Türkiye’de Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın Uygulanabilirliğinin Alan Öğretmenleri Tarafından Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 1349 - 1383, 30.08.2024

Nagihan Uysal , Sevda Ceylan Dadakoğlu

https://doi.org/10.37217/tebd.1421709

Öz

Bu araştırmada, Anadolu liselerinde uygulanan Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın uygulanabilirliği (uygulanmakta zorlanılabilecek kazanımlar) belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın öğrenciye aktarılan ve aktarılamayan kazanımları, programın uygulanmasını zorlaştıran nedenler alan öğretmenleri tarafından değerlendirilmiştir. Görsel sanatlar dersinde yaşanan sorunların öğretim programındaki sorunlardan kaynaklanabileceği düşüncesi çalışmaya yön veren temel problem olmuştur. Bu araştırmada 9., 10., 11. ve 12. sınıf kazanımlarından oluşan ve açık uçlu soruları da içeren çevrim içi bir veri toplama aracı uygulanmıştır. Anketten elde edilen veriler yüzdeler üzerinden yorumlanmıştır. Açık uçlu soru ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Bulgular incelendiğinde her sınıf düzeyinde en az üç kazanımın işlenemediği veya işlenmekte zorlanıldığı görülmüştür. Katılımcıların belirtmiş olduğu işlenemeyen kazanımların nedenleri şu şekildedir: Öğrenci tutumları (hazır bulunuşluk, motivasyon, ilgisizlik, önemsememek, yeteneksizlik), fiziksel sorunlar (atölye, materyal, sınıf mevcudu), uygulama zorlukları (TYT/AYT, 12. sınıflarda derslerin işlenememesi, Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın teorik ve pratikte zorlayıcı olması, yıl sonu sergi zorunlulukları ve dersin itibarsızlaştırılması), ders saatlerinin yetersizliği, öğretmen yeterlilikleri. Bu araştırmanın bulgu ve sonuçlarının Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın iyileştirilmesi konusunda alan uzmanlarına yardımcı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Görsel sanatlar eğitimi, Eğitim, Öğretim programı

Evaluation of the Applicability of the Visual Arts Course Curriculum in Türkiye by Branch Teachers

Öz

In this research, it was tried to determine the applicability of the Visual Arts Course Curriculum (learning outcomes that are difficult to implement) implemented in Anatolian high schools. For this purpose, the learning outcomes of the Visual Arts Course Curriculum that can and cannot be transferred to the student and the reasons that make the implementation of the curriculum difficult were evaluated by the branch teachers. The idea that the problems experienced in the Visual Arts course may be due to the problems in the curriculum was the main problem that guided the study. In this research, an online data collection tool consisting of 9th, 10th, 11th and 12th grade learning outcomes and open-ended questions was applied. The data obtained from the survey was interpreted in terms of percentages. Open-ended questions were analyzed with content analysis. When the findings were examined, it was seen that at least three outcomes could not be covered or were difficult to cover at each grade level. Some of the reasons for the unachievable learning outcomes stated by the participants were as follows: student attitudes (readiness, motivation, indifference, lack of interest, incompetence), physical problems (workshop, materials, class size), implementation difficulties (university exams such as TYT/AYT, inability to teach courses in 12th grades, Visual Arts Course Curriculum challenging in theory and practice, end-of-year exhibition obligations and discrediting the course), insufficiency of lesson hours, teacher qualifications. It is thought that the findings and results of this research will help branch experts in improving the Visual Arts Course Curriculum.

Anahtar Kelimeler

Visual arts education, Education, Curriculum

Kaynakça

• Adıgüzel, A. & Tosmur, N. (2010). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersi öğretiminde karşılaştıkları sorunlar. Education Sciences, 5(4), 1677-1689.
• Akşahin, N. (2022). 2006 yılı Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı (1-8) ile 2018 yılı Görsel Sanatlar Dersi (1-8) Programı’nın karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Aslan, H. (2016). Sanat eğitiminde kamusal algı, kamusal diyalektik. Milli Eğitim Dergisi, 45(209), 190-207.
• Aşılıoğlu, E. (2012). İlköğretim ikinci kademe görsel sanatlar dersi programının sanat eğitimi ilkelerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(11), 231-240.
• Bahadır, S. & Berkant, H. G. (2022). Yaratıcılığı keşfediyor ya da öldürüyor muyuz? Görsel sanatlar dersi öğretmenlerinin bakışından bir değerlendirme. Eğitim Yansımaları, 6(2), 107-129.
• Balkaş, G. (2020). Çocuk ve sanat ilişkisi üzerine bir inceleme. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çağlayan, E. & Kıratlı, A. D. (2017). Resim bölümlerinde uygulanan eğitim programları hakkında öğretim elemanı görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 780-793.
• Çakmak, N. & Türkcan, B. (2019). Değişmeyen algılar, değişmeyen sorunlar: Öğrenci-öğretmen-veli bağlamında ilkokul görsel sanatlar dersi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 768-791. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.13m
• Çelik, F. (2006). Türk eğitim sisteminde hedefler ve hedef belirlemede yeni yönelimler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(7), 1-15.
• Çoban, A. & Erkuzu, D. (2018). Türk eğitim sisteminde görsel sanatlar dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. The Journal of Social Sciences, 25(25), 275-294.
• Demirel, Ö. & Kaya, Z. (2012). Eğitim ile ilgili temel kavramlar. Ö. Demirel & Z. Kaya (Ed.). Eğitim bilimine giriş içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Denzin, N. K. (1978). Problems in analyzing elements of mass culture: Notes on the popular song and other artistic productions. American Journal of Sociology, 75(6), 1035-1038. https://doi.org/10.1086/224853
• Eisner, E. W. (1994). Conception and representation. New York: Teachers College.
• Ertürk, M. (2011). İlköğretim II. kademe görsel sanatlar eğitimi dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Göktaş, İ. (2023). Görsel Sanatlar Öğretim Programı’nda estetik duyarlılık alan becerisinin kazandırılma sürecinin öğretmen görüşleri temelinde değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Güvenç, E. (2005). İlköğretim birinci basamağı çocuk resimlerinde renk kullanımında okul, aile ve kültürel etkilerin araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kahraman, A. D. (2007). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersi programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Karıp, F. (2019). Görsel sanatlar dersi ortaöğretim kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 185-206. https://doi.org/10.31463/aicusbed.581301
• Kasım, K. & Öztürk, M. S. (2023). Görsel sanatlar dersinde kültürel miras eğitiminin verilmesine yönelik öğretmen görüşleri. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 143-176.
• Kırışoğlu, O. T. (2015). Sanat, kültür ve yaratıcılık. Ankara: Pegem Akademi.
• Kırışoğlu, O. T. (2019). Sanatta eğitim- görmek, anlamak, yaratmak. Ankara: Ütopya.
• Marsh, C. J. (1997). Perspectives: Key concepts for understanding curriculum. London and Washington, DC: The Falmer.
• MEB. (2018). Görsel Sanatlar Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=339 sayfasından erişilmiştir.
• Özsoy, V. (2015) Görsel sanatlar eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Pratt, D. (1994). Curriculum planning: A handbook for professionals. Fort Worth: Harcourt Brace College.
• Su, S. W. (2012). The various concepts of curriculum and the factors involved in curricula-making. Journal of Language Teaching and Research, 3(1), 153-158.
• Şener, M., Odabaş, M., Işık, M., Güzel-Akpulat, A., Kuzeyhan, H., Yiğit, M., & Uğurlu, T. (2023). Ortaokul 8. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının öğretmen görüşleri bağlamında incelenmesi. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 1(1), 13-29.
• Tan, A. (2006). İlköğretim II. Kademe öğrencilerinin resim-iş dersine yönelik tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkiler. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ünsal, İ. & Bakar, E. (2022). Fen bilimleri dersi öğretim programı ve fen bilimleri ders kitaplarında STEM eğitim yaklaşımının yeri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 623-647.
• Ünver, E. (2002). Sanat eğitimi. Ankara: Nobel.
• Yazar, T., Aslan, T., & Şener, S., (2014). Sanat eğitimi sorunu olarak ülkemizde ilk ve orta öğretim kurumlarında sanat eğitimine olan ilgisizlik sebepleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 593-605. https://doi.org/10.7822/omuefd.33.2.18
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yurdakal, I. H. (2019). 2018 Görsel Sanatlar Öğretim Programı’ndaki kazanımların uygulanabilirliğinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 231-244.