İLETİŞİM YAYINLARI’NIN KENT VE KONUT KONULU KİTAP KAPAKLARININ GÖSTERGEBİLİMSEL ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 135 Sayı: 267, 255 - 284, 09.12.2023

Mevlüt Altıntop

https://doi.org/10.55773/tda.1330698

Öz

Göstergebilim alanında yapılan bu çalışma, insanın bilgi edinme ve anlam bulma yolculuğunda önemli bir yeri olan kitap ile ilgilidir. Türkiye’nin önde gelen yayınevlerinden İletişim Yayınları’nın son on yıl içindeki yayınlarından seçilen beş kitap kapağının göstergebilimsel analizi yapılmıştır. Çalışma oluşturulurken iki olgu üzerinden hareket edilmiştir. Bunlardan ilki, çalışma için seçilen İletişim Yayınları’nın varoluşunu ideolojik olarak temellendirmesidir. İkincisi ise, seçilen kitap kapaklarının kent (şehir) ve konut (bina) konulu
olmasıdır. Çalışmaya dâhil edilen kitap kapaklarının göstergebilimsel analizi, yayınevinin kendisine nispet ettiği sol ideoloji bağlamında Roland Barthes’in hermenötik anlayışı olan düz anlam-yan anlam karşıtlık ilişkisi kullanılarak yapılmıştır. Çalışmada yer verilen nicel veri ve görsel ögelerin oluşturulmasında MAXQDA programından faydalanılmıştır. Analizi yapılan kitaplar, içeriklerinden bağımsız olarak salt kapaklarındaki görseller üzerinden değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda, analize dâhil edilen kitap kapaklarında yerici
ve istihza içeren negatif unsurlarla desteklenen göstergelerin kullanıldığı görülmüştür. Bu durum yapıcı bir eleştiri yönteminden ziyade yıkıcı ideolojik söylemin kitap kapaklarına yansıtıldığı sonucunu vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Hermenötik, İdeoloji, Kitap Kapakları

Semiotic Analysis Of The Book Covers On Urban And Housing Of İletişim Yayınları

Öz

The study conducted in the field of semiotics is related to the book, which holds a significant place in the journey of human knowledge acquisition and meaning finding. The semiotic analysis of five book covers selected from the publications of İletişim Yayınları, one of Turkiye’s leading publishing houses, in the last decade has been carried out. Two principals were taken into consideration in creating the study. The first is the ideological foundation of İletişim Yayınları, which was chosen for the study. The second is that the selected book covers focus on the themes of urban (city) and housing (building). The semiotic analysis of the included book covers was conducted using Roland Barthes’ hermeneutic approach of the relationship between denotation and connotation, within the context of the left-wing ideology attributed to the publishing house. MAXQDA software was utilized in the generation of quantitative data and visual elements included in the study. The analyzed books were evaluated solely based on the visuals on their covers, regardless of their content. As a result of the analysis, it was observed that the indicators used
in the analyzed book covers were supported by negative elements containing derogatory and
sarcasm, indicating a reflection of a destructive ideological discourse on the book covers rather
than a constructive critique method.

Anahtar Kelimeler

Semiotics, Hermeneutics, Book Covers, ideology

Kaynakça

• AKÇA, İsmet ve diğerleri: Muhafazakârlık, İstanbul, 2006, İletişim Yayınları.
• ALTINTOP, Mevlüt & BAK, Gökhan: “Medya, Kamuoyu ve İdeoloji”, Ed. Ayşe Çatalcalı Ceylan & Salih Batal, Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Uluslararası Araştırma ve Derlemeler-Cilt II Ankara, 2023, Serüven Yayınevi, s. 1-15.
• ALTINTOP, Mevlüt, BAK, Gökhan ve BAK, Alparslan: George Gerbner’in Genel İletişim Modeli, Kültürel Göstergeler ve Ekme Kuramı, Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 2020, ss. 484-492.
• ALTINTOP, Mevlüt: Küreselleşme ve Postmodernizmin Paradoksal Döngüsü, Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• ALTINTOP, Mevlüt: Zygmunt Bauman Sosyolojisinde İletişim Olgusu, Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık, İstanbul, 2021. ASAN, Turan, “Kitap Kapağının İki Yüzü”, Akdeniz Sanat,15 (28), 2021, ss. 227-254.