Buhârî’nin meşhur hocalarından kabul edilen Abdullah b. Sâlih el-Mısrî’nin (ö. 223/838), el-Câmi‘u’s-Sahîh’teki rivâyetlerinin keyfiyeti hadis âlimleri arasında tartışma konusu olmuştur. Sünen sahiplerinden Ebû Dâvûd, Tirmizî ve İbn Mâce’nin rivayetlerine yer verdiği Abdullah b. Sâlih, Buhârî’nin kendisiyle mülaki olduğu ve aynı zamanda kendisinden el-Edebü’l-müfred, el-Kırâe halfe’l-imâm ve et-Târîhu’l-kebîr gibi eserlerinde rivâyette bulunduğu önemli bir şahsiyettir. Ancak el-Câmi‘u’s-Sahîh’inde ondan doğrudan rivâyette bulunup bulunmadığı, Hadis âlimleri arasında tartışma konusu olmuştur. İsmâîlî (ö. 371/982) ve Hâkim (ö. 405/1014) Buhârî’nin Sahîh’inde ondan hiçbir hadis tahrîc etmediğini iddia ederken Zehebî (ö. 748/1347) ve Aynî (ö. 855/1451) tahrîçte bulunduğu görüşünü savunmaktadır. Bu ihtilafın iki sebepten kaynaklandığını söylemek mümkündür. Birincisi, Sahîh’in nüshaları arasında farklılıkların bulunması, ikincisi de Buhârî’nin bazı râvileri mühmel olarak zikretmesidir. Bu çalışmada Sahîh’in muhtelif nüshalarını araştırıp onlarda kimliği “Abdullah b. Sâlih”, “Abdullah” ve “Ebû Sâlih” şekillerinde söylenen kişinin, gerçekten Abdullah b. Sâlih el-Mısrî olup olmadığı üzerinde durulacaktır. Ayrıca bu meselede görüş belirten muhaddislerin dayandıkları delillere rivâyet ve dirâyet açısından temas edileceği gibi, rivâyetlerde kullanılan tahammül ve edâ sîgalarının nasıl anlaşılması gerektiğine de dikkat çekilecektir. Nihayet, Buhârî’nin Sahîh’inde Abdullah b. Sâlih’ten tahrîçte bulunup bulunmadığı, şayet bulunmuş ise bunu hangi maksatla yani ihticâc için mi yoksa istişhâd için mi yaptığı hususu tespit edilmeye çalışılacaktır.
The quality of the narrations of 'Abdullah b. Salih al-Misrî (d. 223/838), one of al-Bukhârî's famous teachers, in al-Jâmi al-Sahîh has been a matter of debate among hadîth scholars. Abdullah b. Salih, whose narrations are narrated by Abu Dâwûd, al-Tirmidhî and Ibn Mâjah, is an important figure whom al-Bukhârî interviewed and also narrated from him in his works such as al-Adab al-mufred, al-Kirâʾa Khalfa al-imâm and al-Târîkh al-kabîr. However, whether he narrated directly from him in al-Jâmi al-Sahîh has been a matter of debate among the scholars of Hadith. Ismâ'îlî (d. 371/982) and al-Hâkim (d. 405/1014) claim that al-Bukhârî did not narrate any hadîth from him in his Sahîh, while al-Zaḥebî (d. 748/1347) and al-'Aynî (d. 855/1451) argue that he did. It is possible to say that this disagreement is due to two reasons. The first is that there are differences between the copies of the Sahîh, and the second is that al-Bukhârî mentioned some of the narrators in an incomplete form. In this study, we will investigate various copies of the Sahîh and focus on whether the person whose identity is mentioned as "Abdullah b. Sâlih", "Abdullah" and "Abû Sâlih" in them is really Abdullah b. Sâlih al-Misrî. In addition, we will touch upon the evidences relied upon by the muhaddithis who express an opinion on this issue in terms of narration and dirāyah, and we will also draw attention to how the sîgas of tahammul and âdâ used in the narrations should be understood. Finally, we will try to determine whether al-Bukhârî has made any tahrīj from 'Abdullah b. Salih in his Sahīh, and if so, for what purpose, i.e., for ihtijâj or istishhâd.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Religious Studies |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2023 |
Submission Date | February 24, 2023 |
Acceptance Date | May 23, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 9 Issue: 1 |