ORTA ÇAĞ’DA MÜSLÜMAN TÜRK DEVLET ADAMLARININ RÜYALARI

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 76, 155 - 177, 29.03.2024

Tülay Yürekli

https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.1409909

Öz

Tarih kaynaklarında Müslüman Türk devlet adamlarının çeşitli rüyaları kaydedilmiştir. Bu rüyalar rivayetlere dayanmakta olup neredeyse tamamı kurgudan ibarettir. Fakat bu rüyalar söz konusu dönemde hayata bakışı anlamak açısından ve Müslüman Türk hâkimlerinin üzerinde kısmen de olsa bir etki yaratmış olabileceğinden önemlidir. Müslüman Türk devlet adamlarının rüyalarında rehber kişilere rastlanır. Bu rehberlerin başında Hz. Muhammed gelir. Peygamber rüyada müjdeli haberler söyler, ikazda bulunur, doğrudan saltanatı müjdeler. Rüya sahiplerine Peygamber’den başka sûfî babalar ve şeyhler de rehberlik eder. Bu tür rüyaların ve diğerlerinin mesajları kıymetlidir. Dolayısıyla bunların doğru yorumlanması ve anlaşılması gerekir. Devlet adamları rüyalarını kendileri yorumlamakla birlikte rüya yorumcularına da başvururlar. Söz konusu dönemde aslında rüya yorumu herkesin ilgisini çeker. Zira rüyaların yaptırım gücü hayatın her alanında hissedilir. Bu çalışmada Orta Çağ’da farklı dönemlerde ve coğrafyalarda teşekkül eden Türk hanedanlıklarına mensup devlet adamlarının rüyaları tespit edilerek bu rüyaların etkileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rüya, Tolunoğlu Ahmed, Sultan Tuğrul, Gazneliler, Harezmşahlar, Timur, Memlûkler

Kaynakça

• Ahmed Eflâkî. (1973). Menâkibu’l Arifîn, Âriflerin Menkıbeleri, I-II, çev. Tahsin Yazıcı, Hürriyet, İstanbul. Ata Melik Cuveynî. (2013). Tarih-i Cihan Güşa, çev. Mürsel Öztürk, TTK, Ankara. Aziz b. Erdeşiri Esterâbadî. (1990). Bezm u Rezm, çev. Mürsel Öztürk, Kültür Bakanlığı, Ankara. Babur. (1970). Baburnâme (Babur’un Hatırâtı), I-III, çev. Reşit Rahmeti Arat, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. Baybars el-Mansuri. (2016). Et-Tuhfetu’l-Mulûkiyye fi’d-Devleti’t-Turkiyye, çev. Hüseyin Polat, TTK, Ankara. Beyhakî. (2019). Târîh-i Beyhakî, çev. Necati Lügal, TTK, Ankara. Bundârî. (1943). Zubdetu’n-Nusra, Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi, çev. Kıvameddin Burslan, TTK, Ankara. Büyükkol, S. & Öztütüncü, S. (2021). Türk Mitolojisindeki Karga/Kuzgun İmgesinin Çağdaş Türk Resim Sanatına Yansımaları. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14(33), s. 131-145.