PARADİGMA KAVRAMI IŞIĞINDA BİLİMSEL DEVRİMLERİN YAPISI VE BİLİM SAVAŞLARI: CEPHELERDEKİ FİZİKÇİLERDEN THOMAS S. KUHN VE ALAN D. SOKAL

Yıl 2003, Cilt: 1 Sayı: 1, 0 - 0, 01.03.2003

Bilal Güneş

Öz

Bilim Savaşları, bilim adamları ile sosyal kurmacılar veya post modernistler arasındaki basit bir kavgadan ibaret değildir. Doğruluk kavramına ulaşmak için disiplinler arasındaki bir çatışmadır. Bu çalışma, çatışmanın kısa bir tarihsel geçmişini özetleyerek, genel olarak iki olay üzerinde yoğunlaşmıştır: Thomas Kuhn’un Bilimsel Devrimlerin Yapısı isimli ünlü kitabı ve Alan Sokal Olayı. Bilim savaşlarında, bir cephede çoğu bilim adamlarını ve bazı bilim tarihçileri ile bilim felsefecilerini buluyoruz. Diğer tarafta ise çoğunlukla entelektüeller, bazı bilim tarihçileri ve bilim felsefecileri ile çoğu bilim sosyologları bulunmaktaydı. Thomas Kuhn sayesinde paradigma, normal bilim ve bilimsel devrimlerin yapısı ilk kez tanımlanırken teori ile model arasındaki ilişki de daha açık bir şekilde ortaya konuluyordu. En önemli bilim-tabanlı çatışmalardan biri ise Kuhn’un ölüm yılı olan 1996’da oldu. Bir fizikçi olan Alan Sokal, postmodern parodiden oluşan bir makale yazarken, makaleye bilerek bilimsel hatalar serpiştirdi. Makalenin gönderildiği Social Text dergisi, içerisindeki hata ve hicivleri fark etmeden, makaleyi yayımladı. Sokal’ın bu beklenmeyen baskın hareketi daha önceden var olan uçurumu derinleştirirken, zaten gerilimli olan taraflar arasındaki kavgayı da iyice alevlendirdi. İşte bu makalede, bilim savaşlarının gelişiminin ortaya konulmasının yanı sıra; paradigma, bilim, bilim adamı, teori ve model kavramları, Kuhn’un önerdiği ‘paradigma’ terimi kullanılarak, ayrıntılı olarak tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fizik, bilim, eğitim, Thomas Kuhn, Alan Sokal, bilim savaşları, paradigma, bilimsel devrimler, teori, model

IN THE LIGHT OF THE PARADIGMA CONCEPT THE STRUCTURE OF THE SCIENTIFIC REVOLUTION AND SCIENCE WARS: FROM THE PHYSICIST’S FRONT THOMAS S. KUHN AND ALAN D. SOKAL

Öz

The Science Wars are not simply about a battle between scientists, and social constructivists or post- modernists. It is an interdisciplinary clash about the concept of truth. With a brief historical background of debates, this study mainly focused on the two events: Thomas Kuhn’s famous book, The Structure of Scientific Revolutions, and Alan Sokal Affair. In science wars, on the one side we find most scientists and some historians and philosophers of science. The other camp contains mostly intellectuals, some historians and philosophers of science and many sociologists of science. It was with Thomas Kuhn that concepts of paradigm, normal science and structure of scientific revolutions were firstly defined, and the relationship between theory and model became more obvious. One of the most famous science-oriented skirmishes occurred in 1996, the year Kuhn died. A physicist Alan Sokal wrote a postmodern parody, riddling his paper with scientific errors. Social Text journal published it, catching neither the errors nor the satire. Sokal’s foray deepened the rift that is already existed and heated debate between the two communities that were already in tension. In addition to portraying of the development of science wars, notions of paradigm, science, scientist, theory and model are deeply discussed in the light of the ‘paradigm’ conception proposed by Kuhn.

Anahtar Kelimeler

physics, science, education, Thomas Kuhn, Alan Sokal, science wars, paradigm, scientific revolutions, theory, model