Iğdır ilinde mısırda (Zea mays L.) zararlı Lepidoptera türlerinin larva parazitoitleri ve bunların doğal parazitlenme oranları

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 149 - 163, 15.12.2020

Celalettin Gözüaçık

https://doi.org/10.31019/tbmd.693778

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma 2014 ve 2015 yıllarında Iğdır ilinde birinci ve ikinci ürün olarak yetiştirilen 37 mısır tarlasında zararlı lepidoptera türlerinin larva parazitoitlerini ve parazitlenme oranlarını belirlemek amacıyla ele alınmıştır. İki yılda, toplam 1799 larva 25±1°C sıcaklık ve %70±5 nem oranına sahip ortamda laboratuvarda kültüre alınmıştır. Çalışmalar sonucunda; Ostrinia nubilalis (Hübner larvalarından 1 tachinid; Spodoptera exigua (Hübner)’dan 3 ichneumonid ve 5 braconid; Helicoverpa armigera (Hübner)’dan 1 braconid; Mythimna loreyi (Duponchel)’den 1 braconid, 3 tachinid ve Agrotis ipsilon (Hfn.)’dan 1 braconid ve 1 ichneumonid, 2 tachinid parazitoit türü elde edilmiştir. Çalışma alanlarında larvaların parazitlenme oranları 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla birinci üründe S. exigua %0,7-0,0 ve M. loreyi %7,5-24,1 ikinci üründe ise Agrotis ipsilon %0,0-23,9; S. exigua %25,1-0,0; M. loreyi %33,3-26,0; O. nubilalis% 39,7-21,2 ve H. armigera %5,9-0,0 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mısır, Lepidoptera, Doğal parazitlenme oranları, Parazitoit, Iğdır, Türkiye

Destekleyen Kurum

Iğdır Üniversitesi BAP Birimi

Proje Numarası

2013-FBE-B09

Teşekkür

Bu çalışmada elde edilen örneklerden Tachinidae familyasına ait türlerin teşhis eden Doç. Dr. Turgut Atay’a (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Tokat, Türkiye), Braconidae türleri teşhis eden Prof. Dr. Ahmet Beyarslan’a (Bitlis, Eren Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Bitlis/Türkiye), Ichneumonidae türleri teşhis eden Prof. Dr. Janko Kolarov’a (Faculty of Pedagogy, University of Plovdiv, 24 Tsar Assen Str., 4000 Plovdiv, Bulgaria) ile Dr. Med. Matthias Riedel’e (Almanya) ve çalışmanın yürütülmesinde 2013-FBE-B09 nolu proje ile maddi destek sağlayan Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Birimine teşekkür ederiz.

Larval parasitoids, effectiveness and natural parasitization rates of harmful Lepidoptera species in maize (Zea mays L.) in Iğdır province

Öz

This study was conducted to determine the parasitoids of some lepidopteran pests and their parasitisation rates in 37 main and second crop maize in Igdır Province, Turkey in 2014-2015. A total of 1799 larvae were collected and reared to obtain parasitoids under laboratory conditions of 25 ± 1°C and 70 ± 5% relative humidity. One tachinid was raised from Ostrinia nubilalis (Hübner); 3 ichneumonids and 5 braconids from Spodoptera exigua (Hübner); 1 braconid from Helicoverpa armigera (Hübner); 1 braconid and 3 tachinids from Mythimna loreyi (Duponchel); and 1 braconid, 1 ichneumonid and 2 tachinids from Agrotis ipsilon (Hufnagel) (Lep.: Noctuidae). Mean parasitization rates of lepidopteran hosts were: S. exigua 0,7-0,0% and M. loreyi 7,5-24,1% in the main crop maize; Agrotis ipsilon 0,0-23,9%; S. exigua 25,1-0,0%; M. loreyi 33,3-26,0%; O. nubilalis 39,7-21,2% and H. armigera 5,9-0,0% in 2014-2015 in the second crop maize.

Anahtar Kelimeler

Maize, Lepidopteran Pests, Parasitoids, Natural parasitization rates, Iğdır, Turkey

Proje Numarası

2013-FBE-B09

Kaynakça

• Bayram Ş., N. Kılınçer & N. Özder 1997. Some morphological changes obseved in blood cells of prepupa and pupa during the course of metamorphosis of Agrotis segetum (Denis.-Schif.) (Lepidoptera: Noctuidae). A. Ü. Journal of Agricultural Sciences, 3 (3): 8-15.
• Çekmez U. & A. Özpınar 2014. Çanakkale ili mısır ekim alanlarında zararlı olan mısır kurtları (Sesamia nonagrioides Lefebvre ve Ostrinia nubilalis Hübner)’nın bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi". ÇOMU, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2: 11-19.
• El-Heneidy A. H. & F. A. Hassanein, 1987. Survey of the parasitoids of the greasy cutworm Agrotis ipsilon Rott. (Lepidoptera: Noctuidae) in Egypt. Anz Schädlingskunde und Pflanzenschutz, 60:155-157.
• Garcia-Barros E. 1989. Estudio comparativo de los caractères biolögicos de dos satirinos, Hipparchia statilinus (Hufnagel, 1766) e H. semele (L., 1758) (Lepidoptera, Nymphalidae, Satyrinae). Miscellania Zoologica, 13: 85-96.
• Gözüaçık C. & C. Mart 2005. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mısırda zararlı lepidoptera türleri, yoğunlukları ve yayılışlarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(4): 11-16.
• Gözüaçık C., C. Mart & K. Kara 2009. Parasitoids of several lepidopterous pests in maize plantations in the Southeast Anatolian Region of Turkey. Turkish Journal of Zoology, (33): 475-477.
• Gözüaçık C. 2016. The determination of lepidopterous pest species and their distributions densities and damages in corn fields of Iğdır province in Turkey. Igdır University Journal of the Institue of Science and Technology, 6(1): 45-52.
• Güllü M. & N. Şimşek 1996. Doğu Akdeniz Bölgesi' nde Mısır koçan kurdu, Sesamia nonagrioides Lefebvre (Lep.: Noctuidae) ve Mısır kurdu, Ostrinia nubilalis Hbn. (Lep.: Pyralidae)'nun yumurta parazitoitleri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 24-28 Eylül 1996, Ankara, 49-56.
• Hanway, J.J. 1966. How a corn plant develops. Iowa State University of Science and Technology Cooperative Extension Service, Special Report, 48: 17-18.
• İkincisoy Y., S. Kornoşor & E. Sertkaya 1994. Çukurova’da Mythimna loreyi Dup. (Lep.: Noctuidae) larvalarının doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 647-648.
• Kara K., C. Gözüaçık & C. Mart 2007. Tachinid Parasitoids (Diptera: Tachinidae) of Mythimna (Acantholeucania) loreyi in the Southeast Anatolian Region of Turkey. Phytoparasitica 35(2):136-139.
• Kavut N., J. Dinçer & M. Karman 1974. Preliminary studies on the parasites and predators of cotton pests in the Aegean Region. Bitki Koruma Bülteni, 14: 19-28.
• Kayapınar A. & S. Kornoşor 1992. Çukurova’da Ostrinia nubilalis Hbn. (Lep.: Pyralidae)’in doğal düşmanları ve bunlardan Trichogramma evanescens West. (Hym.: Trichogrammatidae)’in yayılış alanı ile doğal parazitlenme oranının belirlenmesi. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 28-31 Ocak 1992, Adana, 89-98.
• Khan S. M. & M. Özer 1984. Agrotis spp. (Lepidoptera: Noctuidae) parazitlerinin saptanması ve önemli görülenlerin konukçuları ile biyolojik ilişkileri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayın No: BK 7, 19 s.
• King G. E. & J. L. Viejo Montesinos 2017. A contribution to an understanding of the biology and early stage morphology of Casilda consecraria (Staudinger, 1871) (Insecta: Lepidoptera: Geometridae). Zoosystema 39 (4): 463-472.
• Melan K. & K. Kara 2004. Tachinidae parazitoids of Ostrinia nubilalis (Lep.: Pyralidae) in Western Blacksea region of Turkey. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 8-10 Eylül 2004, Samsun, 69.
• Özdemir N. 1981. Karadeniz bölgesi mısırlarında zarar yapan Mısır kurdu (Ostrinia nubilalis Hbn. Lepidoptera: Pyralidae)'nun biyo-ekolojisi üzerinde araştırmalar, Tarım ve Orman Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Ankara, 26 s.
• Özdemir N. & S. Uzunali 1981. Noctuid species causing damage to maize in Turkey. Organisation Européenne et Méditerranéenne pour la Protection des Plantes, 11(2): 97-99.
• Özpınar A., S. Uzun & Ş. A. Hassan 1999. Ostrinia nubilalis Hübner’e karşı biyolojik mücadelede kullanılan 7 Trichogramma tür veya ekotipi arasında en etkilisinin seçimi üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 83-86.
• Özpınar A., B. Polat, A. K. Şahin & S. Özpinar 2014. Çanakkale ilinde mısır bitkisinde zararlı Mısır koçankurdu, Sesamia nonagrioides Lefebvre 1827 (Lepidoptera: Noctuidae)’in kışlama durumu ve ergin popülasyon gelişmesi. Bitki Koruma Bülteni, 54 (2): 93-102.
• Öztemiz S. 2006. Mısır kurdu ve biyolojik mücadelesi. Konya Ticaret Borsası Dergisi, 23: 52-57.
• Sertkaya E. & S. Kornoşor 1994. Çukurova'da Sesamia nonagrioides Lefebvre (Lepidoptera: Noctuidae)' in yumurta parazitoidi Platytelenomus busseolae (Gahan) (Hymenoptera: Scelionidae)'nın yaygınlığı ve doğal parazitleme oranı üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 565-574.
• Sertkaya E., A. Bayram & S. Kornoşor 1999. Platytelenomus busseolae (Gahan) (Rym.: Scelionidae) ve Trichogramma evanescens West. (Hym.: Thichogrammatidae)'in Sesamia nonagrioides Lef. (Lep.:Noctuidae) ve Ostrinia nubilalis Rbn. (Lep.:Pyralidae) Yumurtalarını doğal parazitleme oranı ve populasyon gelişmesi. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Ocak 1999, Adana, 45-56.
• Sertkaya E. & S. Kornoşor 2000. Çukurova’da Mısır Koçankurdu, Sesamia nonagrioides Lef. (Lepidoptera: Noctuidae)’in Doğal Düşmanları. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi, 12-15 Eylül 2000, Aydın, 339-348.
• Sertkaya E., A. Bayram & S. Kornoşor 2004. Egg and larval parasitoids of the beet armyworm Spodoptera exigua on maize in Turkey. Phytoparasitica, 32(3): 305-312.
• Sertkaya E. & A. Bayram 2005. Parasiotid community of the Loreyi leaf worm Mythimna (=Acantholeuconia) loreyi: novel host-parasitoid associations and their efficiency in the East Mediterranean Region of Turkey. Phytoparasitica 33(5): 441-449.
• Shaw M.R., C. Stefanescu & S.V. Nouhuys 2009. Parasitoids of European butterflies (Eds.: J. Settele, T. Shreeve, M. Konvička, H.V. Dyck, Ecology of Butterflies in Europe), Cambridge University Press, Cambridge, 130-156.
• Shaw M. R., Horstmann K. & A. L. Whiffin 2016. Two hundred and twenty-five species of reared western Palaearctic Campopleginae (Hymenoptera: Ichneumonidae) in the National Museums of Scotland, with descriptions of new species of Campoplex and Diadegma, and records of fifty-five species new to Britain. Entomologist’s Gazette 67: 177–222.
• Şimşek N. & M. Güllü 1992. Akdeniz Bölgesi’nde mısırda zarar yapan Mısır koçan kurdu (Sesamia nonagrioides Lef.) (Lepidoptera: Noctuidae) ve Mısır kurdu (Ostrinia nubilalis Hbn.) (Lepidoptera: Pyralidae)’nun mücadelesine esas olabilecek biyolojik kriterlerin araştırılması. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 28-31 Ocak 1992, Adana, 501- 512.
• Tiftikci P. & S. Kornoşor 2015. Çanakkale’de mısırda zararlı Lepidoptera türleri, dağılımları ve yayılışları üzerinde araştırmalar. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (2): 107–118.
• TUIK 2019. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim: 21.12.2019).
• Uzun S. 1994. Değişik sıcaklıklarda Trichogramma brassicae Bezdenko (Hymenoptera: Trichogrammatidae)'nin un güvesi yumurtalarında konukçu-parazit ilişkileri ve depolanması üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 431-439.
• Zeman V., M. Rindoš & J. Lukaš 2015. New faunistic records of ichneumon wasps (Hymenoptera, Ichneumonidae) from Moravia, Czech Republic. Acta Musei Moraviae, Scientiae Biologicae, 100 (2): 281-286.
• Zeren Y., S. Mercan, O. Zeren, N. Şimşek & M. Güllü 1989. Mısır delici kurtlarına karşı ilaçlı mücadele yöntemleri üzerinde araştırmalar. 12. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon Kongresi Bildirileri, 1-2 Haziran 1989, Tekirdağ, 157-164.