Türkçe Dersinde Çizgi Roman Kullanımının Ses Olaylarının Öğretimine Etkisi

Year 2025, Volume: 9 Issue: 3, 479 - 504, 30.11.2025

Devrim Murat Güzelküçük , Remzi Can

Abstract

Türkçe dersinde ses olayları öğrenciler için öğrenilmesi zor konulardan birisidir. Çizgi romanların çizimleri ve esprili dilleriyle öğrencilerin dikkatini çeken bir tür olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmada araştırmacılar tarafından tasarlanan ve basılan çizgi romanların ses olaylarının öğretimine etkisi incelenmek istenmiştir. Araştırma karma yöntemlerden açımlayıcı sıralı desen ile gerçekleştirilmiştir. Nicel boyutta yarı deneysel desen, nitel boyutta olgubilim deseni benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 5. sınıfta öğrenimlerini sürdüren 76 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen ses olayları başarı testi ile, nitel verileri ise deney grubunda yer alan gönüllü 10 kişiyle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir Nicel kısımdaki verilerin analizinde SPSS programından destek alınarak bağımsız gruplar t testi yapılmıştır. Nitel kısımdaki veriler MAXQDA 24 programından yararlanılarak içerik analizi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın ön test verilerine göre deney ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken çalışmanın son test verilerinde deney ve kontrol grupları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Öğrenciler, çizgi romanları eğlenceli, okumayı ve anlamayı kolaylaştırıcı bulmuşlardır. Kapak tasarımı, karakter çizimi, olay örgüsü gibi unsurlarının dikkat çekici, Türkçe dersinde araştırmacılar tarafından tasarlanan çizgi romanların kullanılmasının olumlu olduğunu ve ses olaylarının öğretiminde ise etkili olduğunu belirten çeşitli görüşleri daha sık dile getirmişlerdir. Araştırma sonuçlarından hareketle çizgi romanların ses olaylarının öğretiminde kullanılması önerilmektedir.

Keywords

Çizgi romanlar , ortaokul öğrencileri , ses olayları

Ethical Statement

Bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması gerektiği belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerin hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

The Effect of Using Comic Books in Turkish Language Lessons on Teaching of Phonological Phenomena

Abstract

Phonetic phenomena are one of the most challenging topics for students in Turkish language classes. Comic books are considered a genre that captures students’ attention with their illustrations and humorous language. Therefore, this study aimed to examine the effect of comic books designed and published by researchers on the teaching of phonetic phenomena. The research was conducted using a mixed-methods approach with an explanatory sequential design. A quasi-experimental design was adopted for the quantitative dimension and a phenomenological design for the qualitative dimension. The study group consisted of 76 5th-grade students. The quantitative data were obtained using a phonetic phenomena achievement test developed by the researchers, while the qualitative data were collected through a semi-structured interview form conducted with 10 volunteers in the experimental group. In the analysis of quantitative data, an independent groups t-test was performed using the SPSS program. Qualitative data were analyzed through content analysis with the MAXQDA 24 program. According to the pre-test data, no significant difference was found between the experimental and control groups, while the post-test data showed a significant difference in favor of the experimental group. Students found the comics enjoyable and helpful for reading and comprehension. They frequently expressed opinions stating that the use of comics designed by researchers in Turkish lessons was positive and effective in teaching phonics, highlighting elements such as cover design, character drawing, and plot as appealing. Based on the research findings, it is recommended that comic books be used in teaching phonics.

Keywords

Comic books , phonological phenomena , secondary school students

Ethical Statement

In this study, all the rules specified to be followed within the scope of “Higher Education Institutions Scientific Research and Publication Ethics Directive” were complied with. None of the actions specified under the heading “Actions Contrary to Scientific Research and Publication Ethics”, which is the second part of the directive, have been taken.

References

• Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil-ana çizgileriyle dilbilim [Linguistics in all its aspects with its core principles]. Özkan.
• Aldahash, R., & Altalhab, S. (2020). The effect of graphic novels on EFL learners’ reading comprehension. International Journal of Applied Linguistics and English Literature, 9(5), 19-26. https://doi.org/10.7575/aiac.ijalel.v.9n.5p.19
• Baetens, J., & Frey, H. (2015). The graphic novel: An introduction. Cambridge University.
• Balcı, A. (2012). Cumhuriyet dönemi ilköğretim Türkçe dersi öğretim programlarında dil bilgisi öğretimi [Teaching grammar in primary school Turkish language courses during the Republican era]. In M. Özbay (Ed.), Türkçe eğitimi açısından dil bilgisi öğretimi [Teaching grammar in Turkish language education] (pp. 1-44). Pegem.
• Banguoğlu, T. (1986). Türkçenin grameri [Turkish grammar]. Türk Dil Kurumu.
• Bilgin, M. (2006). Anlamdan anlatıma Türkçemiz [From meaning to expression in our Turkish]. Anı. Bosma, K., Rule, A. C., & Krueger, K. S. (2013). Memorable, enjoyable reading about American Revolution with graphic novels. Social Studies Research and Practice, 8(1), 1-17.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Pegem.
• Çiftçi, M. (1998). Türkçe öğretiminde temel ilkeler [Basic principles in Turkish language teaching]. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 1(1), 59-71.
• Clark, J. S. (2013). Your credibility could be shot: Preservice teachers’ thinking about nonfiction graphic novels, curriculum decision making, and professional acceptance. Social Studies, 104(1), 38-45.
• Cook, M. P. (2016). Now I “see”: The impact of graphic novels on reading comprehension in high school English classrooms. Literacy Research and Instruction, 56(1), 21-53. https://doi.org/10.1080/19388071.2016.1244869
• Derman, S. (2008). Dil bilgisi öğretiminde metinlerin seçimi üzerine bir araştırma (7. sınıf) [A research on choosing texts in grammar teaching (7th class)]. (Publication No. 235267) [Doctoral dissertation, Selçuk University]. National Thesis Center.
• Drucker, J. (2008). What is graphic about graphic novels? English Language Notes, 46(2), 39-55. https://doi.org/10.1215/00138282-46.2.39
• Edwards, B. (2009). Motivating middle school readers: The graphic novel link. School Library Media Activities Monthly, 25(8), 56-58.
• Efendioğlu, S., & İşcan, A. (2010). Türkçe ses bilgisi öğretiminde ses olaylarının sınıflandırılması [Classificatıons of phonetic events at the Turkish phonetics teaching]. Turcology Research, 17(43), 121-143.   Erdem, İ., & Çelik, M. (2011). Dil bilgisi öğretim yöntemi üzerine değerlendirmeler [Evaluations on grammar teaching methods]. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, terature and History of Turkish or Turkic, 6(1), 1057-1069. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1988
• Ergin, M. (2002). Türk dil bilgisi [Turkish grammar]. Bayrak.
• Faza, Z. (2020). Students’ perception of reading graphic novel to improve reading comprehension (Case study at Senior High School of Darul Ulum Banda Aceh). (Publication No. 150203194) [Doctoral dissertation, UIN Sunan Kalijaga Yogyakarta]. UIN Ar-Raniry.
• İlhan, G. O., & Oruç, Ş. (2019). Sosyal bilgiler dersinde çizgi roman kullanımı: Teksas tarihi [Comic books use in social studies lesson: Texas history]. Education and Science, 44(198), 327-341. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7830
• Jacobs, D. (2007). More than words: Comics as a means of teaching multiple literacies. English Journal, 96(3), 19-25. https://doi.org/10.2307/30047289
• Jennings, K. A., Rule, A. C., & Vander Zanden, S. M. (2014) Fifth graders’ enjoyment, interest, and comprehension of graphic novels compared to heavily-illustrated and traditional novels. International Electronic Journal of Elementary Education, 6(2), 257-274.
• Kennedy, U., & Chinokul, S. (2020). Effect of the scaffolded reading experience using a graphic novel on the English reading comprehension and reading motivation of Thai EFL students. LEARN Journal: Language Education and Acquisition Research Network Journal, 13(2), 158-175.
• Lapp, D., Wolsey, T. D., Fisher, D., & Frey, N. (2012). Graphic novels: What elementary teachers think about their instructional value. Journal of Education, 192(1), 23-34. https://doi.org/10.1177/002205741219200105
• Larsen-Freeman, D. (2011). Teaching and testing grammar. Pearson.
• Lo, P., Allard, B., Ho, K. K. W., Chen, J. C. C., Okada, D., Stark, A., Henri, J., & Lai, C. C. (2018). Librarians’ perceptions of educational values of comic books: A comparative study between Hong Kong, Taiwan, Japan, Australia and New Zealand. Journal of Librarianship and Information Science, 51(4), 1103-1119. https://doi.org/10.1177/0961000618763979
• Mathews, S. A. (2011) Framing preservice teachers’ interpretations of graphic novels in the social studies classroom. Theory & Research in Social Education, 39(3), 416-446. https://doi.org/10.1080/00933104.2011.10473461
• Maxwell, J. A. (2016). Expanding the history and range of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research, 10(1), 12-27. https://doi.org/10.1177/1558689815571132
• McCloud, S. (1994). Understanding comics: The invisible art. Harper Perennial.
• Mertler, C. A., Vannatta, R. A., & LaVenia, K. N. (2016). Advanced and multivariate statistical methods: practical application and interpretation. Routledge.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Miller, S. (2005). Developing and promoting graphic novel collections. Neal-Schuman.
• Ministry of National Education (MoNE). (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) [Turkish language course curriculum (Primary and secondary school grades 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, and 8)]. MEB.
• Mulligan, R. (2014). The reality/fantasy narrative and the graphic novel. In G. Hoppenstand (Ed.), The graphic novel (pp. 41-53). Grey House.
• Nunan, D. (1991). Language teaching methodology: A textbook for teachers. Prentice Hall International.
• Okur, A., & Yılmaz, Y. (2006). Dil bilgisi öğretimi [Grammar teaching]. In C. Yıldız (Ed.), Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi [Teaching Turkish from theory to practice according to the new curriculum] (pp. 297-336). Pegem.
• Onan, B. (2012). Dil bilgisi öğretiminde temel ilkeler ve izlenen aşamalar [Basic principles and stages followed in teaching grammar]. In M. Özbay (Ed.), Türkçe eğitimi açısından dil bilgisi öğretimi [Teaching grammar in Turkish language education] (pp. 71-102). Pegem.
• Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri II [Turkish Special Teaching Methods II]. Öncü Kitap.
• Patten, M. L., & Newhart M. (2018) Understanding research methods: An overview of the essentials. Taylor & Francis.
• Sabbah, M., Masood, M., & Iranmanesh, M. (2013). Effects of graphic novels on reading comprehension in Malaysian year 5 students. Journal of Graphic Novels & Comics, 4(1), 146-160. https://doi.org/10.1080/21504857.2012.757246
• Schneider, E. F. (2014). A survey of graphic novel collection and use in American public libraries. Evidence Based Library and Information Practice, 9(3), 68-79. https://doi.org/10.18438/B83S44
• Schwertner, A. (2008). Motivating reluctant readers through graphic novels: An action research project. Texas Tech University.
• Simmons, M., & O’Bryant, B. (2009). Journey into the world of manga and graphic novels. Library Media Connection, 27(4), 16-17.
• Smetana, L. (2010). Graphic novel gurus: Students with learning disabilities enjoying real literature. California Reader, 44(1), 3-14.
• Stephens, W. S. (2014). The influence of engagement with graphic narrative text formats on student attitudes towards the school library [Unpublished doctoral dissertation]. University of North Texas.
• Temizkan, M. (2012). Metin temelli dil bilgisi öğretimi ve uygulamaları [Text-based grammar teaching and applications]. In M. Özbay (Ed.), Türkçe eğitimi açısından dil bilgisi öğretimi [Teaching grammar in Turkish language education] (pp. 129-150). Pegem.
• Topkaya, Y. (2014). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinde eğitici çizgi roman kullanımının bilişsel ve duyuşsal öğrenmelere etkisi [Impact of usage of comics on cognitive and emotional learning in citizenship and democracy education classes] (Publication No. 366519) [Doctoral dissertation, Atatürk University]. National Thesis Center.
• Trochim, W., & Donnelly, J. P. (2008). The research methods knowledge base. Cengage Learning.
• Ünal, O. & Demirkaya, H. (2019). Eğitici çizgi romanın sosyal bilgiler dersinde kullanılmasına yönelik yarı deneysel bir çalışma [A semi-experimental study on the use of educational comics in social studies]. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), (40), 92-108. https://doi.org/10.32003/iggei.569650
• Wong, S. W. L., Miao, H., Cheng, R. W., & Yip, M. C. W. (2016). Graphic novel comprehension among learners with differential cognitive styles and reading abilities. Reading & Writing Quarterly, 33(5), 412-427. https://doi.org/10.1080/10573569.2016.1216343
• Wong, S. W., Li, W. O., & Cheung, A. (2023). Graphic novel reading comprehension in Chinese children with developmental language disorder (DLD). Reading and Writing, 36(7), 1631-1649. https://doi.org/10.1007/s11145-022-10346-7
• Yenen Avcı, Y. (2014). Türkçe ders kitaplarında ses olayları [Sound events in Turkish course books]. Ege Journal of Education, 15(2), 497-520. https://doi.org/10.12984/eed.35154