Düzce İli fındık bahçelerindeki entomopatojen nematod faunasının belirlenmesi ve fındık kurduna (Curculio nucum L.) (Col.: Curculionidae) karşı laboratuvarda etkinliklerinin araştırılması

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 1, 7 - 20, 13.06.2017

Samet Gürel Uğur Gözel

Öz

Bu çalışma, 2011-2012 yıllarında Düzce İli fındık bahçelerindeki entomopatojen nematod (EPN) faunasının belirlenmesi amacı ile gerçekleştirilmiştir. Düzce İlindeki fındıkbahçelerinden toplam 333 toprak örneği alınmıştır. EPN’ler topraktan tuzak konukçu olan Galleria mellonella L. (Lep.: Pyralidae)’nın son dönem larvaları kullanılarak elde edilmiştir. Alınan toprak örneklerinden 28 adet EPN izolatı elde edilmiş ve EPN elde edilme oranı %8.4 olarak belirlenmiştir. EPN izolatlarının morfolojik özellikleri belirlenmiş ve morfometrik ölçümler doğrultusunda tür teşhisleri yapılmıştır. Morfometrik ölçümleri yapılan 28 izolattan 22’sinin Heterorhabditis bacteriophora, 3’ünün Steinernema feltiae, 2’sinin S. carpocapsae, 1 izolatın ise S. affine olduğu tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışma ile Düzce İli fındık bahçelerinde en yaygın EPN türünün H. bacteriophora olduğu belirlenmiştir.
Fındık kurdu larvalarına karşı üç sıcaklık (10, 15 ve 25 ºC), bir uygulama dozu (250 IJ/larva) ve dört EPN türünün (S. feltiae (113), S. affine (46), S. carpocapsae (1133), H. bacteriophora (44)) kullanıldığı deneme yedinci günün sonunda belirlenmiştir. EPN’lerin fındık kurdu larvalarında meydana getirdikleri ölüm oranı, uygulama sıcaklığının artmasına bağlı olarak artmıştır. S. affine türünün düşük sıcaklık uygulamasında (10 °C) C. nucum larvaları üzerinde gösterdiği ölüm oranı diğer türlere göre en az olduğu (%9), S. carpocapsae türünün ise en fazla olduğu (%36.3) belirlenmiştir. 25 °C’de H. bacteriophora’nın fındık kurdu larvalarında meydana getirdiği %90.9 ölüm oranı ile diğer nematodlara göre daha etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Entomopathogenic nematodes, Curculio nucum

Kaynakça

• Bedding R.A. & R.J. Akhurst 1975. A simple technique for the detection of insect parasitic rhabditid nematodes in soil. Nematologica, 21: 109-110.
• Belair G., A.M. Koppenhöfer, J. Dionne & L. Simard 2010. Current and potential use of pathogens in the management of turfgrass insects as affected by new pesticide regulations in North America. International Journal of Pest Management, 56: 51-60.
• Blum B., R. Kron Morelli, V. Vinotti & A. Ragni 2009. Control of Curculio Nucum, the Hazelnut Borer, by Entomopathogenic Nematodes. Acta Horticulturae (ISHS) 845:567-570 http://www.actahort.org/books/845/845_89.htm.
• Bozoğlu M. 2002. Türkiye'nin fındık politikası ve reform arayışları. Türkiye'de Uygulanan Fındık Politikaları ve Fındığın Geleceği Konferans-Paneli, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Samsun, 9-24.
• Bruck D.J. & V.M. Walton 2007. Susceptibility of the filbertworm (Cydia latiferreana, Lepidoptera:Tortricidae) and filbert weevil (Curculio occidentalis, Coleoptera:Curculionidae) to entomopathogenic nematodes. Journal of Invertebrate Pathology, 96: 93-96.
• Güneş Ç. & U. Gözel 2011. Marmara Bölgesi’ndeki entomopatojen nematod faunasının belirlenmesi. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 2: 103-118.
• Hazır S., H.K. Kaya, S.P. Stock & N. Keskin 2004. Entomopathogenic nematodes (Steinernematidae and Heterorhabditidae) for biological control of soil pests. Turkish Journal of Biology, 27: 181-202.
• Hominick W.M., A.P. Reid, D.A. Bohan & B.R. Briscoe 1996. Entomopathogenic nematodes-biodiversity, geographical distribution and the convention on biological diversity. Biocontrol Science and Technology, 6: 317-331.
• Hominick W.M., B.R. Briscoe, F.G. Del-Pino, J. Heng, D.J. Hunt, E. Kozodoy, Z. Mracek, K.B. Nguyen, A.P. Reid, S. Spiridonov, P. Stock, D. Sturhan, C. Waturu & M. Yoshida 1997. Biosystematics of entomopathogenic nematodes: current status, protocols and definitions. Journal of Helminthology., 71: 271-298.
• Işık M., O. Ecevit, M.A. Kurt & T. Yücetin 1987. Doğu Karadeniz bölgesi fındık bahçelerinde entegre savaş olanakları üzerinde araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, 20-95.
• Georgis R., A.M. Koppenhöfer, L.A. Lacey, G. Belair, L.W. Duncan, P.S. Grewal, M. Samish, L. Tan, P. Torr & R.W.H.M. Van Tol 2006. Successes and failures in the use of parasitic nematodes for pest control. Biological Control, 38: 103–123.
• Gözel, U., Güneş, Ç., 2012. Occurence of Entomopathogenic Nematodes in Turkey. 31st International Symposium of the European Society of Nematologists. 23-27 September 2012, Adana, Turkey, 102p.
• Grewal P.S., R.U. Ehlers & D.I. Shapiro-Ilan 2005. Nematodes as Biocontrol Agents. CABI Publishing, USA 506 p.
• Griffin C.T., R. Chaerani, D. Fallen, A.P. Reid & M.J. Downs 2000. Occurence and distribution of the Entomopathogenic Nematodes Steinernema spp. and Heterorhabditis indica in Indonesia. Journal of Helminthology, 74: 143-150.
• Kaya H.K. & S.P. Stock 1997. Techniques in insect nematology. In “Manual of Techniques in Insect Pathology” (L. Lacey, Ed.), Academic Pres, San Diego, CA 281-324.
• Klein M.G. 1990. Efficacy against soil-inhabiting insect pests. Gaugler, R. & H.K Kaya (Eds) Entomopathogenic Nematodes in Biological Control. Boca Raton, Florida, CRC Press, 195-214.
• Koppenhofer A.M. 2000. Nematodes. Field Manual of Techniques in Invertebrate Pathology. in L.A. Lacey & H.K. Kaya (Eds) Dordrecht, The Netherlands: Kluwer, 283-301.
• Nagarkatti S., P.C. Tobin, A.J. Muza & M.C. Saunders 2002. Carbaryl resistance in populations of grape berry moth, endopiza viteana (Clemens) (Lepidoptera: Tortricidae), in New York and Pennsylvania. Journal of Economic Entomology, 95(5): 1027-1032.
• Öncüer C. 1995. Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçları (Gözden Geçirilmiş 3. Baskı). E.Ü. Basımevi, Bornova, İzmir, 333 s.
• Peters A., J.P. Sarraquigne, B. Blum & S. Kuske 2007. Control of the Hazelnut Borer, Curculio nucum, with Entomopathogenic Nematodes. Insect Pathogens and Insect Parasitic Nematodes IOBC/wprs Bulletin, 30 (1): 73-76.
• Sezen K., 1998. Fındık Kurdu (Balaninus nucum L.)’un Biyolojisi, Bakteriyal Florası ve Biyolojik Mücadele Ajanlarının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 72 s.
• Stock S.P., B.M. Pryor & H.K. Kaya 1999. Distribution of entomopathogenic nematodes (Steinernematidae and Heterorhabditidae) in natural habitats in California. Biodivers. Consery, 8: 535-549.
• Tüik, 2014. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. Erişim tarihi: 25.01.2015
• Tuncer C., İ. Saruhan & İ. Akça 2002. Karadeniz bölgesi fındık üretim alanlarındaki önemli zararlılar. Samsun Ticaret Borsası Yayın Organı. 2: 43-54.
• White G.F. 1927. A method for obtaining infective nematode larvae from cultures. Science 66: 302-303.