ED-DÜRERÜ’L-KÂMİNE FÎ-ÂYÂNİ’L-Mİ’ÂHÜ’L-TÂMİNE’YE GÖRE MERDİVENLERİ TIRMANMAK: MEMLÛK DÖNEMİNDE SOSYAL HAREKETLİLİK

Yıl 2020, Cilt: 124 Sayı: 245, 343 - 360, 29.04.2020

Hatice Güler , Hatice Güler

Öz

Bu
çalışma Mamluk
Studies Review’de Irmeli Perho tarafından kaleme alınan “Climbing the Ladder Social Mobility in the Mamluk Period” başlıklı
çalışmanın tarafımdan Türkçe’ye tercüme edilmesinden oluşmaktadır. Irmeli Perho
imzasını taşıyan bu mühim çalışmada İbn Hacer’in ed-Dürerü’l-Kâmine fî-Âyâni’l-Mi’âhü’l-Tâmine adlı biyografi
sözlüğünde kaydettiği Memlûk döneminde gerçekleşen sosyal hareketlilik teması
incelenmiştir. Bu temada Memlûk bürokrasisinde
terfi eden ve nihayet iktidar ve prestije sahip olan zanaatkârların ve halktan
kimselerin kariyerleri yer almaktadır. Bu süreçte ticarete dair atılan adımlar,
üstlerin sunduğu himaye, seçkin ailelerle yapılan evlilik bağlantıları ve
yetkili makamlardan alınan doğru eğitimler tırmanılan sosyal merdivenin
basamakları oldu. Öncelikle halktan bir vatandaşın sosyal engellerin üstesinden
gelmeyi ve saygın insanların arasına girmeyi nasıl başardığı sorusunun cevabı
ve sosyal gelişimin bireysel stratejilerini inceleyerek hayatlarına halktan bir
insan olarak başlayan ya da halktan çocuklara sahip babalar bu çalışmanın
inceleme konusu olmuştur.  

Anahtar Kelimeler

İbn Hacer, biyografi, halk

Kaynakça

• ALAVI, Khalid “Concept of Arbaʿîn,” Islamic Studies 22, no. 3, 1983.
• BULLIET, Richard W. The Patricians of Nishapur: A Study in Medieval Islamic Social History, MA, Cambridge 1972.
• CHAMBERLAIN, Michael, Knowledge and Social Practice in Medieval Damascus, 1190–1350, Cambridge 1994.
• HAARMANN, Ulrich, “Arabic in Speech, Turkish in Lineage: Mamluks and their Sons in the Intelle - tual Life of Fourteenth-Century Egypt and Syria,” Journal of Semitic Studies, 33, 1988.
• HAARMANN, Ulrich “Ideology and History, Identity and Alterity: The Arab Image of the Turk from the ʿAbbasid to Modern Egypt,” International Journal of Middle East Studies, 20, 1988.
• İBN HACER el-Askalânî, Ed-Dürerü’l-Kâmine fî-Âyâni’l-Mi’âhü’l-Tâmine, (haz. Eş-Şeyh Abdülvâris Muhammed Ali). Beyrut 1997.
• LAPIDUS, Ira, Muslim Cities in the Later Middle Ages, MA, Cambridge 1967.
• EL-MAKRİZÎ, Takıyüddîn Ahmed Kitâb es-Sülûk li-Maʿrifet Düvel el-Mülûk, (haz. Muhammad Mustafa Ziyâde, Kâhire 1942.
• SALİBİ, Kemal S. “The Banû Jamâʿa: A Dynasty of Shāfiʿite Jurists in the Mamluk Period,” Studia Islamica, 9, 1958.
• SCHATZMILLER, Maya, Labour in the Medieval Islamic World, Leiden 1994.
• ES-SAKAFÎ, Muhammed, ed-Da’vu’l-Lâmî li-Ehli’l-Kurân et-Tâsî, Kâhire, (t.y.).
• SAYEED, Asma “Women and Hadith Transmission: Two Case Studies from Mamluk Damascus,”Studia Islamica 95, 2002.
• PERHO, Irmeli “The Arabian Nights as a Source for Daily Life in the Mamluk Period,” Studia Orentalia 85, 1999.
• PERHO, Irmeli “Al-Maqrizi and Ibn Taghrıbirdi as Historians of Contemporary Events,” The Historiography of Islamic Egypt (c. 950-1800), (ed. Hugh Kennedy), Leiden 2001.
• PETRY, Carl, The Civilian Elite of Cairo in the Later Middle Ages, Princeton 1981.
• İBN TAGRIBIRDI, en-Nücûm ez-Zâhire fî-Mülûk Mısr ve el-Kâhire, (haz. Fehim Muhammed Şaltût). c.XIV, Kâhire 1963-72. EZ-ZEHEBÎ, Şemseddin Muhammed, Siyer Aʿlâm en-Nübalâ, (haz. Başar Maʿrûf-Muhyî Hilal es-Sirhân, Beyrut 1998.
• EZ-ZİRİKLİ, Hayreddin, el-Aʿlâm, c. V, Beyrut 1995.