TÜRKLERE ESİR DÜŞEN İSPANYOL YAZARI: CERVANTES

Year 2017, Volume: 116 Issue: 229, 117 - 144, 25.08.2017

Besire Azizli

Abstract

Ortaçağ’da Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa içlerine ilerlemesiyle Türklerin nüfuzu artmış; siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkileri çeşitlenmiş, Türkler ve Avrupa devletleri arasındaki savaşlar Batı edebiyatında da çeşitli şekilde yansıtılmıştır. Osmanlı Devleti’ne karşı kurulan Hıristiyan Birliği’nin içerisinde ana askeri gücü oluşturan İspanya’da da bu etkiler çeşitli şekillerde ortaya çıkmıştır. Klasik dünya edebiyatının ünlü İspanyol yazarlarından Miguel de Cervantes de bu etkiyi bizzat hissetmiş ve eserlerine yansıtmıştır. Türklerle Avrupa devletleri arasında gerçekleşen İnebahtı Savaşı’nda asker olarak yer alan, daha sonra hayatının beş yılını Cezayir’de Türklere esir olarak geçiren Miguel de Cervantes’in Batı edebiyatında ilk romanlardan biri olarak kabul edilen Don Kişot’ta İnebahtı Savaşı ve Türklerle ilgili konulara sıklıkla rastlanmaktadır. İnebahtı Deniz Savaşı öncesinde ve sonrasında pek çok Hıristiyan Türklere esir düşse de, Türklere esir düşenlerin esaret hayatları ve Osmanlı amirallerinin Batı edebiyatına en güçlü şekilde girmesi, İnebahtı Savaşı sonrasında olmuştur. Avrupa devletleri bütün güçlerini birleştirmelerine rağmen Türkleri yenemedikleri için, Batı edebiyatında da Türklere ait fikirler, maalesef her zaman ön yargılı olmuştur. “Don Kişot” romanında esaret hayatı ile ilgili yazdığı hikayelerden, yazarın görüşlerinden ve birçok araştırmada sonucuna göre, esir olduğu süre içinde birkaç defa kaçma teşebbüsünde bulunmasına ve yakalanmasına rağmen, Türkler tarafından Servantes’e ağır cezalar verilmememiştir. Bunun nedenleri hakkında farklı fikirler ileri sürülmüştür. Servantes, Türklere ait görüşleri ağırlıklı olarak objektif olmasa da, yer yer gerçekçi bilgilerin verildiği de düşünülmektedir.

Keywords

Osmanlı İmparatorluğu, Migel de Cervantes, İnebahtı Savaşı, Don Kişot

References

• Çaka Bey”, İslam Ansiklopedisi, Cilt: 8, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1993.