EXAMINING OF THE EFFECTS TO CHILD RAISING ATTITUDES OF DEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS OF PARENTS THAT HAVE 5-6 YEARS CHILDREN GROUP

Yıl 2008, Cilt: 6 Sayı: 3, 395 - 414, 01.09.2008

Fatma Tezel Şahin Arzu Özyürek

Öz

In this study, mothers and fathers’ attitudes to their children in pre-school
term were examined. 381 mother and 381 fathers (n=762) were taken as a sample. A
family knowledge form and Parent Attitude Inventory that is developed from Öner
and Torun (1989) for data were used. It was found that mother’s attitudes towards
children were more democratic than fathers’ (p < 0,05). It was found that mother’s
attitudes weren’t influenced by their age, profession and child’s sex; father’s
attitudes were influenced by their age, cultural level and other members in family. It
was seen that the more mother and father’ cultural levels are on the increase, the
more their democratic attitudes towards their children are.

Anahtar Kelimeler

Pre-school term, mother-fathers’ attitudes

5-6 YAŞ GRUBU ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİNİN ÇOCUK YETİŞTİRME TUTUMLARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Öz

Okul öncesi dönem 5–6 yaş grubu çocuğa sahip anne ve babaların
çocuklarına karşı tutumlarının incelendiği bu araştırmada, Karabük İli’nde
yaşayan, 381 anne ve 381 baba (n=762 ebeveyn) örneklem olarak alınmıştır. Veri
toplamada demografik bilgilerin sorulduğu bir anket ve Öner ve Torun tarafından
geliştirilen (1989) Aile Tutum Envanteri kullanılmıştır. Annelerin çocuklarına karşı
tutumlarının, babaların tutumlarına göre daha demokratik olduğu bulunmuştur
(p < 0,05). Anne tutumlarının anne yaşı ve mesleği ile çocuğun cinsiyeti ve doğum
sırasından anlamlı ölçüde etkilenmediği; baba tutumlarının ise yaş, öğrenim düzeyi
ve ailede yaşayan diğer bireylerin varlığı durumlarından etkilendiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okulöncesi dönem, anne-baba tutumları

Kaynakça

• Aktaş, Y. (1995). Çalışan annelerin karşılaştıkları sorunlar ve okulöncesi eğitim kurumlarının önemi. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Seminer Dergisi, 10, 139–148.
• Arı, M., Bayhan, P. ve Artan İ. (1995). Farklı ana-baba tutumlarının 4–11 yaş grubu çocuklarında görülen problem durumlarına etkisinin araştırılması, 10. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri, İstanbul: Ya-Pa Yayın Paz. San. Tic. A.Ş., 23-38.
• Argun, Y. (1995). Anne-babaların çocuk yetiştirme tutumlarının ortaokul öğrencilerinin denetim odağı üzerine etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (3. Baskı). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Clark, L. (1996). SOS Ana Babalara Yardım (Çev: G. Yazgan) (2.Baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi Tic. Ltd.
• Evans, C. (1997). Turkish fathers’attitudes to and involvement in their fathering role: A low socio-economic sample, Master of Arts in Educational Sciences. İstanbul: Boğaziçi University.
• Fincham, D. F., Beach, S. R. H., Arias, İ. ve Brody, G. (1998). Children’s attributions in the family: the children’s relationship attribution measure, Journal of Family Psychology, 12(4), 481–493.
• Güneysu, S. (1982). Ana-babaların çocuklarına karşı tutumları ve çocuktaki davranış problemleri, Yayınlanmamış bilim uzmanlığı tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güngör, A. (1995). Aile içi etkileşim, Ankara: Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi.
• Karadeniz, A. (1994). Lise son sınıf öğrencileri üzerinde demokratik ve otoriter olarak algılanan ana-baba tutumlarıyla çeşitli mesleki değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Lopez Turley, N. R. (2003). Are children of young mothers disadvantaged because of their mother’s age or family background? Child Development, 74(2), 465– 474.
• Mangır, M., Aral, N., Haktanır, G., Baran, G., Başar, F. ve Köksal, A. (1995). Fiziksel Yönden İstismar Edilen ve Edilmeyen Çocukların Ana-Baba Tutumlarının Algılayış Şekillerinin İncelenmesi. 10. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayın Paz. San. Tic. A.Ş., 81– 98.
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etki eden faktörler: demografik özellikleri, kendi yetiştiriliş tarzları, çocuk gelişimine ilişkin bilgi düzeyleri ve çocuğun mizacına ilişkin algıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Myers, R. (1996). Hayatta kalan oniki, erken çocukluk eğitimi programlarının güçlendirilmesi (Çev: R. Ağış Bakay, E.Ünlü). İstanbul: AÇEV, Yayın no:5.
• Nelsen, J., Lott, L. ve Glenn, S. (2002). Çocuk eğitiminde A’dan Z’ye pozitif disiplin (Çev: Murat ERSİN) İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Ömeroğlu, F. (1996). Okulöncesi dönemde çocuğun terbiyesinde annenin rolü ve annelerin çocuk yetiştirme tutumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İzmir.
• Öner, N. (1996). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler, bir başvuru kaynağı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Özcan, H. (1996). İlkokul öğrencilerinin özgüvenleri, akademik başarıları ve anne- baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özdemir, A. (1991). A study on the effectiveness of mother training on mothers. Master of Arts in Educational Sciences. İstanbul: Boğaziçi University.
• Özeri, Z. N. (1994). Okulöncesi dönemde ahlak gelişimi ve eğitimi (annenin çocuk yetiştirme tutumlarının beş yaş çocuğunun adalet gelişimine etkisinin araştırılması). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özyürek, A. ve Poyraz, H. (2005). Okulöncesi 5–6 yaş çocukların problem davranışları ve ebeveynlerin disiplin yöntemlerinin incelenmesi, Milli Eğitim, 166, 83–97.
• Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2005). 5–6 Yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19–34.
• Özyürek, A. (2004). Kırsal bölge ve şehir merkezinde yaşayan 5–6 yaş grubu çocuğa sahip anne-babaların çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Peterson, J. ve Hawley D. R. (1998). Effects of stressors on parenting and family functioning in a primary prevention program, Family Relations, 47(3), 221– 227.
• Savran, C. ve diğ. (1994). Ana-babaların kişilik özellikleri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. 10. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayın Paz. San. ve Tic. A.Ş., 171-180.
• Savran, C. ve Kuşin, İ. (1994). Ana-babalar ile onların ana-babaları arasındaki çocuk yetiştirmeye yönelik tutum ilişkileri. 10. Ya-Pa Okulöncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri, İstanbul: Ya-Pa Yayın Paz. San. ve Tic. A.Ş. 181- 195.
• Şendoğdu, M. C. (2000). Anaokuluna devam eden 5–6 yaş çocuklarının anne- babalarını algılamaları ile anne babaların kendi tutumlarını algılamaları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. (2000). Genel Nüfus Sayımı. Karabük.
• Torun, A. (1989). A preliminary form of a scale on mother attitudes toward highly competitive school entrance exams for fifth grade students, Master of Arts in Educational Sciences. İstanbul: Boğaziçi University.
• Volling, B. L. ve Elins J. (1998). Family relationships and children’s emotional adjustment as correlates of maternal and paternal differantial treatment: a replication with toddler and preschool siblings. Child Development, 69(6), 1640-1656.
• Yalkın, S. (1994). Parental expectancies of developmental time-tables, child-rearing attitudes and actual child development. İstanbul: Boğaziçi Üni., (Master of Arts in Educational Sciensces).
• Yavuzer, H. (2001). Yaygın ana-baba tutumları, ana-baba okulu (9. Basım). Ankara: Remzi Kitabevi.
• Yörükoğlu, A. (1995). Çocuk ruh sağlığı. İstanbul: Esin Yayınevi.