ON THE MOUNTAIN WORSHIP OF BASHKIR PEOPLE

Year 2014, Volume: 3 Issue: 4, 37 - 42, 01.12.2014

з. г. аминев

Abstract

The article is dedicated to one of the relicts of the Bashkirs’ pre-Islamic world-outlook – the cult of mountains. In the work there are considered ethnic specifics of this cult among this nation, which has been formed and is living up to now in the South Urals. As a material reverberation of the cult of mountains among Bashkirs there became karasky – a construction of stones in the shape of pyramids, pillars, piled up in a definite order. These stone constructions of Bashkirs served as the way of sacralization of the space and reflected their mythological images about the Universe, personified in the image of “World Mountains”. At the presence of the cult of mountains among the Bashkirs there specify numerous toponyms on the territory of the South Urals on the base of the word Yjyk, which firstly meant among all the Turkic people sacred mountain. In the conclusion there is given an inference about etymological and semantic proximity and even identity of Bashkirs’ karaksy and similar stone structures among many Turkic and Mongolian people of Eurasia.

Keywords

Cult of mountains, pre-Islamic outlook of the Bashkir people, a picture (model) of the world, karasky

О РЕЛИКТЕ КУЛЬТА ГОР У БАШКИР

Abstract

Bu makale, Başkurtların İslamiyet’ten önceki dönemde inanç dünyasının unsurlarından olan dağ kültü
(dağlara tapınma) hakkındadır. Makalede, bu kültün Güney Ural’da doğan ve hâlâ orada yaşayan halk
üzerindeki etnik özellikleri incelenmektedir. Belli bir düzenle kurulan piramitler, sütun şeklindeki
karaskı denilen yapılar, Başkurtlardaki dağ kültünün maddî yansımasıdır. Bu taş yapılar, Başkurtlar
için sahayı kutsallaştırma hizmetini görmüş ve onların, “Dünya dağı” tipinde cisimleşen Evren
hakkındaki mitolojik görüşlerini tasvir etmiştir. Başlangıçta bütün Türk soylu halklarda kutsal dağ
anlamına gelen “Iyık” kelimesi esasında meydana gelen Güney Ural’daki birçok toponim Başkurtlarda
dağ kültü olduğunu göstermektedir. Makalede, Başkurt karaskılarının ve Avrasya’nın birçok Türk
soylu halklarında ve Moğollardaki benzer taş yapıların etimolojik ve semantik bakımdan yakın ve
hatta aynı oldukları ortaya çıkmıştır.

Keywords

Dağa tapınma (dağ kültü), Başkurtların İslamiyet öncesi önceki dünya görüşü, karaskı