Mersin İli Ova ve Yayla Bağcılığının Ekonomik Analizi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 17 - 27, 19.06.2017

Osman Uysal Osman Sedat Subaşı Mehmet Erdem Kiraz Osman Kavak Önder Kamiloğlu

Öz

Bu çalışmada Türkiye'de önemli üretime sahip olan Mersin ilinde ova ve yayla kesimlerindeki üzüm üretiminin ekonomik olarak karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada üzüm yetiştiriciliği yapan Mersin ili ova ve yayla kesimlerinden 297 işletmeden anket yolu ile elde edilen 2012 yılı üretim dönemine ait veriler kullanılmıştır. Her iki kesimdeki üretim faaliyetine ait sabit ve değişken masraflar, üretim maliyeti, brüt kar, net kar ve oransal kar değerleri hesaplanmıştır. Araştırma bulgularına göre ovada ve yaylada yer alan işletmelerde üzüm üretiminin dekara gayrisafi üretim değeri sırasıyla 1295.36 TL/da ve 1167.60 TL/da olarak hesaplanmıştır. Ovadaki işletmelerde birim maliyet 0.99 TL/kg, yayladaki işletmelerde 0.80 TL/kg hesaplanmıştır. Üzümün birim maliyetleri karşılaştırıldığında ovadaki üzüm maliyeti yayladaki işletmelerden daha yüksek bulunmuştur. Ovada üzüm üretiminin gayrisafi üretim değeri yayladaki üretime göre %10.94 kat daha fazladır. Ancak brüt kar, net kar ve oransal karlılık açısından yayla üretiminin daha karlı olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Üzüm, Ova, Yayla, Ekonomik analiz, Mersin

Kaynakça

• Açıl, A. F., 1976. Tarımsal Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması ve Memleketimizde Tarımsal Ürün Maliyetlerindeki Gelişmeler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, Yayın No: 665.
• Ceran, T., Yakan, N., Yakut, Y., Öz, H., 1983. Bağcılığın Yoğun Olduğu Bazı Yörelerde Üzüm Üretimi, Değerlendirilmesi, Maliyeti ve Sorunlarına İlişkin Bir Araştırma, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Araştırma Özetleri Kitabı, Mersin, s.74-75.
• Çoban, H., Kara, S., Kısmalı, İ., 2001. Alaşehir ve Buldan İlçelerinde Mevcut Bağ İşletmelerinin Yapısının Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(1): 17-24.
• Dardeniz, A., Bahar, E., Şimşek, L. 2007. Bozcaada Bağcılığındaki Gelişmeler, Sorunlar ve Öneriler, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Bahar, Çanakkale, s.241-247
• Duran, M., 2003. “Uzum Etüdü”. Dış Ticaret Araştırma Servisi Mart, 2003. http://www.ito.org.tr/itoyayin/0007921.pdf/
• Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, A. F., Demirci, R., 1995. Tarım Ekonomisi Kitabı, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, Yayın No: 5. Ankara.
• Ertan, A., Gök, M., 2012. Eğirdir İlçesi Tarım Üreticilerinin Tarım Sigortası Yaptırmaya Karar Verme Sürecinde Etkili Olan Faktörlerin Analizi, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi Issn: 1309-9302, Cilt: 3 Sayı: 5, s. 65-76.
• Eymirli, S., 2000. Pozantı’da Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Fenolojileri ile Salkım ve Tane Özelliklerinin Saptanması, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Fidan, I., Fidan, Y.,1976. Gülnar İlçesi Bağcılığı Yetiştirilen Bazı Sofralık Şaraplık, Pekmezlik ve Kurutmalık Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Özellikleri ve Şaraplık Değerleri Üzerine Araştırmalar, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 591, Ankara, s.78.
• Fidan, Y., 1985. Özel Bağcılık, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:930, Ders Kitabı:265, Ankara, s.401. Güneş, T., Bülbül, M., Çetin, B., Tatlıdil, F. F.,Albayrak, N., Meşhur, M., Çelen, H., 1988. Başlıca Tarım Ürünleri Maliyetleri Araştırma Projesi, TMO Matbaası, Ankara.
• Gürsöz, S., Kamiloğlu, Ö., Polat, A., 2009. Şanlıurfa İli Bağcılığının Mevcut Durumu ve Sorunları. Türkiye 7. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 2: 161-165. Manisa.
• İştar, A. 1959. Akdeniz Bölgesi ve Bilhassa İçel İli Bağcılığı ve Bu Bölgede Yetiştirilen Başlıca Üzüm Çeşitlerinin Ampelografileri ile İçel İli Bağcılığının Geliştirilmesi İmkanları Üzerinde Araştırmalar, Ankara Üniversitesi Basımevi 149, s.158.
• Kara, Z., Demirhan, Y., Yücel, N.K., 2005. Tepe alma ve gibberellik asit uygulamalarının Razakı üzüm çeşidi ile 41 B MG ve Kober 5 BB asma anaçlarında bazı yaprak karakterlerine etkileri. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu, 2: 482–488, Tekirdağ.
• Kamiloğlu, Ö., 2008. Hatay İli Hassa İlçesi Bağcılığının Teknik Yapısı ve Sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(1-2): 25-33.
• Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F. F., Fidan, H., Gündoğmuş, E., 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 37. Ankara.
• Kiracı, M.A., 2006. Tekirdağ İli Şarköy İlçesi Bağcılığının Mevcut Durumu, Üreticilerin Sorunlarının Çözümüne İlişkin Örgütlenme Olanaklarının Belirlenmesi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Kiraz, E., Kamiloğlu, Ö., Kavak, O., Subaşı, O,S., Uysal, O. 2015. Mersin İli Bağcılığının Teknik Yapısı, Bahçe Dergisi, Cilt : 2, Volume :45, Özel Sayı, s.748-753, Yalova.
• Koral, A. ve Altun, A., 1998. Türkiye’de Üretilen Tarım Ürünlerinin Üretim Girdileri Rehberi, T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Yayın No: 104. Ankara.
• Oraman, M.N., 1972. Bağcılık Tekniği II, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:470, Ankara, s.162. Orhan, N., Ergun, F., 2009. Anadolu Medeniyetlerinde Vitis vinifera L., Türkiye 7. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu, 2: 301-305, Manisa.
• Özkan, B. ve Yılmaz, İ., 1999. Tek Yıllık Bitkiler İçin Maliyet Hesaplamaları: Mevcut Durum. Sorunlar ve Öneriler, Tarım Ekonomisi Dergisi, Sayı:4. İzmir, s.64-80.
• Söylemezoğlu, G., Özercan, B., Özçelik, A., 2005. Akdeniz Bölgesinde Örtüaltı Bağcılığının Ekonomik Analizi, Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu, 1: 206-213, Tekirdağ.
• Tangolar, S., Gök Tangolar, S. 2003. Çukurova Bağcılığında Son Gelişmeler, Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Antalya, s.481–483.
• Tangolar, S., Özdemir, G., Tangolar, Gök, S., Ekbiç, Bilir, H., Rehber, Y. 2010. Üzüm Yetiştiriciliği, K.K.T.C. Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Adana, s.47.
• TEAE, 2001. Türkiye’de Bazı Bölgeler İçin Önemli Ürünlerde Girdi Kullanımı ve Üretim Maliyetleri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Proje Raporu, No: 2001–14. Ankara.
• TUİK, 2017. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
• Uysal, H., 2015. Önemli Bazı Tarımsal Ürünlerin Gelecek Eğilimlerinin Belirlenmesi Sofralık Üzüm, 2011/2015 T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Manisa.
• Yamane, T., 2009. Temel Örnekleme Yöntemleri (Çeviren: Esin, A, Bakır, M. A., Aydın, C. ve Gürbüzsel, E.), Literatür Yayıncılık, ISBN: 9789758431342, İstanbul, 528s.
• Yener, H., Cebeci, N. 2013. Manisa ili Sarıgöl İlçesi Bağ İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Bazı Kültürel İşlemlerin Uygulama Durumları Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi., 50 (2): 223-230