Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

21. Yüzyıl Becerileri Işığında 2018 Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nın İncelenmesi

Yıl 2024, , 1314 - 1348, 30.08.2024
https://doi.org/10.37217/tebd.1500718

Öz

Bu çalışma, 2018 yılı Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nın 21.yüzyıl becerileri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, programın vizyonu, yapısı, değerleri, yetkinlikleri ve genel felsefesi gibi bölümlerinde; ayrıca, programın özel amaçları, içeriği, öğrenme-öğretme süreçleri ve ölçme-değerlendirme ögelerinde 21.yüzyıl becerilerininin nasıl ele alındığı ortaya konulmuştur. Döküman analizi yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, doküman, temalar, alt temalar ve kodlara göre betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. 21.yüzyıl becerileri, P21 sınıflandırmasına göre ele alınmış ve becerileri incelemek üzere tema ve alt temaları temsil edecek kod listesi, alanyazına dayalı olarak geliştirilmiştir. Yapılan betimsel analiz sonucu programın, öğrencileri çağın gereksinimlerine uygun nitelikli bireyler olarak yetiştirme hedefini vurguladığı ancak 21. yüzyıl becerilerine yer verme bakımından eksikleri olduğunu göstermiştir. Sonuçlar kazanımların diğer ögelere göre 21. yüzyıl becerileriyle daha fazla ilişkili olduğunu, öğrenme-öğretme süreci ögesinin sınırlı derecede ilişkilendirilebildiğini, içerik ve ölçme-değerlendirme ögelerinin ise ilişkilendirilemediğini göstermektedir. Programın ögelerinde 21. yüzyıl becerilerinin tüm alt becerileri ile bir bütün olarak yer almadığı belirlenmiştir. 2018 yılı Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nın ya da yeni program geliştirme çalışmalarının 21. yüzyıl becerilerinin bir kısmına değil, tamamına yer verecek şekilde ele alınması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca 21. yüzyıl becerilerine programın ögeleri arasında ilişki kurularak yer verilmesi gerektiği de söylenebilir.

Kaynakça

  • Adıgüzel, A. (2011). Bilgi okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2011), 15-28. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/787028 sayfasından erişilmiştir.
  • Akça, D. (2020). Coğrafya öğretim programında 21. yüzyıl becerilerinin kullanımı ve geliştirilmesi. Kapadokya Coğrafya Dergisi, 1(1), 1-24. https://www.kapcod.com/wp-content/uploads/kapcod-0111-24_cografya-ogretim-programinda-21-yuzyil-becerilerinin-kullanimi-ve-gelistirilmesi_Dilek Akca.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Akça, D. (2022). Coğrafya öğretmenlerinin 21. yüzyıl öğrenen becerileri ile 21. yüzyıl öğretmen becerilerinin kullanımları arasındaki ilişkisi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Aksoy, B. (2003). Problem çözme yönteminin çevre eğitiminde uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 83-98. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/114800 sayfasından erişilmiştir.
  • Alamri, H. R. H. (2020). Teachers’ 21 st -century skills: how do saudi efl students evaluate their use? Saudi Journal of Humanities and Social Sciences, 5(2), 42-55. https://doi.org/10.36348/sjhss.2020.v05i02.003
  • Altınpulluk, H. & Yıldırım, Y. (2021). 2010-2019 yılları arasında yayınlanan 21. yüzyıl becerileri araştırmalarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 438-461. https://doi.org/10.18039/ajesi.734426
  • Anagün, Ş., Atalay, N., Kılıç, Z., & Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 160-175. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/399416 sayfasından erişilmiştir.
  • Ateş, D. (2009). Küresel şehirde güvenlik sorunu. ODTÜ Gelişme Dergisi, 36(1), 1-23. http://dx.doi.org/10.60165/metusd.v36i1.227
  • Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 49-64. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12922
  • Barası, M. (2020). 2018 Ortaokul Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Belet-Boyacı, Ş. D. & Güner-Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle türkçe dersi öğretim programları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738. https://doi.org/10.18039/ajesi.578170
  • Bektaş, M., Sellüm, F. & Polat, D. (2019). 2018 Hayat bilgisi dersi öğretim programının 21. yüzyıl öğrenme ve yenilikçilik becerileri açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 9(1), 129-147. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/713069 sayfasından erişilmiştir.
  • Bednarz, S. W., Heffron, S., & Huynh, N. T. (2013). A Road Map for 21 St Century Geography Education: Geography Education Research (A Report from the Geography Education Research Committee of the Road Map for 21 St Century Geography Education Project). Washington, DC: Association of American Geographers. https://www.researchgate.net/publication/264275198_A_Road_Map_ for_21st_Century_Geography_Education_Geography_Education_Research#fullTextFileContent sayfasından erişilmiştir.
  • Bozkurt, F. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 34-64. https://doi.org/10.9779/pauefd.688622
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Brun, M. & Hinostroza, J. E. (2014). Learning to become a teacher in the 21 st century: ICT integration in initial teacher education in Chile. Journal of Educational Technology & Society, 17(3), 222-238. https://www.researchgate.net/publication/265122582_Learning_to_become_a_teacher_in_the_21_st_century_ICT_integration_in_Initial_Teacher_Education_in_Chile#fullTextFileContent sayfasından erişilmiştir.
  • Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21. yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134. https://doi.org/10.15869/itobiad.494286
  • Çetin, M. & Çetin, G. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından MEB okul öncesi eğitim programına eleştirel bir bakış. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 235-255. https://doi.org/10.33308/26674874.2021351258
  • Çelebi, M. & Altuncu, N. (2019). 21. yüzyıl becerilerinin ingilizce öğretim programındaki yeri. 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi’nde sunulmuş bildiri. 26-27 Nisan, Gaziantep, Turkey.
  • DiCerbo, K. E. (2014). Game-based assessment of persistence. Journal of Educational Technology & Society, 17(1), 17–28. http://www.ifets.info/journals/17_1/3.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Dede, C. (2010). Comparing frameworks for 21 st century skills. J. Bellance & R. Brandt (Ed.), 21st century skills: Rethinking how students learn içinde (s. 51-76). Bloomington, IN: Solution Tree. http://dspace.vnbrims.org:13000/jspui/bitstream/123456789/4209/1/21st%20Century%20Skills%20Rethinking%20How%20Students%20Learn.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Demir, K. & Çetin, P. S. (2023). 2018 Fen bilimleri dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 7(1), 25-43. https://doi.org/10.35346/aod.12793
  • Dilekçi, A. & Karatay, H. (2023). The effects of the 21 st century skills curriculum on the development of students’ creative thinking skills. Thinking Skills and Creativity, 47(6), 101229. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2022.101229
  • Doğan, E. (2020). Ortaöğretim programlarına 21. yüzyıl becerilerinin yansıması ve öğretmenlerin bu becerilere ilişkin görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Elkin N. & Karadağlı F. (2015). Üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 11-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/207459 sayfasından erişilmiştir.
  • Ercikan, K. & Oliveri, M. E. (2016). Search of validity evidence in support of the ınterpretation and use of assessments of complex constructs: Discussion of research on assessing 21st century skills, Applied Measurement in Education, 29(4), 310–318. http://dx.doi.org/10.1080/08957347.2016.1209210
  • Erdem, L. (1994). İşbirliğine dayalı öğrenmenin yükseköğretimdeki başarıya etkisi. Eğitim ve Bilim, 18(94), 41-47. https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5913/2048 sayfasından erişilmiştir.
  • Erten, P. (2020). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(227), 33-64. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1232057 sayfasından erişilmiştir.
  • Eryılmaz, S. & Uluyol, Ç. (2015). 21. yüzyıl becerileri ışığında fatih projesi değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 209-229. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77533 sayfasından erişilmiştir.
  • Facione, P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts. California Akademic Press. https://courseware.e-education.psu.edu/downloads/geog882/Critical%20Thinking%20What%20it %20is%20and%20why%20it%20counts.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Fadel, C., Bialik, M., & Trilling, B. (2015). Four dimension education. The competence learner need to succeed. USA: The Center for Curriculum Redesign. https://curriculumredesign.org/our-work/four-dimensional-21st -century-education-learning-competencies-future-2030/ sayfasından erişilmiştir.
  • Fastier, M. (2013). Curriculum development in New Zealand: New directions, opportunities and challenges for school geography. Review of International Geographical Education Online, 3(3), 241-252. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115302 sayfasından erişilmiştir.
  • Goldman, S. R. & Pellegrino J. W. (2015). Research on learning and ınstruction: ımplications for curriculum, ınstruction, and assessment. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 2(1), 33–41. https://doi.org/10.1177/2372732215601866
  • Gonzalez, R. M. & Donert, K. (2013). Innovative learning geography: new challenges for the 21st century. Cambridge Scholars. https://www.researchgate.net/publication/266956654_Innovative_ Learning_Geography_new_challenges_for_the_21st_Century sayfasından erişilmiştir.
  • Gürültü, E., Aslan, M., & Alcı, B. (2019). Ortaöğretim öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri kullanım yeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4), 780-798. https://doi.org/10.16986/HUJE.2019051590
  • Işıkgöz, M. E. (2021). Ortaokul beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 1(6), 71-84. https://doi.org/10.46628/itbhssj.912031
  • Gelen, İ. (2017). P21-Pprogram ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD uygulamaları) Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi JIER, 1(2), 15-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/386403 sayfasından erişilmiştir.
  • Karakaş, M. M. (2015). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik 21. yüzyıl beceri düzeylerinin ölçülmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Kay, K. & Greenhill, V. (2011). Twenty-first century students need 21st century skills. G. Wan & D. Gut (Ed.), Bringing schools into the 21st century içinde (s. 41-65). Dordrecht: Springer. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-0268-4_3 sayfasından erişilmiştir.
  • Kayhan, E., Altun, S. & Gürol, M. (2019). Sekizinci sınıf Türkçe öğretim programı (2018)’nın 21. yüzyıl becerileri açısından değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 20-35. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/904668 sayfasından erişilmiştir.
  • Kejanlıoğlu, D. B. (2005). Türkiye’de medyanın dönüşümü ve medya okuryazarlığı zemini. I. Uluslararası Medya Okuryazarlığı Konferansı’nda sunulmuş bildiri, Mayıs, Marmara Üniversitesi, İstanbul. https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/userfiles/files/konferans1.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Koçin, B. & Tuğluk, N. M. (2020). 2013 Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 49(Haziran), 621–649. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-08-49-01
  • Kurt, A. A., Orhan, D., Yaman, F., Solak, M. Ş., & Türkan, F. (2014). Bilgi ve iletişim teknolojileri ışığında Türkiye’de yapılan okur yazarlık çalışmalarındaki eğilim. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-21. https://www.researchgate.net/publication/303373143_BILGI_VE_ILETISIM_ TEKNOLOJILERI_ISIGINDA_TURKIYE'DE_YAPILAN_OKURYAZARLIK_CALISMALARINDAKI_EGILIM_LITERACY_STUDIES'_TRENDS_IN_TURKEY_IN_THE_LIGHT_OF_INFORMATION_AND_COMMUNICATION_TECHNOLOGIES_Keywords sayfasından erişilmiştir.
  • Kurudayıoğlu, M. & Soysal, T. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 483-496. https://doi.org/10.31592/aeusbed.621132
  • Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental? The Qualitative Report, 8(1), 100-103. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2003.1901
  • Lombardi, M. M. (2007). Authentic learning for the 21st century: An overview. Educause Learning Initiative, 23(1), 240 -241. http://net.educause.edu/ir/library/pdf/ELI3009.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Martin, F. (2006) Everyday geography: Re-visioning primary geography for the 21st century. Geographıcal Educatıon, 19, 31-36. https://www.academia.edu/1221103/Everyday_geography_Re_visioning_ primary_geography_for_the_21st_century sayfasından erişilmiştir.
  • McInerney, M. (2010). Implications of 21st century change and the geography curriculum. Geographical Education, 23, 23-31. https://scholar.google.com.tr/scholar?q=McInerney+M.+(2010)+Implications+ of+21st+century+change+and+the+geography+curriculum.+Geographical+Education&hl=tr&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart sayfasından erişilmiştir.
  • MEB. (2018). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=336 sayfasından erişilmiştir.
  • Nagel, P. (2008). Geography: The essential skill for the 21st century. Social Education, 72(7), 354-358. https://www.socialstudies.org/system/files/publications/articles/se_7207354.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Nalbantoğlu, C. B. (2021). 2020 küresel beceriler endeksinde 21. yüzyıl becerileri değerlendirmesi. Ulakbilge Dergisi, 56, 20-29. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-09-56-02
  • Neuman, W. L. (2016). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın Odası.
  • Öğretir-Özçelik, A. D. & Eke, K. (2018). Sosyal ve kültürlerarası beceriler. A. D. Öğretir-Özçelik & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitim ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (s. 147-173). Ankara: Pegem Akademi.
  • Orhan-Göksün D. & Kurt, A. A. (2017). The relationship between pre-service teachers’ use of 21st century learner skills and 21st century teacher skills. Education and Science, 42(190), 107-130. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.7089
  • OECD. (2019). OECD Future of Education and Skills 2030: OECD Learning Compass 2030. A Series Of Concept Notes. https://Www.Oecd.Org/Education/2030-Project/Teaching-And Learning/ Learning/Learning-Compass2030/Oecd_Learning_Compass_2030_Concept_Note_Series.Pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Paige, J. (2009). The 21st century skills movement. Educational Leadership, 67(1), 11-11. https://eric.ed.gov/?id=EJ855078 sayfasından erişilmiştir.
  • P21. (2015). P21 Framework Definitions. https://www.battelleforkids.org/insights/p21-resources/ sayfasından erişilmiştir.
  • P21. (2016). Framework for 21st Century Learning. https://www.battelleforkids.org/wp-content/uploads/2023/11/P21_framework_0816_2pgs.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • P21. (2019) A Network of Battelle for Kids, Framework for 21st Century Learning Definitions. https://www.battelleforkids.org/insights/p21-resources/ sayfasından erişilmiştir.
  • Rutherford, D. J. (2020). A process-based framework for studying world regional geography. The Geography Teacher, 17(4), 136–144. https://doi.org/10.1080/19338341.2020.1828134
  • SCANS. (1991). What work requires of schools: A SCANS report for America 2000. Washington DC: U.S. Department of Labor. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED332054.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Sugiyanto, S., Maryani, E., & Ruhimat, M. (2018). A preliminary study on developing geography literacy based on social studies learning model to improve teachers 21st century skills. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 145(1), 012062. IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1755-1315/145/1/012062
  • Stoltman, J. P. (2012). Perspective on geographical education in the 21st century. Journal of Research and Didactics in Geography (J-Readıng)(1), 17-24. https://doi.org/10.4458/1005-03
  • Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 160-171. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31408 sayfasından erişilmiştir.
  • Thornhill-Miller, B., Camarda, A., Mercier, M., Burkhardt, J. M., Morisseau, T., Bourgeois-Bougrine, S., … & Lubart, T. (2023). Creativity, critical thinking, communication, and collaboration: Assessment, certification, and promotion of 21st century skills for the future of work and education. Journal of Intelligence, 11(3), 1-32. https://doi.org/10.3390/jintelligence11030054
  • Trilling, B. & Fadel, C. (2009). 21st century skills: learning for life in our times. San Francisco: Jossey-Bass. https://www.wiley.com/en-us/21st+Century+Skills%3A+Learning+for+Life+in+Our+Times-p-9780470553916 sayfasından erişilmiştir.
  • Tural, S. (1993). Edebiyat bilimine katkılar. Ankara: Ecdad.
  • Türnüklü, E. B. & Yeşildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 107-123. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77231 sayfasından erişilmiştir.
  • Uçak, S. & Erdem, H. H. (2020). Eğitimde yeni bir yön arayışı bağlamında “21. yüzyıl becerileri ve eğitim felsefesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 76-93 https://doi.org/10.29065/usakead.690205 sayfasından erişilmiştir.
  • Uyar, A. & Çiçek, B. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi(9), 1-11. https://doi.org/10.21733/ibad.822410
  • Voogt, J. & Roblin, N. P. (2012). A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299-321. https://doi.org/10.1080/00220272.2012.668938
  • Wang, K. F. S. (2003). The development of benchmarks and the selection of appropriate methods to assess technological literacy portion of the natural science and living technology curriculum as required by the 2000 National Curriculum Guidelines of the Republic of China (Taiwan) (Doktora Tezi). https://etd.ohiolink.edu/acprod/odb_etd/ws/send_file/send?accession=osu1061214903&disposition=inline sayfasından erişilmiştir.
  • Whalley, W. B., Saunders, A., Lewis, R. A., Buenemann, M., & Sutton, P. C. (2011). Curriculum development: Producing geographers for the 21st century. Journal of Geography in Higher Education, 35(3), 379-393. https://doi.org/10.1080/03098265.2011.589827
  • Yalçın, S. (2018). 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (JFES), 51(1), 183-201. https://doi.org/10.30964/auebfd.405860
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. b.). Ankara: Seçkin.
  • Yorulmaz, A., Çekirdekci, S., & Önal, H. (2021). İlkokul matematik dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerilerine göre incelenmesi. Journal of Educational Research, 6, 95-105. https://doi.org/10.14744/yjer.2021.004

Examining the 2018 Geography Curriculum in Light of 21st Century Skills

Yıl 2024, , 1314 - 1348, 30.08.2024
https://doi.org/10.37217/tebd.1500718

Öz

This study aims to examine the 2018 geography course curriculum in terms of 21st century skills. In this regard, it was revealed how the 21st century skills were handled in the sections such as vision, structure, values, competencies and general philosophy of the curriculum as well as in the learning outcomes, content, teaching-learning processes and assessment-evaluation elements of the curriculum. In this study, where the document analysis method was used, the document was examined with the descriptive analysis method according to themes, sub-themes and codes. 21st century skills were discussed according to the P21 classification, and a code list to represent themes and sub-themes to examine the skills was developed based on the literature. The descriptive analysis result showed that the curriculum emphasized the aim of raising students as qualified individuals in line with the needs of the age, but had deficiencies in terms of including 21st century skills. The results showed that the learning outcomes were more related to 21st century skills than other elements, that the teaching-learning process element can be associated to a limited extent, and that the content and assessment-evaluation elements cannot be associated. It was found that the elements of the curriculum did not include 21st Century skills as a whole with all their sub-skills. It is thought that the 2018 geography course curriculum or new curriculum development studies should be handled in a way that includes all of the 21st century skills, not just some of them. It can also be said that 21st century skills should be included by establishing a relationship between the elements of the curriculum.

Kaynakça

  • Adıgüzel, A. (2011). Bilgi okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2011), 15-28. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/787028 sayfasından erişilmiştir.
  • Akça, D. (2020). Coğrafya öğretim programında 21. yüzyıl becerilerinin kullanımı ve geliştirilmesi. Kapadokya Coğrafya Dergisi, 1(1), 1-24. https://www.kapcod.com/wp-content/uploads/kapcod-0111-24_cografya-ogretim-programinda-21-yuzyil-becerilerinin-kullanimi-ve-gelistirilmesi_Dilek Akca.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Akça, D. (2022). Coğrafya öğretmenlerinin 21. yüzyıl öğrenen becerileri ile 21. yüzyıl öğretmen becerilerinin kullanımları arasındaki ilişkisi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Aksoy, B. (2003). Problem çözme yönteminin çevre eğitiminde uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 83-98. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/114800 sayfasından erişilmiştir.
  • Alamri, H. R. H. (2020). Teachers’ 21 st -century skills: how do saudi efl students evaluate their use? Saudi Journal of Humanities and Social Sciences, 5(2), 42-55. https://doi.org/10.36348/sjhss.2020.v05i02.003
  • Altınpulluk, H. & Yıldırım, Y. (2021). 2010-2019 yılları arasında yayınlanan 21. yüzyıl becerileri araştırmalarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(1), 438-461. https://doi.org/10.18039/ajesi.734426
  • Anagün, Ş., Atalay, N., Kılıç, Z., & Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 160-175. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/399416 sayfasından erişilmiştir.
  • Ateş, D. (2009). Küresel şehirde güvenlik sorunu. ODTÜ Gelişme Dergisi, 36(1), 1-23. http://dx.doi.org/10.60165/metusd.v36i1.227
  • Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 49-64. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12922
  • Barası, M. (2020). 2018 Ortaokul Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Belet-Boyacı, Ş. D. & Güner-Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle türkçe dersi öğretim programları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738. https://doi.org/10.18039/ajesi.578170
  • Bektaş, M., Sellüm, F. & Polat, D. (2019). 2018 Hayat bilgisi dersi öğretim programının 21. yüzyıl öğrenme ve yenilikçilik becerileri açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 9(1), 129-147. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/713069 sayfasından erişilmiştir.
  • Bednarz, S. W., Heffron, S., & Huynh, N. T. (2013). A Road Map for 21 St Century Geography Education: Geography Education Research (A Report from the Geography Education Research Committee of the Road Map for 21 St Century Geography Education Project). Washington, DC: Association of American Geographers. https://www.researchgate.net/publication/264275198_A_Road_Map_ for_21st_Century_Geography_Education_Geography_Education_Research#fullTextFileContent sayfasından erişilmiştir.
  • Bozkurt, F. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51, 34-64. https://doi.org/10.9779/pauefd.688622
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
  • Brun, M. & Hinostroza, J. E. (2014). Learning to become a teacher in the 21 st century: ICT integration in initial teacher education in Chile. Journal of Educational Technology & Society, 17(3), 222-238. https://www.researchgate.net/publication/265122582_Learning_to_become_a_teacher_in_the_21_st_century_ICT_integration_in_Initial_Teacher_Education_in_Chile#fullTextFileContent sayfasından erişilmiştir.
  • Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21. yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134. https://doi.org/10.15869/itobiad.494286
  • Çetin, M. & Çetin, G. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından MEB okul öncesi eğitim programına eleştirel bir bakış. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 235-255. https://doi.org/10.33308/26674874.2021351258
  • Çelebi, M. & Altuncu, N. (2019). 21. yüzyıl becerilerinin ingilizce öğretim programındaki yeri. 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi’nde sunulmuş bildiri. 26-27 Nisan, Gaziantep, Turkey.
  • DiCerbo, K. E. (2014). Game-based assessment of persistence. Journal of Educational Technology & Society, 17(1), 17–28. http://www.ifets.info/journals/17_1/3.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Dede, C. (2010). Comparing frameworks for 21 st century skills. J. Bellance & R. Brandt (Ed.), 21st century skills: Rethinking how students learn içinde (s. 51-76). Bloomington, IN: Solution Tree. http://dspace.vnbrims.org:13000/jspui/bitstream/123456789/4209/1/21st%20Century%20Skills%20Rethinking%20How%20Students%20Learn.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Dereli, E. (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Demir, K. & Çetin, P. S. (2023). 2018 Fen bilimleri dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 7(1), 25-43. https://doi.org/10.35346/aod.12793
  • Dilekçi, A. & Karatay, H. (2023). The effects of the 21 st century skills curriculum on the development of students’ creative thinking skills. Thinking Skills and Creativity, 47(6), 101229. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2022.101229
  • Doğan, E. (2020). Ortaöğretim programlarına 21. yüzyıl becerilerinin yansıması ve öğretmenlerin bu becerilere ilişkin görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Elkin N. & Karadağlı F. (2015). Üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 11-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/207459 sayfasından erişilmiştir.
  • Ercikan, K. & Oliveri, M. E. (2016). Search of validity evidence in support of the ınterpretation and use of assessments of complex constructs: Discussion of research on assessing 21st century skills, Applied Measurement in Education, 29(4), 310–318. http://dx.doi.org/10.1080/08957347.2016.1209210
  • Erdem, L. (1994). İşbirliğine dayalı öğrenmenin yükseköğretimdeki başarıya etkisi. Eğitim ve Bilim, 18(94), 41-47. https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5913/2048 sayfasından erişilmiştir.
  • Erten, P. (2020). Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49(227), 33-64. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1232057 sayfasından erişilmiştir.
  • Eryılmaz, S. & Uluyol, Ç. (2015). 21. yüzyıl becerileri ışığında fatih projesi değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 209-229. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77533 sayfasından erişilmiştir.
  • Facione, P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts. California Akademic Press. https://courseware.e-education.psu.edu/downloads/geog882/Critical%20Thinking%20What%20it %20is%20and%20why%20it%20counts.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Fadel, C., Bialik, M., & Trilling, B. (2015). Four dimension education. The competence learner need to succeed. USA: The Center for Curriculum Redesign. https://curriculumredesign.org/our-work/four-dimensional-21st -century-education-learning-competencies-future-2030/ sayfasından erişilmiştir.
  • Fastier, M. (2013). Curriculum development in New Zealand: New directions, opportunities and challenges for school geography. Review of International Geographical Education Online, 3(3), 241-252. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115302 sayfasından erişilmiştir.
  • Goldman, S. R. & Pellegrino J. W. (2015). Research on learning and ınstruction: ımplications for curriculum, ınstruction, and assessment. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 2(1), 33–41. https://doi.org/10.1177/2372732215601866
  • Gonzalez, R. M. & Donert, K. (2013). Innovative learning geography: new challenges for the 21st century. Cambridge Scholars. https://www.researchgate.net/publication/266956654_Innovative_ Learning_Geography_new_challenges_for_the_21st_Century sayfasından erişilmiştir.
  • Gürültü, E., Aslan, M., & Alcı, B. (2019). Ortaöğretim öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri kullanım yeterlikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4), 780-798. https://doi.org/10.16986/HUJE.2019051590
  • Işıkgöz, M. E. (2021). Ortaokul beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 1(6), 71-84. https://doi.org/10.46628/itbhssj.912031
  • Gelen, İ. (2017). P21-Pprogram ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD uygulamaları) Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi JIER, 1(2), 15-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/386403 sayfasından erişilmiştir.
  • Karakaş, M. M. (2015). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik 21. yüzyıl beceri düzeylerinin ölçülmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Kay, K. & Greenhill, V. (2011). Twenty-first century students need 21st century skills. G. Wan & D. Gut (Ed.), Bringing schools into the 21st century içinde (s. 41-65). Dordrecht: Springer. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-007-0268-4_3 sayfasından erişilmiştir.
  • Kayhan, E., Altun, S. & Gürol, M. (2019). Sekizinci sınıf Türkçe öğretim programı (2018)’nın 21. yüzyıl becerileri açısından değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 20-35. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/904668 sayfasından erişilmiştir.
  • Kejanlıoğlu, D. B. (2005). Türkiye’de medyanın dönüşümü ve medya okuryazarlığı zemini. I. Uluslararası Medya Okuryazarlığı Konferansı’nda sunulmuş bildiri, Mayıs, Marmara Üniversitesi, İstanbul. https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/userfiles/files/konferans1.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Koçin, B. & Tuğluk, N. M. (2020). 2013 Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 49(Haziran), 621–649. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-08-49-01
  • Kurt, A. A., Orhan, D., Yaman, F., Solak, M. Ş., & Türkan, F. (2014). Bilgi ve iletişim teknolojileri ışığında Türkiye’de yapılan okur yazarlık çalışmalarındaki eğilim. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1-21. https://www.researchgate.net/publication/303373143_BILGI_VE_ILETISIM_ TEKNOLOJILERI_ISIGINDA_TURKIYE'DE_YAPILAN_OKURYAZARLIK_CALISMALARINDAKI_EGILIM_LITERACY_STUDIES'_TRENDS_IN_TURKEY_IN_THE_LIGHT_OF_INFORMATION_AND_COMMUNICATION_TECHNOLOGIES_Keywords sayfasından erişilmiştir.
  • Kurudayıoğlu, M. & Soysal, T. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 483-496. https://doi.org/10.31592/aeusbed.621132
  • Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental? The Qualitative Report, 8(1), 100-103. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2003.1901
  • Lombardi, M. M. (2007). Authentic learning for the 21st century: An overview. Educause Learning Initiative, 23(1), 240 -241. http://net.educause.edu/ir/library/pdf/ELI3009.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Martin, F. (2006) Everyday geography: Re-visioning primary geography for the 21st century. Geographıcal Educatıon, 19, 31-36. https://www.academia.edu/1221103/Everyday_geography_Re_visioning_ primary_geography_for_the_21st_century sayfasından erişilmiştir.
  • McInerney, M. (2010). Implications of 21st century change and the geography curriculum. Geographical Education, 23, 23-31. https://scholar.google.com.tr/scholar?q=McInerney+M.+(2010)+Implications+ of+21st+century+change+and+the+geography+curriculum.+Geographical+Education&hl=tr&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart sayfasından erişilmiştir.
  • MEB. (2018). Coğrafya Dersi Öğretim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=336 sayfasından erişilmiştir.
  • Nagel, P. (2008). Geography: The essential skill for the 21st century. Social Education, 72(7), 354-358. https://www.socialstudies.org/system/files/publications/articles/se_7207354.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Nalbantoğlu, C. B. (2021). 2020 küresel beceriler endeksinde 21. yüzyıl becerileri değerlendirmesi. Ulakbilge Dergisi, 56, 20-29. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-09-56-02
  • Neuman, W. L. (2016). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın Odası.
  • Öğretir-Özçelik, A. D. & Eke, K. (2018). Sosyal ve kültürlerarası beceriler. A. D. Öğretir-Özçelik & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitim ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (s. 147-173). Ankara: Pegem Akademi.
  • Orhan-Göksün D. & Kurt, A. A. (2017). The relationship between pre-service teachers’ use of 21st century learner skills and 21st century teacher skills. Education and Science, 42(190), 107-130. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.7089
  • OECD. (2019). OECD Future of Education and Skills 2030: OECD Learning Compass 2030. A Series Of Concept Notes. https://Www.Oecd.Org/Education/2030-Project/Teaching-And Learning/ Learning/Learning-Compass2030/Oecd_Learning_Compass_2030_Concept_Note_Series.Pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Paige, J. (2009). The 21st century skills movement. Educational Leadership, 67(1), 11-11. https://eric.ed.gov/?id=EJ855078 sayfasından erişilmiştir.
  • P21. (2015). P21 Framework Definitions. https://www.battelleforkids.org/insights/p21-resources/ sayfasından erişilmiştir.
  • P21. (2016). Framework for 21st Century Learning. https://www.battelleforkids.org/wp-content/uploads/2023/11/P21_framework_0816_2pgs.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • P21. (2019) A Network of Battelle for Kids, Framework for 21st Century Learning Definitions. https://www.battelleforkids.org/insights/p21-resources/ sayfasından erişilmiştir.
  • Rutherford, D. J. (2020). A process-based framework for studying world regional geography. The Geography Teacher, 17(4), 136–144. https://doi.org/10.1080/19338341.2020.1828134
  • SCANS. (1991). What work requires of schools: A SCANS report for America 2000. Washington DC: U.S. Department of Labor. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED332054.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Sugiyanto, S., Maryani, E., & Ruhimat, M. (2018). A preliminary study on developing geography literacy based on social studies learning model to improve teachers 21st century skills. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 145(1), 012062. IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1755-1315/145/1/012062
  • Stoltman, J. P. (2012). Perspective on geographical education in the 21st century. Journal of Research and Didactics in Geography (J-Readıng)(1), 17-24. https://doi.org/10.4458/1005-03
  • Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 160-171. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31408 sayfasından erişilmiştir.
  • Thornhill-Miller, B., Camarda, A., Mercier, M., Burkhardt, J. M., Morisseau, T., Bourgeois-Bougrine, S., … & Lubart, T. (2023). Creativity, critical thinking, communication, and collaboration: Assessment, certification, and promotion of 21st century skills for the future of work and education. Journal of Intelligence, 11(3), 1-32. https://doi.org/10.3390/jintelligence11030054
  • Trilling, B. & Fadel, C. (2009). 21st century skills: learning for life in our times. San Francisco: Jossey-Bass. https://www.wiley.com/en-us/21st+Century+Skills%3A+Learning+for+Life+in+Our+Times-p-9780470553916 sayfasından erişilmiştir.
  • Tural, S. (1993). Edebiyat bilimine katkılar. Ankara: Ecdad.
  • Türnüklü, E. B. & Yeşildere, S. (2005). Problem, problem çözme ve eleştirel düşünme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 107-123. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77231 sayfasından erişilmiştir.
  • Uçak, S. & Erdem, H. H. (2020). Eğitimde yeni bir yön arayışı bağlamında “21. yüzyıl becerileri ve eğitim felsefesi”. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 76-93 https://doi.org/10.29065/usakead.690205 sayfasından erişilmiştir.
  • Uyar, A. & Çiçek, B. (2021). Farklı branşlardaki öğretmenlerin 21. yüzyıl becerileri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi(9), 1-11. https://doi.org/10.21733/ibad.822410
  • Voogt, J. & Roblin, N. P. (2012). A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299-321. https://doi.org/10.1080/00220272.2012.668938
  • Wang, K. F. S. (2003). The development of benchmarks and the selection of appropriate methods to assess technological literacy portion of the natural science and living technology curriculum as required by the 2000 National Curriculum Guidelines of the Republic of China (Taiwan) (Doktora Tezi). https://etd.ohiolink.edu/acprod/odb_etd/ws/send_file/send?accession=osu1061214903&disposition=inline sayfasından erişilmiştir.
  • Whalley, W. B., Saunders, A., Lewis, R. A., Buenemann, M., & Sutton, P. C. (2011). Curriculum development: Producing geographers for the 21st century. Journal of Geography in Higher Education, 35(3), 379-393. https://doi.org/10.1080/03098265.2011.589827
  • Yalçın, S. (2018). 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi (JFES), 51(1), 183-201. https://doi.org/10.30964/auebfd.405860
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. b.). Ankara: Seçkin.
  • Yorulmaz, A., Çekirdekci, S., & Önal, H. (2021). İlkokul matematik dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerilerine göre incelenmesi. Journal of Educational Research, 6, 95-105. https://doi.org/10.14744/yjer.2021.004
Toplam 77 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitimde Program Değerlendirme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Serap Tüfekçi Aslım 0000-0003-1925-2032

İlknur Tanrıkulu 0000-0003-4893-1456

Ömer Faruk Dağ Bu kişi benim 0000-0002-3278-4239

Livan Ozan Ataş Bu kişi benim 0000-0001-6899-9357

Erken Görünüm Tarihi 28 Ağustos 2024
Yayımlanma Tarihi 30 Ağustos 2024
Gönderilme Tarihi 13 Haziran 2024
Kabul Tarihi 13 Ağustos 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

APA Tüfekçi Aslım, S., Tanrıkulu, İ., Dağ, Ö. F., Ataş, L. O. (2024). 21. Yüzyıl Becerileri Işığında 2018 Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nın İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(2), 1314-1348. https://doi.org/10.37217/tebd.1500718

                                                                                                    Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Gazi Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yayınlanmaktadır.

                                                                                                                                      Creative Commons Lisansı