Bilim ve Sanat Merkezleri Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı’nın Avrupa Dijital Yeterliklerine Göre İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 3, 2205 - 2225, 31.12.2024

Barış Erdoğan , Osman Çaydere

https://doi.org/10.37217/tebd.1523174

Öz

Avrupa Yeterlikler Çerçevesi kapsamında oluşturulan Türkiye Yeterlikler Çerçevesi ve buna uygun olarak hazırlanan öğretim programlarımızın, 21. yüzyıl becerilerinden dijital yeterlikleri kazandırması beklenmektedir. Bu kapsamda araştırma, bilim ve sanat merkezleri, görsel sanatlar dersi öğretim programının, Avrupa Dijital Yeterliklerine (DigComp) göre incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. MEB e-BİLSEM modülü üzerinden görsel sanatlar dersi öğretim programına ulaşılmış ve DigComp verilerine göre program incelenmiştir. Programın incelenmesinde beş temel dijital yeterlik ve 21 alt başlığı, hazır tema ve kod olarak kullanılmıştır. Kazanımlar MAXQDA 2022 içerik analizi programıyla, üç alan uzmanı tarafından kodlanmıştır. Kodlamalar, güvenirlik testine tabi tutulmuş ve bulgular elde edilerek yorumlanmıştır. Araştırma bulgularında BİLSEM görsel sanatlar dersi öğrenme alanlarında bulunan kazanımların, dijital yeterlikler kapsama oranının çok düşük olduğu görülmüştür. Araştırmada BİLSEM görsel sanatlar dersi öğretim programının, DigComp 2.2 dijital yeterliklerinden iletişim ve iş birliği, dijital içerik oluşturma, güvenlik ve problem çözmeyi kapsamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

BİLSEM, Öğretim programı, Görsel sanatlar, Dijital yeterlik

Examination of the Visual Arts Course Curriculum of Science and Art Centers According to the European Digital Competencies

Öz

The Turkish Qualifications Framework, created within the scope of the European Qualifications Framework, and our curriculum prepared accordingly are expected to provide digital competencies, one of the 21st century skills. In this context, the research aims to examine the visual arts curriculum of science and art centers according to the European Digital Competencies (DigComp). Document analysis method, one of the qualitative research methods, was used in the study. The visual arts course curriculum was accessed through the MEB e-BILSEM module and the curriculum was examined according to DigComp data. In the analysis of the curriculum, five basic digital competencies and 21 subheadings were used as ready-made themes and codes. The learning outcomes were coded by three field experts with the MAXQDA 2022 content analysis software. The coding was subjected to reliability testing, and the findings were obtained and interpreted. In the research findings, it was observed that the rate of digital competence coverage in the learning outcomes in the BİLSEM visual arts course was very low. In the study, it was concluded that the BİLSEM visual arts course curriculum did not cover communication and collaboration, digital content creation, security and problem solving from DigComp 2.2 digital competencies.

Anahtar Kelimeler

BİLSEM, Curriculum, Visual arts, Digital competence

Kaynakça

• Araz-Ay, G., Erişti, S. D., & Sayın-Yücel, H. (2022). Bilim ve sanat merkezleri görsel sanatlar alanı yardımcı ders materyali. Özel Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Millî Eğitim Bakanlığı.
• Bakioğlu, A. & Levent, F. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitiminde Türkiye için öneriler. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-44. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423937374.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çitil, M. (2018). Türkiye’de üstün yeteneklilerin eğitimi politikalarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi Özel Sayısı, 47(1), 143-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/40518/480017 sayfasından erişilmiştir.
• Demirbaş, İ. & Demir, F. B. (2022). 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programının Türkiye yeterlilikler çerçevesi açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 1-11. https://doi.org/10.29065/usakead.1036175
• DigComp 2.2. (2022). The digital competence framework for citizens (DigComp 2.2). Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2760/115376 sayfasından erişilmiştir.
• Dilekçi, A. & Karatay, H. (2021). Türkçe dersi öğretim programlarında 21. yüzyıl becerileri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 10(4), 1430-1444. https://dergipark.org.tr/tr/pub/teke/issue/67281/1049549 sayfasından erişilmiştir.
• European Commission. (2019). Key competences for lifelong learning. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/297a33c8-a1f3-11e9-9d01-01aa75ed71 a1/language-en sayfasından erişilmiştir.
• European Commission. (2022). EU Science Hub. DigComp governance and collaboration. https://joint-research-centre.ec.europa.eu/digcomp/digcomp-governance-and-collaboration_en sayfasından erişilmiştir.
• European Council. (2006). Recommendation of the European Parliament and of the council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/0259ec35-9594-4648-b5a4-fb2b23218096/language-en/format-PDF/source-301757500 sayfasından erişilmiştir.
• European Council. (2018). The European Qualifications Framework: Supporting learning, work and cross-border mobility. 10th Anniversary. https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=19190& langId=en sayfasından erişilmiştir.
• European Council. (2024). Avrupa Yeterlikler Çerçevesi. https://europass.europa.eu/tr/europass- araclari/avrupa-yeterlilikler-cercevesi sayfasından erişilmiştir.
• Geleng, M. & Alvarez, M. L. (2022). EU Science Hub. DigComp governance and collaboration (Referance). https://joint-research-centre.ec.europa.eu/digcomp/digcomp-governance-and-collaboration_en sayfasından erişilmiştir.
• Güneş, A. (2018). Türkiye’de bilim ve sanat merkezleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 5(6), 185-193. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/41000/494946 sayfasından erişilmiştir.
• Koç, İ. (2016). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrenci velilerinin bilim ve sanat merkeziyle ilgili görüşleri: Bir BİLSEM örneği. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 17-24 https://dergipark.org.tr/tr/pub/jgedc/issue/38699/449380 sayfasından erişilmiştir.
• Köroğlu, İ. Ş. (2015). Üstün yetenekli dijital yerlilerin sosyal medya kullanımları üzerine nicel bir çalışma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 40, 266-286. https://www.academia.edu/14871163/ %C3%9Cst%C3%BCn_Yetenekli_Dijital_Yerlilerin_Sosyal_Medya_Kullan%C4%B1mlar%C4%B1_%C3%9Czerine_Nicel_Bir_%C3%87al%C4%B1%C5%9Fma sayfasından erişilmiştir.
• Kurudayıoğlu, M. & Soysal, T. (2020). 2018 Türkçe dersi öğretim programının dijital yetkinlik bakımından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 54, 184-199. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1081097 sayfasından erişilmiştir.
• ORGM. (2016). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı bilim ve sanat merkezleri yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf sayfasından erişilmiştir.
• ORGM. (2022) Bilim ve sanat merkezleri nedir? https://orgm.meb.gov.tr/www/bilim-ve-sanat-merkezleri-nedir/icerik/1955 sayfasından erişilmiştir.
• Öğretir-Özçelik, A. D. (2020). İnovasyon, yaratıcılık ve yenilenme. A. D. Öğretir & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitimde ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (s. 1-25). Pegem Akademi.
• MEB. (2022). BİLSEM sayıları. https://l24.im/28ec9hR sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2023). 2023 Vizyon Belgesi. https://caybasi.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_10/26105410_ vizyon2023.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Mutlu-Yıldız, Y. (2022). 21. yüzyıl becerileri açısından müzik dersi öğretim programı. Art-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 15(29), 50-68. https://doi.org/10.21602/sduarte.1079026
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. Sage.
• Sak, N. (2017). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi: bir Delphi çalışması (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Şentürk, C. (2021). 21. yüzyıl becerilerine genel bir bakış. K. Karataş (Ed.), Eğitim ve 21. yüzyıl becerileri içinde (s. 1-28). Nobel.
• TYÇ. (2024). Yeterlilik Çerçeveleri-Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi. https://www.tyc.gov.tr/sayfa/ avrupa-yeterlilikler-cercevesi-i029990b7-a3e3-4b8e-9d03-a6efd65c2822.html sayfasından erişilmiştir.
• Ungan, S. & Buçan, B. (2022). 2019 Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerilerinden yaratıcılık ve üretkenlik becerilerine teşvik yönünden incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(1), 46-64. https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.971439
• Vuorikari, R., Kluzer, S., & Punie, Y. (2022). The digital competence framework for citizens (Digcomp 2.2). Publications office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2760/115376 erişilmiştir.
• Voogt, J. & Roblin, N. P. (2012). A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299e321. http://dx.doi.org/10.1080/00220272.2012.668938
• Wearesocial. (2024). Digital 2024. https://wearesocial.com/uk/blog/2024/01/digital-2024-5-billion-social-media-users/ sayfasından erişilmiştir.
• Yalman-Polatlar, D. (2020). İletişim ve iş birliği. A. D. Öğretir & M. N. Tuğluk (Ed.), Eğitim ve endüstride 21. yüzyıl becerileri içinde (s. 29-48). Pegem Akademi.
• Yavuz, O. (2018). Özel yetenekli öğrencilerde internet ve oyun bağımlılığı ile algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(4), 281-296. https://doi.org/10.31461/ybpd.475080
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.