculture (Vol. 57, Issue 3, pp. 411–424), Balkan Scientific Assoc Agrarian Economists.
• Wu, S., Liu, X., Ali, A. M., & Awan, A. G. (2024), "The Impact of Climate Change and Natural Disasters on Pakistan’s GDP Growth: An ARDL Analysis", In Journal Of Environment & Development (Vol. 33, Issue 4, pp. 613–639), Sage Publications Inc. https://doi.org/10.1177/10704965241251664.
• Wudil, A. H., Usman, M., Rosak-Szyrocka, J., Pilar, L., & Boye, M. (2022), "Reversing Years for Global Food Security: A Review of the Food Security Situation in Sub-Saharan Africa (SSA)", In International Journal Of Environmental Research And Public Health (Vol. 19, Issue 22), MDPI. https://doi.org/10.3390/ijerph192214836.
• Yavuz, G. (2007), Enflasyon Muhasebesi ve Bir Uygulama (Ulusal Tez Merkezi) [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. T.C. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe Finansman Programı.
• Yavuz, H. (2025), "Tarım alt sektörlerinin finansal performanslarının DuPont analiz tekniği ile değerlendirilmesi", Tarım Ekonomisi Dergisi, 31(1), 133–148. https://doi.org/10.24181/tarekoder.1637415.
• Yavuzaslan-Söylemez, S. (2023), "İnşaat Sektöründe Enflasyon Muhasebesinin Tamamlanan İnşaat Maliyetine Etkisi", Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 3(2), Article 2.
• Yeni̇su, E. (2022), "Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi", Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), Article 27. https://doi.org/10.38155/ksbd.1165484.
• Yıldırım, H. A., & Yıldırım-Özkaya, Ç. (2007), Enflasyon Muhasebesi. Nobel Yayıncılık.
• Yu, X. (2018), "Engel curve, farmer welfare and food consumption in 40 years of rural China", In China Agricultural Economic Review (Vol. 10, Issue 1, pp. 65–77), Emerald Group Publishing Ltd. https://doi.org/10.1108/CAER-10-2017-0184;%252010.1108/caer-10-2017-0184.
• Yükçü, S., İçerli, M. Y., Söylemez, S. Y., & Korga, S. (2024), Enflasyon Düzeltmesi (1. Baskı), Gazi Kitabevi.