FOTOSENTEZ KONUSUNUN ÖĞRETİMİNDE UYGULANAN LABORATUVAR YÖNTEMİNİN ÖĞRENCİ TUTUM VE BAŞARISINA ETKİSİ

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 1, 143 - 166, 01.03.2012

Özlem Atıcı Tahir Atıcı

Öz

Bu çalışmada; “fotosentez” konusunun öğretiminde çeşitlendirilmiş deneylerle uygulanan laboratuvar yöntemi ile
işlenmesinin, öğrenci başarısına ve biyoloji dersi ile çevre bilincine karşı olumlu tutum geliştirmelerine etkisi
incelemiştir.
Araştırmanın deneysel çalışması 2004–2005 Eğitim-Öğretim yılı 1. döneminde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın
örneklemini, Ankara-Etimesgut Eryaman Lisesi’nde aynı öğretmenin dört ayrı sınıfındaki 116 lise 11. sınıf öğrencisi
oluşturmuştur.
Araştırmada fotosentez konusu, kontrol grubunda geleneksel öğretim yöntemi ağırlıklı, deney grubunda ise ders
kitabındaki deneylere ilave edilen farklı deneylerle laboratuvar yöntemi ağırlıklı işlenmiştir. Bu araştırmada, öntestsontest
kontrol gruplu deneysel desen uygulanmıştır. Araştırmanın verileri üç ölçek uygulanarak toplanmıştır. (1)
Mantıksal Düşünme Yeteneği Testi (MDYT) ön-test, (2) Fotosentez Başarı Testi (FBT) ve (3) Biyoloji Dersi ve Çevre
Konulu Tutum Ölçekleri (BDÇTÖ) öntest-sontest olarak uygulanmıştır.
Araştırmanın hipotezlerinin test edilmesinde bağımsız gruplar t-testi ve bağımlı gruplar t-testi ve tek örneklem t- testi
kullanılmıştır. Elde edilen bulgular SPSS (Statistical Packet for the Social Science) 11,5 istatistik paket programı
kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiki olarak değerlendirilen sonuçlar şöyledir:
1. Çeşitlendirilmiş deneylerle uygulanan laboratuvar yöntemi ile öğrenim gören deney grubu öğrencileri fotosentez
konusunu öğrenmede geleneksel öğretim yöntemi ile öğrenim gören kontrol grubu öğrencilerinden daha başarılı
olmuşlardır.
2. Elde edilen bulgular doğrultusunda fotosentez konusunun öğretiminde uygulanan laboratuvar yönteminin başarıyı
artırması bakımından geleneksel öğretim yöntemine göre daha etkili bir yöntem olduğu söylenebilir.
3. Deney grubu öğrencileri laboratuvarda daha fazla vakit geçirdiklerinden derse karşı daha ilgili davrandıkları, daha
çok soru sorarak bilgi toplamaya çalıştıkları gözlenmiştir. Böylece öğrencilerin biyoloji ve çevre konulu tutumlarında
olumlu gelişmeler saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji öğretimi, laboratuvar yöntemi, fotosentez

INVESTIGATING IN BIOLOGY SYLLABUS TOPICS AT PHOTOSYNTHESIS EXPERIMENTS OF THE EFFECT STUDENT ACHIEVEMENT AND THEIR DIVERSIFICATION

Öz

The purpose of this study was to investigate the effect of teaching photosynthesis by using various student laboratory
experiments on learners’ achievement and developing positive attitudes towards environmental awareness in Biology.
This experimental study was carried out with 11th grade students in Ankara-Etimesgut Eryaman high school on first
semester of 2004-2005 academic years. Total of 116 students from 4 classes participated in this study. All classes were
offered by the same teacher.
While control group was taught by using mainly traditional teaching methods, experimental group was supported by
various additional laboratory activities. Total of three questionnaires were used to collect data: (1) reasoning skills
questionnaire, as a pretest, (2) pre- and post-test on Photosynthesis achievement test, (3) pre- and post-test questionnaire
on attitudes towards biology and environment.
Independent sample t-test, dependent sample t-test, and one sample t-test analyses were run for hypotheses tests. SPSS
(Statistical Packet for the Social Science) 11,5 software package was used for data analysis. Statistical results were as
follows:
1. Students in experimental group demonstrated better understanding of photosynthesis than students in control group
2. According to findings we can say that using various student laboratory experiments in teaching photosynthesis is
more effective than just using traditional teaching methods
3. As a result of spending more time in laboratory students in experimental group were more interested in class. They
tried to gather more information by asking questions.

Anahtar Kelimeler

Biology Teaching, Laboratory Method, Photosynthesis

Kaynakça

• Akçay, M. (1990). Biyoloji dersinde farklı öğretim metotlarının öğrenci başarısına etkisi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aşıcı, H. (1990). Fen bilgisi derslerinin biyoloji konularındaki deneylerin yapılmasında karşılaşılan güçlükler. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi,
• Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Atıcı, T., Bora, N. ve Demir, E., (2002). Türkiye’de yüksek öğretim ve orta öğretim kurumlarında biyoloji eğitiminde kullanılan öğretim metotlarının değerlendirilmesi ve öneriler. XI. Eğitim Bilimleri Kongresi, KKTC,
• Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi. Ayan, Y. (2004). Orta öğretim kurumlarının ders müfredatlarındaki biyoloji deneylerinin uygulanabilirlik oranlarının irdelenmesi. Yüksek lisans tezi,
• Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Ekici, G. (1996). Biyoloji öğretmenlerinin öğretimde kullandıkları yöntemler ve karşılaştıkları sorunlar. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal
• Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erten, S. (1991). Biyoloji laboratuvarlarının önemi ve laboratuvarlarda karşılaşılan problemler. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Howitt, D. ve Cramer, D. (1997). An ıntroduction to statistics in psychology.
• London: Prentice Hall. Igelsrud, D. ve Leonard, W.H. (1988). What research says about biology laboratory ınstruction. The American Biology teacher, 50 (5), 303–306. (Aktaran.
• WYN, Mark A. ve Steven J. STEGINK. 2000. Role Playing Mitosis. The American Biology Teacher, 62 (5), 378–381.
• Kazancı, M., Atılboz, N.G., Bora, N.D. ve Altın, M. (2003). Kavram haritalama yönteminin lise 3. sınıf öğrencilerinin genetik konularını öğrenme başarısı üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 135–
• Köse, S., Ayas, A. ve Coştu, B. (2004). Fotosentez konusunun işlenişinin belirli kriterlere göre değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 181–
• Küçükahmet, L. (1989). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Gazi Üniversitesi, Gazi
• Eğitim Fakültesi Yayınları, No: 17. MEB. (1998). Tebliğler Dergisi, Millî Eĝit. Basımevi, S: 2485 Cilt: 61, Ankara.
• Özay, E. ve Öztaş, H. (2003). Secondery students’ interpretations of photosynthesis and plant nutrition. Journal of Biological Education, 37(2). 68–70.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri.
• Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yaman, M. (1998). Türkiye’de orta öğretim kurumlarında biyoloji öğretiminin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim