TÜRKİYE’NİN DENİZ YOLU İHRACATINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Year 2021, Volume: 1 Issue: 2, 1 - 14, 30.10.2021

Abdulkadir Sezai Emeç

Abstract

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK, 2020)’nun verilerine göre, Türkiye’nin toplam ihracatının %59’u, toplam ithalatının ise %52’si deniz yolu ile yapılmaktadır. Söz konusu bu oranlar deniz yolu ticaretinin Türkiye ekonomisi için önemini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin deniz yolu ihracatını etkileyen faktörleri incelemektir. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmanın analizinde; Türkiye’nin deniz yolu ile gerçekleştirdiği toplam ihracatı, konteyner elleçleme miktarı, reel döviz kuru, petrol fiyatları, Baltık Kuru Yük Endeksi (Baltic Dry Index- BDI), sanayi üretim endeksi ve kukla değişken olarak 2016 ve 2019 yılındaki kırılmalar kullanılmıştır. 2013-2020 dönemine ait aylık verilerin kullanıldığı çalışmada, yapısal kırılmalı FMOLS (Tamamen Değiştirilmiş Sıradan En Küçük Kareler- Fully Modified Ordinary Least Square) yöntemi ile ekonometrik tahminler yapılmıştır. FMOLS analiz sonuçlarına göre; konteyner elleçleme miktarı, sanayi üretim endeksi ve petrol fiyatları değişkenleri deniz yolu ihracatını uzun dönemde pozitif ve anlamlı etkilerken reel döviz kuru ve Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI) değişkenlerinin negatif ve anlamlı yönde etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Kukla değişkenlerin etkisinin ise anlamsız olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Deniz yolu ihracatı, FMOLS, Elleçleme, BDI

References

• Açık, A. (2019). Volatility spillover from global container freight indices to port throughputs in Turkey. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 5(1), 101-113.
• Açık, A. (2020). The impact of uncertainty on international trade: An evidence from container traffic in Turkish ports. Journal of Politics, Economy and Management 3(2), 1-10.
• Açık, A. (2021). Do shocks have permanent or transitory effects on container traffıc in Turkish ports/şokların türk limanlarındaki konteyner trafiği üzerindeki etkisi kalıcı mıdır geçici midir?Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 5(1), 31-45.
• Açık, A. ve Ayaz, İ. S. (2021). Impact of Transport Infrastructure Investments On Port Throughputs: An Effıcıency Approach. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 31, 43-58.
• Açık, A., Sağlam, B. B. ve Tepe, R. (2019). Time Varying Causality Between Exchange Rate and Container Handling Volume in Turkish Ports. Transport Logistics: The International Journal, 19(46), 1-11.
• Chi, J., ve Cheng, S. K. (2016). Do Exchange Rate Volatility and Income Affect Australia’s Maritime Export Flows to Asia. Transport Policy, 47, 13-21.
• Coto-Millan, P., Banos-Pino, J. ve Rodriguez-Alvarez, A. (2010). Economic efficiency in Spanish ports: some empirical evidence. Maritime Policy & Management, 27(2), 169-174.
• DTO (2021). Denizcilik Sektör Raporu, İstanbul.
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 251-276.
• Fratila, A., Gavril, I. A., Nita, S. C. ve Hrebenciuc, A. (2021). The Importance of Maritime Transport for Economic Growth in the European Union: A Panel Data Analysis. Sustainability, 13(14), 1-23.
• Gregory, A. W. ve Hansen, B. E. (1996). Practitioners Corner: Tests for cointegration in models with regime and trend shifts. Oxford bulletin of Economics and Statistics, 58(3), 555-560.
• Hansen B. E. (1992). Tests for parameter instability in regressions with I(1) processes. Journal of Business and Economic Statistics, 10(3): 321-335.
• Kaplan, F. (2015). Oil price, exchange rate and economic growth in Russia: a multiple structural break approach. Advances in Management and Applied Economics, 5(4), 91-104.
• Kim, C. B. (2016). Impact of exchange rate movements, global economic activity, and the BDI volatility on loaded port cargo throughput in South Korea. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 32(4), 243-248.
• Kim, C. B. (2017). Does exchange rate volatility affect Korea's seaborne import volume. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 33(1), 43-50.
• Koçak, H. İ. (2012). Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Gelişmeler ve Deniz Ticaretine Yansımaları. Ankara: Deniz Ticaret Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test with Two Structural Breaks. Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089.
• Maki, D. (2012). Tests for cointegration allowing for an unknown number of breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015.
• Narayan, P. K. ve Popp, S. (2010). A New Unit Root Test with Two Structural Breaks in Level and Slope at Unknown Time. Journal of Applied Statistics, 37(9), 1425-1438.
• Özer, M., Canbay, Ş. ve Kırca, M. (2020). The Impact of Container Transport on Economic Growth in Turkey: An ARDL Bounds Testing Approach. Research in Transportation Economics, 101002.
• Phillips, P. C. ve Hansen, B. E. (1990). Statistical Inference in Instrumental Variables Regression with I (1) Processes. The Review of Economic Studies, 57(1), 99-125.
• Saeed, N. (2020). The effects of exchange rate on Norway’s bilateral trade flow to the UK via maritime and other transport modes: Does the ‘Marshall-Lerner’condition hold. Journal of International Logistics and Trade, 18(2), 61-76.
• United Nations Conference on Trade and Development. Review of Maritime Transport (2020). Geneva: United Nations; 2020. https://unctad.org/system/files/official-document/rmt2020_en.pdf. Erişim Tarihi: 01.09.2021.
• Westerlund, J., ve Edgerton, D. L. (2006). New İmproved Tests For Cointegration With Structural Breaks. Journal of Time Series Analysis, 28(2), 188-224.
• Wignaraja, G., Vickers, B. ve Ali, S. (2021), Harnessing Maritime Trade for Post-COVID Recovery and Resilience-Building in the Commonwealth. International Trade Working Paper 2021/11.
• Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, The Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics 10(3), 251-270.